Morgunblaðið - 15.01.1999, Blaðsíða 62

»*>2 FÖSTUDAGUR 15. JANÚAR 1999
MORGUNB LAÐIÐ
FOLK I FRETTUM
BYRJA A ÞVIAÐ
KAUPA MÉR NÆRFÖT
ULRICH Thomsen nývaknaður við
morgunverðarborðið.
G HELD að vinsældir
Veislunnar séu ekki
Dogma-reglunum að
þakka heldur megi fyrst
og fremst rekja þær til góðs hand-
rits, leikstjórnar og frambærilegs
leiks,“ segir Thomsen. „Eg kann
ekki við að segja að leikurinn hafí
verið meira en frambærilegur,"
bætir hann við af hógværð og bros-
ir. Thomsen situr í morgunverðar-
sal Hótels Skjaldbreiðar á hvítum
nærbol og er nývaknaður. Á borð-
inu er diskur með tveimur ristuðum
brauðsneiðum, eggi og malakoffí.
Þar er líka hálffullt mjólkurglas.
Þegar ljósmyndarinn segir við
Thomsen að hann ætli að bíða með
að mynda hann þangað til hann er
búinn með morgunverðinn segir
Thomsen honum að gjöra svo vel að
taka mynd. „Er það ekki í anda
Dogma-reglnanna?“ bætir hann við
og kímir.
Leikstjóri leikaranna
Veislan fjallar um fjölskylduföður-
inn Helge Klingenfeldt sem býður
fjölskyldu sinni og vinum í stór-
veislu vegna sextugsafmælis síns.
Þangað mætir sonur hans Christi-
an, sem leikinn er af Thomsen, og
er hann með ræðu um fóður sinn í
farteskinu þar sem ýmislegt óvænt
á eftir að koma upp á yfirborðið.
Veislan er ekki fyrsta mynd sem
Thomsen gerir með leikstjóranum
unga, Thomas Vinterberg. Hann
lék í sjónvarpsmynd Vinterbergs,
Góð ágiskun, árið 1993 og annað að-
alhlutverkið í fyrstu bíómynd
Vinterbergs, Hetjumar miklu, árið
1996. Fyrir þá rullu fékk hann
verðlaun dönsku kvikmyndaaka-
demíunnar fyrir besta leik í aðal-
hlutverki.
„Það er frábært að vinna með
Vinterberg,“ segir Thomsen. „Hlut-
verkið er skrifað með mig í huga og
hlutverk vonda bróðurins með
Thomas Bo Larsen í huga. Þegar
Vinterberg skrifar handrit er hann
yfirleitt kunnugur þeim leikurum
sem hann ætlar að vinna myndina
-»tneð.
Ástæðan fyrir því að við erum í
myndinni er sú að honum líkar að
EIÐUR einfaldleikans hefur
verið undirritaður af íjórum
dönskum leikstjórum og verða
tvær af myndunum fjórum, sem
fylgja eiga hinum svokölluðu
Dogma-reglum, sýndar á Kvik-
myndahátíð í Reykjavík. Eru
það Veislan eftir Vinterberg og
Fávitarnir eftir von Trier.
Myndir hinna leikstjóranna
verða frumsýndar erlendis síðar
á þessu ári.
Reglurnar skapa fastmótaða
■iimgjörð um myndirnar þar sem
kveðið er á um að ekki megi
fela neitt fyrir áhorfendum eða
beita þá biekkingum. Hér á eftir
fer sáttmálinn sem leikstjórarn-
ir skrifuðu undir:
„Ég heiti að gangast undir eftir-
farandi reglur sem samdar eru
og staðfestar af Dogma ‘95:
1. Tökur verða að fara fram á
sögustað. Ekki má búa til leik-
muni eða leikmynd (ef tiltekinn
leikmunur er ómissandi fyrir
söguna verður að selja upp
fcögusviðið þar sem leikmuninn
er að finna).
2. Hljóð má aldrei búa til nema
það verði til á sögusviðinu.
(Ekki má nota tónlist nema hún
sé leikin þar sem tökur fara
fram.
3. Upptökuvélin verður að vera
handheld. Sú hreyfíng eða kyrr-
staða sem hægt er að ná í hend-
Ulrich Thomsen hefur
verið lofaður fyrir góða
frammistöðu í dönsku
myndinni Veislunni
sem er opnunarmynd
Kvikmyndahátíðar í
Reykjavík. Pétur
Blöndal snæddi með
Thomsen yfír morgun-
verði og var samtalið í
anda Dogma-mynd-
anna dönsku.
RÆÐAN örlagaríka sem
Christian heldur í Veislunni.
vinna með okkur. Á milli okkar er
nógu mikið traust til þess að hann
rétti mér handritið, bendi mér á
nokkrar áherslur og segi svo: „Nú
er það þitt hlutverk að taka við og
vinna úr þessu.“ Hann er leikstjóri
leikaranna og vill að þeir fái að
njóta sín.
