Morgunblaðið - 04.06.1998, Blaðsíða 26

26 FIMMTUDAGUR 4. JÚNÍ 1998
ERLENT
MOBGUNBLAÐIÐ
Misheppn-
að tilræði
í Teheran
ÍRANIR greindu frá því í gær
að „hryðjuverkasamtök hræ-
snara“ hefðu gert tilraun til að
sprengja í loft upp höfuðstöðv-
ar þjóðvarðliðsins í Teheran á
þriðjudagskvöld. Sprengja
hefði sprungið en valdið lítils-
háttar tjóni. Komið hefði verið
í veg fyrir að tilræðismönnun-
um tækist ætlunarverk sitt.
Irönsk stjómvöld kalla Muja-
hideen Khalq, helstu samtök
íranskra stjómarandstæðinga,
hræsnara. Samtökin hafa að-
setur í írak, og í fyrra skil-
greindi Bandaríkjastjóm þau
sem hryðjuverkasamtök. Pau
lýstu í íyrradag á hendur sér
sprengjutilræði sem varð
þremur að bana í dómshúsi í
norðurhluta landsins.
Uraníums
saknað
BRESK stjómvöld reyndu í
gær að gera sem minnst úr
áhyggjum manna af því, að
ekki hefur reynst unnt að
gera grein fyrir 170 kílóum af
úraníumi í endurvinnslustöð-
inni í Dounreay í Skotlandi.
Er þetta nægilegt magn til
þess að smíða tug kjamorku-
sprengna. Greint var frá því í
opinberri skýrslu að ekki væri
vitað hvar efnið væri og hafa
andstæðingar kjamorku í
Skotlandi kraflst þess að stöð-
inni í Dounreay verði lokað
vegna þessa. Yfirmaður
kjamorkumála í Bretlandi
fullyrti í gær að þótt ekki væri
unnt að gera grein íyrir efn-
inu væri útilokað að því hefði
verið stolið. Mismunur á áætl-
unum á magni, sem erfitt
hefði verið að mæla, væri
ástæðan fyrir því að efnið
væri „horfið“.
La Nina í kjöl-
far E1 Nino?
EL NINO veðurfyrirbærið er
að þrotum komið, en ekki
liggur ljóst fyrir hversu fljótt
það mun lognast út af eða
hvort systurfyrirbæri þess,
La Nina, muni fylgja í kjölfar-
ið, að því er Alþjóðaveður-
fræðisamtökin (WMO)
greindu frá í gær. í tilkynn-
ingu frá samtökunum segir að
vísindamenn séu flestir orðnir
sammála um að allur kraftur
sé úr E1 Nino, en ekki séu
þeir á eitt sáttir um hvenær
árhifanna mun alveg hætta að
gæta. Þá álíta sumir að La
Nina muni taka við þegar E1
Nino sleppi, en það sem ein-
kennir fyrmefnda fyrirbærið
er óvenju kaldur sjór í Aust-
ur-Kyrrahafí.
Þjófar
leggjast lágt
ÞJÓFAR höfðu á brott með
sér um fimm þúsund götu-
steina úr heilli götu í Liver-
pool um sl. helgi, að verðmæti
um tíu þúsund sterlingspund.
Atvinnurekendum við götuna
þótti þetta ekki fyndið, þótt
margir hafi hent á lofti að
þjófar í Liverpool séu farnir
að leggjast lágt, og sjá fram á
mikið tap vegna þess að við-
skiptavinir eiga í erfiðleikum
með að komast til þeirra.
Lestin fór út
af sporinu á
200 km hraða
LESTARSLYS I ÞYZKALANDI
Hraðlest af Inter-City Express gerð
fór út af sporinu og rakst á miklum
hraða á brú sem lá yfir teinana.
Fjöldi fólks lét lífið og enn
fleiri slösuðust mjög alvarlega.
Lestin var á leið frá Múnchen til
Hamborgar. Þetta er í fyrsta sinn
sem þessi nýjasta gerð þýzkra
háhraðlesta lendir í slysi
Inter-City Express (ICE)
Hám.hraði í áætlunarferðum 280 km/klst
Hraðamet 408 km/klst
Byrjað var að vinna að smíði ICE-lestanna
á níunda áratugnum en frá 1991 hafa þær
þjónað sem háhraðlestir í járnbrautaneti
Þýzkalands. Árið 1996 var kynnt til sög-
unnar endurbætt gerð sem nær sama
hámarkshraða. ICE-lestirnar ganga á
teinum sem eru sérlagðir fyrir þær.
