Morgunblaðið - 12.08.1998, Blaðsíða 44

44 MIÐVIKUDAGUR 12. ÁGÚST 1998
MORGUNBLAÐIÐ
Matur og matgerð
Lúða á grillið
Nú heyrist ekki lengur gargið í kríunni, segir
Kristín Gestsdóttir. Fyrsta krían kom hingað
á Garðaholtið 1. maí en sú síðasta hvarf
héðan 6. ágúst sl.
ÞAÐ eru viðbrigði að sjá ekki
kríuna lengur, en í staðinn birt-
ust nokkrir velkomnir gestir.
Þegar ég leit út um eldhúsglugg-
ann sl. sunnudagsmorgun spíg-
sporuðu ellefu rjúpur á hlaðinu.
Það voru tíu nær fullvaxnir, mó-
leitir ungar ásamt móður sinni,
sem skar sig úr, bæði var hún að-
eins stærri en hún hafði líka tvær
hvítar stélfjaðrir. Rjúpan hlýtur
að verpa hér í skóginum, en bæði
í vor og fyrravor var rjúpnapar
hér á vappi, en erfitt er að finna
vel falið rjúpnahreiður í þéttum
skógi, enda er hún róleg og lætur
lítið á sér bera.
Ég hlustaði fyrr í sumar á þátt
frá Akureyri í Rflrisútvarpinu
þar sem rætt var um grill og
grillaðferðir af miklum móð og
ýmsir sérfræðingar og spekingar
til kallaðir.
Allir töluðu um „kjötið á grill-
inu“, sumir um grænmetið og
jafnvel brauðið en það var ekki
fyrr en í lok þáttarins að einhverj-
um hugkvæmdist að hægt væri að
grilla fisk. Þá stóð ekki á undir-
tektum, en það var eins og fiskur-
inn kæmist ekki inn í myndina
íyrr en allra síðast. Hvemig
stendur á þessu? Ég hefi enga
skýringu aðra en þá að„fiskur" sé
bara nokkuð sem íslendingar
borða ekki þegar gera á sér daga-
mun og grilla. Að vísu er ekki
sama hvaða fisk við grillum, en
allur feitur fiskur, svo sem lúða,
lax, silungur, karfi og hörpudisk-
ur, hentar mjög vel á grillið að
ógleymdum kola, sem er einkar
ljúffengur borðaður með harð-
steiktu roðinu. Þótt skömm sé frá
að segja hafa sumir íslendingar
aldrei lagt sér annan fisk til
munns en ýsu, en hún hentar ein-
faldlega ekki til að grilla. Hér er
boðið upp á grillaða sítrónulegna
lúðu, en hún verður sem soðin
þegar hún hefur legið nokkra
klukkutíma í sítrónuleginum og
má borða hana beint úr honum,
en hér er hún grilluð á eftir.
Sítrónulegin lúða
á grillið
2 lúðusneiðar um 1 kg
1 msk. salt
'/2 msk. sykur_________
5 msk. sítrónusafi_______
5 msk. matarolía
1. Skafið roðið á lúðusneiðun-
um vel, þvoið og þerrið sneiðarn-
ar með eldhúspappír.
2. Setjið salt, sykur,
sítrónusafa og matarolíu í hristi-
glas og hristið saman þar til lög-
urinn þykknar verulega.
3. Leggið lúðusneiðarnar á fat,
hellið helmingi lagarins yfir, látið
standa þannig í hálftíma, snúið
þá sneiðunum við og hellið því
sem eftir er af leginum yfir. Setj-
ið filmu yfir skálina og látið
standa í kæliskáp í minnst 6
klukkutíma.
4. Hitið grillið, hafið mesta
hita. Smyrjið grindina mjög vel
með matarolíu og grillið sneið-
arnar í 7-10 mínútur á hvorri
hlið eftir þykkt. Athugið að fit-
an til endanna á það til að
brenna og má smeygja álpappír
undir.
Grillaðir tómatar
Meðalstórir tómatar - einn á mann
______1 -2 meðalstórir laukar____
_________nýmalaður pipar_________
nokkrir þykkir ostbitar, sú
tegund sem ykkur hentar
lítil álform eða eitt stærra form
form til að hvolfa yfir
1. Afhýðið laukinn, skerið í
tvennt þversum. Skerið djúpa
rifu í hann á einum stað og flettið
í sundur. Skerið síðan í breiðar
ræmur.