Sumir leikstjórar hafa allt annað
verklag. Til dæmis var Lars von
Trier mjög tæknilega sinnaður á
árum áður og stílbragðið skipti öllu
í myndum hans eins og glöggt má
sjá í Evrópu. Leikararnir þjónuðu
Hvað er
inni er leyfileg. (Kvikmyndatak-
an má ekki fara fram þar sem
upptökuvélin stendur; tökur
verða að fara fram þar sem
kvikmyndin gerist).
4. Kvikmyndin verður að vera í
lit. Sérstök lýsing er ekki leyfi-
Ieg. (Ef birtan er of lítil fyrir
tökur verður að sleppa töku-
staðnum eða festa aðeins einn
lampa við upptökuvélina).
5. Ljósfræðileg vinna og ljóssíur
eru ekki leyfðar.
6.1 kvikmyndinni má ekkert
gerast aðeins á yfirborðinu.
(Morð, vopn o.s.frv. má ekki
koma fyrir í myndinni).
7. Tímabundnar og Iandfræði-
legar skekkjur mega ekki eiga
sér stað. (Myndin verður að ger-
ast hér og nú).
8. Myndir sem flokkast undir
ákveðnar kvikmyndastefnur eru
ekki leyfðar.
9. Gerð filmunnar verður að
vera Academy 35 mm.
10. Leikstjórinn má ekki setja
sjálfan sig á kreditlistann.
Ennfremur heiti ég því sem
leikstjóri að halda aftur af mín-
um persónulega smekk! Eg er
ekki lengur listamaður. Ég heiti
svipuðu hlutverki og þessi vasi,“
segir Thomsen og bendir á blóma-
vasa á borðinu."
Alltaf á eftir tiskunni
I nýlegu viðtali líkir Vinterberg
þeim Thomsen og Bo Larsen við
James Caan og A1 Pacino í Guðfóð-
urnum. „Honum dettur það nú bara
í hug vegna þess að hann heldur
mikið upp á Guðfóðurinn,“ segir
Thomsen og hlær. „Fjölskyldu-
mynstrið er vissulega dálítið í ætt
við Guðfóðurinn en ég held að per-
sónurnar séu það ekki. Það er sígilt
þema í kvikmyndum að stilla upp
bræðrum sem eru ólíkir andspænis
föðurvaldinu."
Thomsen segist vantrúaður á að
von Trier eða Vinterberg geri fleiri
Dogma-myndir. „Helsti hvatinn að
myndunum var að brjóta upp hefð-
irnar. Ef þeir gera aðra Dogma-
mynd eru þeir þvert á móti að
fylgja hefðinni. Það væri því mun
frekar í anda Dogma-reglnanna að
gera algjörlega frábrugðna mynd
með förðun, búningum, leikmynd
og öllu tilheyrandi. Mér skilst að
Lars von Trier sé einmitt að vinna
að mynd sem nefnist Dancer In the
Dark sem verði algjör kúvending.
En ég gæti vel trúað að Dogma yrði
eins konar athvarf sem þeir gætu
leitað í öðru hvoru þegar þeir eru
að drukkna í öllum tækniatriðunum
og umgjörðinni."
Ein af játningum Vinterbergs
var að Thomsen hefði notað far-
síma í myndinni sem hefði ekki
verið í hans eigu, jafnvel þótt sím-
inn hefði verið tiltækur á töku-
staðnum. En á Thomsen farsíma
núna? „Ekki ennþá,“ svarar hann
og hlær. „En einhvern tíma á ég
eftir að eignast farsíma. Ég er
nefnilega alltaf langt á eftir öllum
öðrum. Ég eignaðist ekki kúreka-
stígvél fyrr en löngu eftir að þau
voru dottin úr tísku. Ég byrjaði að
leika en bara alltof seint. Ég er því
alltaf á eftir.“
Pizzusendill í Hollywood
„Ulrich Thomsen fæddist árið 1963.
Þegar hann lauk menntaskóla fór
hann til Beverly Hills þar sem hann
Dogma?
EKKI má fela neitt fyrir áhorf-
endum samkvæmt reglum
Dogma og fylgir Lars von Trier
því í hvívetna.
því að forðast að skapa „verk“
vegna þess að mér finnst andar-
takið mikilvægara en heildin.
Höfuðmarkmið mitt er að
kreista fram sannleikann úr
persónum mínum og sögusvið-
inu. Ég heiti því að gera það
með öllum tiltækum leiðum
jafnvel þótt það sé á kostnað
góðs smekks og fagurfræði-
legra viðmiðana.
Síðar fann Vinterberg sig
knúinn til að skrifa játningu um
vann fyrir sér sem pizzusendill."
Þannig hefst ferilsskrá Thomsens.
„Þetta kallast að gera langa sögu
stutta,“ segir Thomsen og hlær.