150 km
Inter-City Express
Hámarkshraði í áætlunarferðum 280 km/klst
LESTARSLYSIÐ sem varð í
grennd við bæinn Celle í Neðra-
Saxlandi í gær er versta slysið í
sögu járnbrautasamgangna í
Þýzkalandi í meira en þrjá áratugi.
Tugir létust og enn fleiri slösuðust.
Næstmesta slysið fram að þessu
varð í júlí 1967, þegar flutningalest
sem var hlaðin um 15.000 lítrum af
benzíni lenti í árekstri við farþegalest
á jámbrautakrossgötum skammt frá
Magdeburg. 94 létu lífið í því slysi.
Bíll á teinunum
Um borð í ICE-hraðlestinni „Wil-
helm Konrad Röntgen" frá
Múnchen í gær voru mörg hundruð
farþegar á leið til Hamborgar. Hin
410 m langa lest var á um 200 km
hraða þegar hún rakst á bíl sem
hafði vegna áreksturs á vegbrú yfir
teinana farið í gegn um vegrið og
niður á teinana. Við áreksturinn við
bílinn fór lestin út af sporinu og
þeyttist á aðra brú sem lá yfir tein-
ana. Areksturinn var svo öflugur að
brúin hrundi.
Strax eftir slysið var allt tiltækt
hjálparlið kallað út. Yfir 300 manna
björgunarlið sinnti því erfiða verki
að ná líkamsleifum látinna úr flak-
inu og að koma slösuðum undir
læknishendur. Varnarmálaráðu-
neytið þýzka lagði til tvær stórar
fiutningaflugvélar til að flytja slas-
aða og allt óviðkomandi flug var
bannað yfir slysstaðnum. Herinn
flutti sjúkraliða og annað hjálparlið
á staðinn með þyrlum.
Að sögn þýzku járnbrautanna,
Deutsche Bahn AG, var þetta í
íýrsta sinn sem ICE-lest lendir í al-
varlegu slysi, en fyrstu lestirnar af
þessari gerð voru teknar í notkun
1991. Þær geta náð allt að 280 km
hámarkshraða á áætlunarleiðum.
Reuter
Habibie boðar forseta-
kjör í lok næsta árs
Jakarta. Reuters.
JUSUF Habibie, forseti Indónesíu,
sagði í gær að næsta forsetakjör í
landinu yrði ekki fyrr en í lok næsta
árs og útilokaði ekki að hann gæfi
þá kost á sér í embættið.
„Gefum okkur að í lok næsta árs
hafi nýtt þing verið kjörið og við
verðum þá í aðstöðu til að kjósa nýj-
an forseta og varaforseta," sagði Ha-
bibie í viðtali við CNiV-sjónvarpið.
Habibie var varaforseti þar til
hann tók við forsetaembættinu af
Suharto, sem sagði af sér í liðnum
mánuði eftir margra mánaða mót-
mæli vegna efnahagskreppunnar í
landinu. Þegar forsetinn var spurð-
ur hvort hann myndi sækjast eftir
því að verða kjörinn forseti á næsta
ári kvaðst hann vilja feta í fótspor
„manna sem gera allt sem á valdi
þeirra stendur án þess að gefast
upp, svo fremi sem það þjónar hags-
munum samfélagsins“.
Habibie bætti við að „stærsta
verkefni“ sínu lyki ekki fyrr en póli-
tískum og efnahagslegum umbótum
yrði komið á án frekari blóðsúthell-
inga. Fjármálasérfræðingar segja
að það muni taka mörg ár að leysa
efnahagsvanda landsins að fullu,
enda stefnir í 10% efnahagssam-
drátt, 85% verðbólgu og 17% at-
vinnuleysi í landinu á þessu ári.
Utilokar ekki að
hann gefí kost á
sér í embættið
Habibie sagði að mikilvægara
væri að bæta kjör fátækra lands-
manna en að ákveða strax hver ætti
að gegna forsetaembættinu. „Þetta
fólk lætur sér í léttu rúmi liggja
hver verði forseti eða varaforseti og
hverjir fái ráðherrastóla," sagði
hann. „Það hugsar aðeins um hrís-
grjónaskálina og heimili sitt, vill fá
að lifa í friði og búa í haginn fyrir
börnin sín.“
Habibie sagði að drög að nýjum
kosningalögum, sem myndu heimila
fleiri stjórnmálaflokka, ættu að
liggja fyrir í ágúst og lögin yrðu
samþykkt í lok ársins. Löggjafar-
samkundan þyrfti þá að koma sam-
an til að ákveða hvenær efnt yrði til
þingkosninga og forseti landsins
yrði síðan kjörinn á þinginu í lok
næsta árs.