2. Smyrjið álformin, skerið of-
an í tómatana eins og þið séuð að
skera þá í báta, en skerið ekki al-
veg í gegn. Stingið laukræmum
milli tómatbátanna. Malið pipar
yfir, leggið síðan ostbita ofan á.
Setjið tómatana í álbakkana.
Hvolfið öðrum bökkum yfir. Setj-
ið á grillið og látið vera á því eins
lengi og fiskinn.
Meðlæti: Avókadó skorið í rif,
sítrónubátar og heitt smábrauð
með smjöri.
í DAG
VELVAKAMH
Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 13-15
frá mánudegi til föstudags
Höldum nýja Lauga-
veginum hreinum
ÉG vil koma því á framfæri í sambandi við opnun nýja
Laugavegarins, að fólk hendi ekki tyggjói á nýju gang-
stéttimar. Tökum okkur Pétur í Pétursbúð okkur til fyr-
irmyndar. Finnst mér framtak Péturs til fyrirmyndar en
vil benda honum á ekki væri síðra að losna við
veggjakrotið sem er við hliðina á versluninni. Höldum
nýja Laugaveginum hreinum.
Emilía.
Tapað/fundið
Russel-bakpoki í
óskilum
BLÁR Russel-bakpoki
með fatnaði og myndum,
þ.á m. þessari mynd,
fannst í Hljómskálagarðin-
um sl. þriðjudag. Upplýs-
ingar í síma 586 1268.
Gönguskór í óskilum
GÖNGUSKÓR fannst á
Dómadalsleið við
Heklurætur sl. fimmtudag.
Upplýsingar í síma
555 0962.
Myndavél í óskilum
MYNDAVÉL fannst 24.
júlí við Fjárhornsbotn á
Vestfjörðum. Upplýsingar
í síma 565 8996.
Hanski í óskilum
KONAN sem gleymdi
hanskanum sínum við
strætisvagnaskýlið við Kr-
ingluna er beðin um að
hringja í síma 561 5682.
Jakki tekinn í
misgripum
SVARTUR
hen-aflauelisjakki var tek-
inn í misgripum á Skugga-
barnum sunnudaginn 2.
ágúst sl. Ekkert veski eða
annað var í jakkanum. Sá
sem hefur jakkann er vm-
samlegast beðinn að skila
honum á Skuggabarinn
sem allra fyrst.
Dýrahald
Kettlingur í óskilum
STÁLPAÐUR kettlingur,
gulbröndóttur, ómerktur,
fannst við Skjólbraut í
Kópavogi. Uppl. í síma
554 1145.
Dabbilabbi er týndur
Dabbilabbi er gulbröndótt,
fjögurra mánaða gamalt
fress. Hann týndist frá
heimili sínu í Grundartanga
28, Mosfellsbæ, fóstudag-
inn 7. ágúst. Síðast sást til
hans í Barraholti en hann
getur verið hvar sem er. Ef
þú hefur séð til hans eða
veist hvar hann er að finna
vinsamlegast hafðu sam-
band í síma 5668572 eða
8964533.
Kettlingur týndist í
Grafarvogi
Hálfstálpaður kettlingur,
svartur og hvítur, ómerkt-
ur, týndist frá Laufengi í
Grafarvogi sl. sunnudag.
Þeir sem hafa orðið hans
varir hafi samband í síma
567 6827.
SKAK
tlinsjón Klargeir
l’étursson
STAÐAN kom upp á breska
meistaramótinu í Torquay,
sem lauk í síðustu viku. B.
Kelly (2.390) var með hvítt,
en Jonathan
skot. En hann tapaði þá íyr-
ir Tony Miles og nýja
stjarnan Matthew Sadler
náði Short að vinnmgum.
Short lét þetta þó ekki setja
sig út af laginu og tryggði
sér titilinn í atskákeinvígi.
Röð efstu manna:
1.-2. Short og Sadler 8V2
v. af 11 mögulegum, 3. Miles
8 v„ 4.-5. Speelman og
Ward 7Vá v. o.s.frv.
Speelman
(2.605) hafði
svart og átti
leik. 24.
cxd4! 25.
Dxd5 - Dc7
26. a3 - Dc2+
27. Kal - Hc3!
28. Ka2 -
Hcb3 og hvít-
ur gafst upp.
