Morgunblaðið - 04.02.1999, Síða 2

2 FIMMTUDAGUR 4. FEBRÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Uppsafnað yfírfæranlegt rekstrartap fyrirtækja
Yfír 76 milljarð-
ar í lok árs 1997
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Ber aldurinn vel
UPPSAFNAÐ rekstrartap hjá
hlutafélögum, sameignarfélögum,
samvinnufélögum og öðrum lögaðil-
um var samtals rúmlega 87 millj-
arðar í árslok 1995 og samtals rúm-
lega 83 milljarðar í árslok 1996. Þá
var uppsafnað yfirfæranlegt
rekstrartap hjá þessum aðilum
samtals nimlega 76 milljarðar í lok
árs -1997. A síðastnefnda árinu var
yfirfæranlegt rekstrartap mest í
matvæla- og drykkjarvöruiðnaði,
eða tæpir 12 milljarðar og hjá pen-
ingastofnunum og fjármálaþjón-
ustu rúmlega 9 milljarðar. Til sam-
anburðar var yfirfæranlegt rekstr-
artap í fiskveiðum tæpir 7,6 millj-
arðar á þessu sama ári. Þetta kem-
ur m.a. fram í skriílegu svari fjár-
málaráðherra, Geirs H. Haarde, við
fyrirspum Jóhönnu Sigurðardótt-
ur, þingmanns jafnaðarmanna, en
svarinu var dreift á Alþingi í gær.
I fyrirspum sinni spyr Jóhanna
m.a. að því hve nýting rekstrar-
tapsins hafi leitt til mikillar lækk-
unar á skattstofni fyrirtækja tekju-
árið 1997 og hvert tekjutap ríkis-
sjóðs af þeim ástæðum hafi verið.
I svarinu segir: „Arið 1998 var
lögaðilum gert að skila sérstöku
stöðluðu skattframtali rekstrarað-
ila fyrir tekjuárið 1997 þar sem
krafist var ítarlegra rekstrarupp-
lýsinga. Um 70% lögaðila skiluðu
þessu skattframtali í tölvutæku
formi og liggja nú fyrir margvísleg-
ar upplýsingar um þá. Nýting yfir-
færanlegs taps þessara lögaðila
tekjuárið 1997 til lækkunar á skatt-
stofni var samkvæmt upplýsingum
frá ríkisskattstjóra 8.049 milljónir.
Skatthlutfall hlutafélaga þetta ár
var 33% og skatthlutfall sameignar-
félaga 41%. Hins vegar er ekki rétt
að tala um tekjutap ríkissjóðs í
þessu sambandi því rekstrartapið
er lögbundinn frádráttur sem
skattaðilar eiga rétt á, þ.e. rekstr-
arkostnaður sem ekki hefur fengist
dreginn frá rekstrartekjum."
I fréttatilkynningu sem Jóhanna
Sigurðardóttir hefur á hinn bóginn
sent fjölmiðlum segir hún að áætla
megi að tekjutap ríkissjóðs vegna
þessa hafi verið um 2,7 milljarðar
króna. Til samanburðar hafi tekju-
skattur lögaðila verið rúmlega 4,8
milljarðar samkvæmt fjárlögum
síðasta árs.
í svari fjármálaráðherra kemur
að síðustu fram að 1.280 lögaðilar
hafi verið skattlausir árið 1998 (eða
tekjuárið 1997) vegna nýtingar á
yfirfæranlegu rekstrartapi. „Hagn-
aður þessara aðila án yfirfæranlegs
taps var samkvæmt upplýsingum
frá ríkisskattstjóra 6.324 milljónir,“
segir í svarinu.
ÞAÐ bera ekki allir aldurinn jafn-
vel og hann Gunnar Arnason sem
varð á leið ljósmyndara Morgun-
blaðsins í gær. Gunnar stikar hér
upp Bókhlöðustíginn 98 ára að
aldri á leið lieim úr bankanum.
Örorkulífeyrir dragist
ekki frá skaðabótum
MIÐSTJORN ASI hefur skorað á
ríkisstjórnina og Alþingi að fella út
úr frumvarpi til laga um breytingu á
skaðabótalögum þá tillögu, að hluti
af örorkulífeyri almennu lífeyris-
sjóðanna dragist frá skaðabótum
eins og gert er ráð fyrir í 4. grein
frumvarpsins.
Miðstjómin samþykkti ályktun
þessa efnis á fundi í gær og ítrekar
þar að iðgjöld til almennu lífeyris-
sjóðanna séu hluti umsaminna launa
skv. kjarasamningum og afrakstur
langrar og harðrar kjarabaráttu.
„Þennan spamað launafólks í
samtryggingarsjóðum verkalýðs-
hreyfingarinnar hyggst ríkisstjórnin
nú nota til þess að spara trygginga-
félögunum bótagreiðslur og skerða
stórlega kjör launafólks sem verður
fyrir alvarlegum áföllum," segir m.a.
í ályktun miðstjómar ASÍ.
Héraðsdómur Reykjavíkur dæmir rúmlega sjötugri konu fullar miskabætur
Skerðing bóta vegna aldurs
andstæð jafnræðisreglu
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
úskurðaði í gær að konu, sem fékk
skertar miskabætur vegna aldurs
eftir að hún lenti í bílslysi í nóvem-
ber árið 1996, bæri að greiða fullar
bætur og segir í niðurstöðu dóms-
ins að ákvæði skaðabótalaganna
um skerðingu miskabóta fyrir ald-
urs sakir stangist á við jafnræðis-
reglu stjómarskrárinnar.