Nokkrir indónesískir stjórnar-
andstæðingar hafa sakað Habibie
um að reyna að draga það eins lengi
og hægt er að koma á pólitískum
umbótum og krafist þess að efnt
verði til kosninga strax á þessu ári.
Átján fyrrverandi hershöfðingjar
kröfðust þess um helgina að Ha-
bibie léti af embætti ekki síðar en í
næsta mánuði.
1.118 biðu bana
í óeirðunum
Efnahagshorfui-nar í Indónesíu
vænkuðust í gær þegar Alþjóða-
bankinn veitt lán að andvirði 1,6
milljarða króna til að draga úr fá-
tækt í landinu og fregnir hermdu að
samkomulag væri að nást í samn-
ingaviðræðum við lánardrottna í
Frankfurt um að skuldbreyta
skammtímalánum indónesískra
einkafyrirtækja. Skammtímaskuld-
ir fyi-irtækjanna nema alls 5.700
milljörðum króna og búist var við að
a.m.k. hluta þeirra yrði breytt í
langtímalán. Stefnt er að því að við-
ræðunum ljúki í dag.
Mannréttindanefnd Indónesíu
skýrði frá því í gær að óeirðirnar í
Jakarta í liðnum mánuði hefðu kost-
að 1.188 manns lífið. Herinn hafði
sagt að um 500 manns hefðu beðið
bana í óeirðunum.
Nefndin sagði að eignatjónið
hefði einnig verið gífurlegt. Kveikt
hefði verið í 2.479 verslunum, rúm-
lega 1.000 íbúðarhúsum og 383
skrifstofum, auk 1.119 bifreiða.
Ekki sér
fyrir endann
á flugmanna-
verkfalli
París. Reuters.
ÞRIR flugmenn franska flugfé-
lagsins Air France mæta til
samningaviðræðna við fram-
kvæmdastjóra félagsins í höfuð-
stöðvum þess í París. Flugmenn
liéldu áfram verkfalli sínu í gær
og lömuðu með því starfsemi fé-
lagsins þriðja daginn í röð. Hétu
flugmennirnir því að láta einskis
ófreistað til að hindra áform um
að skerða laun þeirra.
I fyrradag hófst ný samninga-
lota í þessari hörðu vinnudeilu,
sem stefnir í að setja úr skorðum
skipulag heimsmeistarakeppn-
innar í knattspyrnu sem hefst
eftir viku, en enginn árangur
náðist af viðræðum deilenda.
Þær héldu áfram í gær, en ekki
var útlit fyrir að samkomulag
næðist enn um sinn.
„Verkfallið heldur áfram. Það
verður sennilega langt og
strangt. Áhrif þess verða senni-
lega skelfileg fyrir rekstur og
ímynd félagsins," sagði Jean-
Charles Corbet, formaður verka-
lýðsfélags flugmannanna
(SNPL).
Franska ríkisstjórnin hefur nú
siauknar áhyggjur af því að þessi
harða vinnudeila muni skaða
ímynd alls landsins. „Þessir flug-
menn halda að Frakkland geti
leyft sér að sýna að það sé ófært
um að sjá um framkvæmd stórat-
burðar eins og heimsmeistara-
keppninnar," sagði innanríkis-
ráðherrann Jean-Pierre
Chevenement í útvarpsviðtali.
„Ég er vonsvikinn og skammast
mín næstum því.“
Á mánudaginn fyrirskipaði
stjórn SNPL, sem um 60% allra
hinna 3.200 flugmanna Air
France eiga aðild að, allsheijar-
verkfall í mótmælaskyni við
áform um að skerða laun flug-
manna um 15% gegn því að þeir
fengju hlutabréf í félaginu, sem
er að meirihluta til í eigu franska
ríkisins.
Lestarstjórar boða verkföll
Skipuleggjendum HM til enn
frekari hrellingar boðaði í gær
eitt helzta verkalýðsfélag járn-
brautarlestarstjóra verkfall frá
9. til 11. júní, en heimsmeistara-
keppnin á að byija þann 10. Önn-
ur verkalýðsfélög franskra lest-
arstjóra hafa boðað eins og hálfs
sólarhrings verkfall á morgun,
föstudag.