„Mönnum hefur bara fundist þetta
spaugilegt. Við fórum þangað fjórh-
tvítugir strákar og unnum í ár á
veitingastað. En þetta var nú ekk-
ert stórmál. Þegar ég kom heim
ætlaði ég í viðskiptanám en í milli-
tíðinni fór ég í leikprufu á West
Side Story hjá áhugaleikhúsi og ég
heillaðist svo gjörsamlega að eftir
það var aldrei spurning hvað ég
ætlaði mér.“
Thomsen segist ætla að taka sér
nokkurra mánaða leyfi frá leiklist-
inni til þess að fylgja eftir Veisl-
unni. „Myndin hefur gengið vel um
allan heim og ég er með umboðs-
mann í Lundúnum sem ætlar að
reyna að koma mér á framfæri. Ef
ekkert breytist leik ég í bíómynd
undir leikstjórn Jonas Elmers eftir
hvíldina. Hann leikstýrði svarthvítu
myndinni „Let’s Get Lost“ sem
vann verðlaun gagnrýnenda í Dan-
mörku í fyrra. Að því loknu fer ég
til Grænlands og leik í mynd fyrir
danska sjónvarpið. Og vonandi
tekst mér svo að koma mér á fram-
brot á eiðstafnum þótt hann
tæki fram að myndin hefði verið
samþykkt sem Dogma-mynd þar
sem aðeins hefði verið um eitt
raunverulegt brot á reglunum
að ræða. Annað flokkaðist undir
siðferðileg brot.
Þar sagðist hann hafa sett
svart tjald fyrir glugga í einni
töku sem hefði ekki aðeins
verið aukahlutur í sviðsmynd-
inni heldur væri einnig hægt
að líta á það sem lýsingarráð-
stöfun.
Að auki viðurkenndi hann
launahækkun sem hefði verið
yfirskin til að Thomas Bo Lar-
sen, Trine Dyrholm og Therese
Glahn gætu keypt sér föt fyrir
myndina.
Þá viðurkenndi hann að hafa
sett upp móttökuborð í anddyri
hótels fyrir Veisluna. Þó tók
hann fram að móttökuborðið
hefði verið tiltækt á tökustaðn-
um. Einnig að farsími Christi-
ans hefði ekki verið í hans eigu
en hann hefði verið tiltækur á
tökustaðnum.
Loks viðurkenndi Vinterberg að
myndavél í einni töku hefði ver-
ið fest á arm fyrir hljóðnema og
þess vegna aðeins handheld að
hluta til.
Að öðru leyti fylgdi Vinter-
berg Dogma-reglunum til hins
ýtrasta.
færi erlendis. Ég fæ líklega aldrei
betra tækifæri en núna.“
Þá er að klífa tindinn
Það er sem sagt kominn tími til
að festa sig í sessi í Bandaríkjunum
eftir að hafa haslað sér völl sem
pizzusendill í Beverly Hills? „Svo
sannarlega,“ svarar Thomsen og
hlær. „Ég var þarna í fyrra þegar
tvær danskar stuttmyndir voru til-
nefndar til óskarsverðlauna. Ég
veit ekki hvernig en einhvern veg-
inn tókst mér að verða mér úti um
miða á afhendinguna."
Hvað segirðu!? hváir blaðamað-
ur.
„Já,“ heldur Thomsen áfram og
er nú skellihlæjandi. „Þetta var
mjög skemmtilegt. Hátíðin vai- sú
sjötugasta í röðinni og allir ósk-
arsverðlaunahafar frá upphafi
mættu og söfnuðust saman á svið-
inu.“
Þetta hefur ekki verið Dogma.
„Svo sannarlega ekki,“ svarar
Thomsen. „Þetta var hátindur
Hollywood. Nú er bara að komast
þangað aftur! - Annars verð ég víst
að byrja á því að leita að verslun
hérna á Islandi sem selur nærföt
því ég gleymdi öllum nærfótunum
mínum heima.“
kvikmyndahátíð í
REYKJAVÍK
Sýningar í dag:
Regnboginn
Kl. 23:20 Gabbeh (enskur texti)
Kl. 23.20 The Mighty (enskt tal)
Laugarásbíó
Kl. 21.00 Velvet Goldmine (ísl. texti)
Bíóborgin
Kl. 16.50 Eve’s Bayou (enskt tal)
Kl. 18.55 Eve’s Bayou (enskt tal)
Kl. 21.00 Eve’s Bayou (enskt tal)
Kl. 23.10 Eve’s Bayou (enskt tal)
Stjörnubíó
Kl. 19.00 The Ugly (enskt tal)
Háskólabíó
Kl. 17.00 Tango Lessons (enskt tal)
Kl. 19.00 My Son the Fanatic
(enskt tal)
Kl. 21.00 Men with Guns
(enskur texti)
Kl. 23.10 Four Days in September
(danskur texti)