Málavextir voru þeir að stefn-
andi var farþegi í bifreið sinni og
eiginmanns síns þegar ekið var í
veg fyrir hana og árekstur varð.
Læknir mat afleiðingar slyssins
þannig 1998 að stefnandi hefði í
slysinu hlotið 10% varanlegan
miska en enga varanlega örorku.
Krafa stefnanda í málinu, sem
höfðað var á hendur Sjóvá-Al-
mennum tryggingum hf. um hærri
bætur en greiddar voru, byggðist
annars vegar á að ótvírætt væri að
hún ætti rétt á þjáningabótum í
heilt ár í stað 157 daga og hins veg-
ar að ekki stæðist jafnræðisreglu
að miskabætur skertust um helm-
ing vegna þess að konan hefði verið
orðin sjötug þegar slysið varð.
Dómurinn féllst á það með
stefnda að engin rök væru fyrir
kröfunni um þjáningabætur í 365
daga þar sem ekki lægi fyrir að
konan hefði verið veik í heilt ár
þótt kveðið hafi verið upp úr um
10% varanlegan miska og sagt að
ljóst hefði verið að ekki væri frek-
ari bata að vænta ári eftir slysið.
Stefndi hafi ákvarðað stefnanda
bætur og greitt bætur vegna veik-
inda án rúmlegu í 150 daga án þess
að fyrir liggi á hverju það tímabil
byggist. Stefnanda hafi hins vegar
ekki tekist að sýna fram á að það
tímabil hafi verið lengra og var
frekari bótakröfum vegna þjáninga
hafnað.
Dómurinn féllst hins vegar á síð-
ari hluta kröfugerðarinnar, sem
byggist á því að jafnræðisregla 65.
greinar stjórnarskrárinnar hafi
verið brotin með því að lögbjóða
skerðingu á miskabótum sam-
kvæmt 2. mgr. 4. gr. skaðabótalag-
anna vegna aldurs. Samkvæmt
skaðabótalögum eiga allir, sem rétt
eiga á miskabótum, að fá fullar
bætur þar til 60 ára aldri er náð, en
þá lækka bætur um 5% á ári í 10
ár, en haldast síðan óbreyttar. I
greinargerð, sem fylgdi frumvarpi
þessara laga, segir að ákvæði 2.
mgr. þarfnist ekki skýringa. Stefn-
andi fékk hámarksskerðingu.
Takmarkaður hluti
bótaþega tekinn út
„Eftir því sem næst verður kom-
ist munu þau rök, sem liggja að
baki skerðingarákvæðinu, byggjast
á því, að þeim mun eldri sem tjón-
þoli sé, þeim mun skemur megi
ætla að hann eigi eftir ólifað og
þurfi því að þola miskann í
skemmri tíma,“ segir í forsendum
og niðurstöðu dómsins, sem Sigríð-
ur Ólafsdóttir kvað upp. „Þessi rök
eru þó einungis gerð virk gagnvart
takmörkuðum hópi bótaþega . ..
Sjötugur tjónþoli fær þannig sömu
bótafjárhæð og tíræður bótaþoli,
enda þótt telja megi líklegt, að
hinn síðargreindi þui'fi að bera
miskann mun skemmri tíma en sá
fyrrgreindi, og 59 ára tjónþoli fær
sömu bætur og tjónþoli á fyrsta
ári, enda þótt líklegt sé að sá síðar-
gi-eindi þurfi að bera miskann mun
lengri tíma en sá fyrrgreindi. Er
ekki fallizt á, að málefnaleg rök
liggi að baki þessu lagaboði, og fel-
ur það í sér ólögmæta mismunun,
sem brýtur gegn jafnræðisreglu
65. greinar stjórnarskrárinnar.
Ber því að taka þennan hluta
kröfugerðar stefnanda til greina að
öllu leyti.“
Var stefndu gert að greiða kon-
unni 221.000 krónur ásamt vöxtum
og dráttarvöxtum.
FBA kaup-
ir 5% í
Gagnalind
FJÁRFESTINGARBANKI at-
vinnulífsins hefur keypt 5%
hlut í hugbúnaðarfyrirtækinu
Gagnalind hf. Svanbjörn
Thoroddsen, framkvæmdastjóri
markaðsviðskipta hjá FBA,
segir tilganginn með kaupunum
nú fyrst og fremst þann að geta
síðar selt hlutinn með hagnaði.
Svanbjörn Thoroddsen segir
forráðamenn FBA hafa trú á
starfsemi Gagnalindar og þeim
árangri sem fyrirtækið hafi náð
á sínu sviði en það hefur ekki
síst sérhæft sig í smíði hugbún-
aðar fyrir heilbrigðiskeifið.
Meðal stórra hluthafa í
Gagnalind hf. eru Islensk erfða-
greining og Landssími Islands
hf., hvort með 20% hlut, Skýrr
og Þróunarfélagið eiga hvort
um sig 15% hlút, FBA nú með
5% og afgangurinn er í eigu
einstaklinga. Hlutafé Gagna-
lindar er 56 milljónir króna og
hafa hluthafar ekki forkaups-
rétt á þeim hlutum sem kunna
að losna. Svanbjörn vildi ekki
gefa upp gengi á hlut FBA í
Gagnalind hf.
VIÐSiaPnMVINNULÍF
TÖLVUR
Nýheiji
hagnast
113 milljónir
króna/C2
PLAST
Ako og
Upphaf
Stefnt að
samruna/C6
Fylgstu
með
nýjustu
fréttum
www.mbl.is
(