Nigel Short
stóð með
pálmann í
höndunum
fyrir síðustu
umferð með
vinning í for-
SVARTUR leikur og vinnur
HÖGNI HREKKVÍSI
Víkveiji skrifar...
DYSSEIFUR eftir James
Joyce er skyndilega orðinn
metsölubók. Lagerar, sem ætlaðir
voru bandarískum bóksölum til
margra ára, eru langt komnir.
Ástæðan er sú að bókin varð efst á
lista bandaríska bókaforlagsins
Random House yfir 100 bestu bæk-
ur, sem skrifaðar hafa verið á ensku
á þessari öld. Bókin fór upp í 2. sæti
á lista alnetsbókaverslunarinnar
Amazon þegar listinn kom fram, en
hefur reyndar fallið niður í 36. sæti
þegar þetta er skrifað. Lesendur,
sem láta ljós sitt skína á vefsíðu
verslunarinnar, gefa bókinni að
jafnaði fjóra og hálfa stjörnu af
fimm mögulegum, en ósjálfrátt velt-
ir maður því fyrir sér hversu margir
þeirra, sem ætluðu sér að sigrast á
Ódysseifi í sumarfríinu komust alla
leið. Víkverji dagsins hefur reynt
tvisvar og án þess að ná á leiðar-
enda.
Listinn hefur sætt harðri gagn-
rýni úr ýmsum áttum og meira að
segja þeir sem völdu bækurnar á
hann hafa lýst yfir furðu á stöðu
ýmissa bóka á honum. Þannig
völdu flestir bókina Brave New
World eftir Aldous Huxley, en fyrir
utan Gore Vidal hefði engum dóm-
enda dottið í hug að setja hana í
fimmta sæti yfir 100 bestu bæk-
urnar. Hann ætti heima sýnu neð-
ar.
Umræðan um bók Huxleys varð
reyndar til þess að einn dálkahöf-
unda The New York Times, spurði
hvers framtíðarskáldið ætti að
gjalda. Seinheppni hans væri slík að
meira að segja í andlátinu hefði
hann fallið í skuggann. Hann lést
22. nóvember 1963 - daginn sem
Kennedy var ráðinn af dögum.
Listinn hefur víða vakið óánægju,
Áströlum fannst þeir virtir vettugi
og Kanadamenn sögðu að vitaskuld
væri enginn kanadískur rithöfundur
á listanum. Til þess var tekið að
flestir höfundarnir væru aldraðir
eða látnir hvítir karlmenn. Sumir
hafa bent á að listinn beri því vitni
að minna markvert hafi verið skrif-
að á ensku á þessari öld en haldið
hafi verið fram. Aðrir gera sína eig-
in lista.
Random House ákvað að láta
lýðræðið ráða og leyfa almenningi
að setja saman lista. Þar á Ayn
Rand tvær bækur meðal fimm
efstu (aðra þeirra í efsta sæti,
Atlas Shrugged) og hlýtur að vekja
furðu. Ódysseifur kemst á listann,
er í 15. sæti, aðeins tveimur sætum
fyrir ofan bókina Tek War eftir
bókmenntajöfurinn William Shat-
ner, sem helst hefur getið sér
frægð með leik í geimþáttunum St-
ar Trek og bíómyndum, sem sigldu
í kjölfarið.
XXX
AÐ er hægt að búa til margs
konar lista: bestu bækur kven-
rithöfunda, bestu bækur and-
fætlinga (t.d. Ástrala), bestu bæk-
ur minnihlutahópa af ýmsum toga,
bestu bækur, sem aldrei voru gefn-
ar út, verstu bækur, sem hafa verið
gefnar út. Einhverju sinni var gef-
in út heil bók með listum, sem
reyndar eru fæstir yfir bækur eða
rithöfunda. Þar er þó að finna lista
yfir 28 höfunda, sem hefðu getað
fengið Nóbelsverðlaun, en fengu
þau ekki. Þar eru meðal annarra
nefndir Tolstoj, Tsjekov, Ibsen,
Hardy og Rilke. I bókinni segir að í
stað þeirra hafi verðlaunin verið
veitt „snillingum á borð við Sully
Prudhomme, Björnson, Echeg-
aray ... Laxness ... og H.E. Martin-
son“. Já, listar geta meira að segja
verið ósvífnir.