Morgunblaðið - 21.03.1999, Blaðsíða 2

2 SUNNUDAGUR 21. MARZ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Háskóli Islands stofnar miðstöð um fjarkennslu og landsbyggðartengsl
Fleiri háskólaútibú stofnuð
Morgunblaðið/Kristinn
HÁSKÓLAREKTOR flytur ávarp á ráðstefnu um búsetu á íslandi.
INNAN skamms verður stofnuð
innan Háskóla Islands miðstöð um
fjarkennslu og landsbyggðartengsl
sem meðal annars á að vinna að því
að stofna fleiri útibú frá skóianum
utan Reykjavíkur og efla þau sem
fyrir eru á landsbyggðinni.
Þetta kom fram í opnunarávarpi
Páls Skúlasonar á ráðstefnu Háskól-
ans um búsetu á Islandi sem hófst í
gær.
Rannsóknarútibú á vegum Há-
skólans eru nú meðal annars starf-
rækt í Vestmannaeyjum og Sand-
gerði og stefnt er að stofnun rann-
sóknarstofu í jarðskjálftafræði á
Selfossi.
„Meginverkefni miðstöðvarinnar
verður að flnna áhugaverð verkefni
sem geta byggst á samvinnu heima-
manna og fræðimanna," segir Páll.
Páll segir að verið sé að mynda
stjórn fyrir miðstöðina og hann ger-
ir ráð fyrir að hún taki til starfa í
næsta mánuði.
Miðstöðin mun einnig vinna að
samstarfsverkefni Háskóla íslands,
Kennaraháskóla íslands og Háskól-
ans á Akureyri um fjarnám.
Bjarki Jóhannesson, forstöðumað-
ur þróunarsviðs Byggðastofnunar,
sagði að verið væri að kanna á veg-
um stofnunarinnar kostnað sem
hlýst af byggðaröskun. Litið yrði til
flutningskostnaðar einstaklinga,
tapaðra fjárfestinga í byggðinni sem
þeir flytja frá og einnig til þess hvað
kostar að byggja upp þjónustu fyrir
þá þar sem þeir setjast að.
Gestur Olafsson spurði Bjarka
hvort hann teldi áætlun ríkisstjórn-
arinnar um 10% aukningu íbúa-
fjölda landsbyggðarinnar á fyrsta
áratug nýrrar aldar raunhæfa og
hver kostnaður af henni yrði.
Bjarki sagðist ekki treysta sér til
þess að segja til um hvort markmið-
ið væri raunhæft. Hann benti á að
breytingar gerðust mjög hratt í
samfélaginu um þessar mundir og
því gæti vel farið svo að þær aðstæð-
ur sköpuðust að áætlunin næðist.
Snjólfur Ólafsson prófessor bar
upp þá spurningu hvort hugtakið
jafnvægi í byggðum landsins hefði
einhverja merkingu. Hann sagðist
sjálfur telja að svo væri ekki. Bjarki
sagði að með breytingum í atvinnu-
háttum drægi úr merkingu hugtaks-
ins í efnahagslegu tilliti. Menn væru
ekki bundnir búsetunni við vinnu á
sama hátt og áður, til dæmis vegna
möguleika í fjarvinnslu.
Tomas Hanell frá NORDREGIO,
Byggðaþróunarmiðstöð Norður-
landa í Stokkhólmi, sagði að hugtak-
ið jafnvægi hefði enn gildi í byggða-
málum. Hann sagði að ójafnvægi
fæli í sér sóun á ýmsum fjárfesting-
um, til dæmis í húsum, atvinnutækj-
um og opinberri þjónustu sem
byggð hefði verið upp. Hanell sagði
frá því að á Norðurlöndum hefðu
fólksflutningar til höfuðborganna
aukist töluvert á síðastliðnum tveim-
ur árum.
Trausti Valsson skipulagsfræð-
ingur sagði í erindi sínu að með
starfl Byggðastofnunar væri verið
að reyna að viðhalda byggðamynstri
sem hefði skapast á þeim tímum
þegar bátaútgerð var ráðandi og
hestar voru helstu samgöngutækin.
Verið væri að vinna gegn eðlilegum
búsetubreytingum og lítil von væri
til þess að það tækist.
Ritstj órnarfu 1 ltrúi Stúdentablaðsins hættir
vegna efnistaka í umfjöliun ritstjóra
„Okleift að gegna
hlutverki mínu“
MARGRÉT Einarsdóttir, fyrrver-
andi fulltrúi Vöku, félags lýðræðis-
sinnaðra stúdenta, sem sæti átti í
ritstjórn Stúdentablaðsins, hefur
sagt sig úr ritstjórninni í kjölfar út-
komu síðasta tölublaðs Stúdenta-
blaðsins vegna efnistaka í umfjöllun
ritstjóra blaðsins, Ernu Kaaber, um
menntamálaráðherra og Lánasjóð
íslenskra námsmanna.
„Ég er fulltrúi þess hóps í blaðinu
sem krefst þess að Stúdentablaðið
sé frjálst og óháð, en ekki áróðurs-
rit fyrir Röskvu eða vinstrifylking-
una í landinu, sem blaðið hefur því
miður fengið orð á sig fyrir að
vera,“ segir Margrét.
Margrét segir að ritstjóra sé ekki
skylt að bera neitt undir ritstjórn,
enda sé ákvæði þess efnis skráð í
reglugerð um starfsemi Stúdenta-
blaðsins.
„Þegar ég lendi í þeirri stöðu að
efni, sem vitað er að ég muni gera
athugasemdir við, er haldið leyndu
fyrir mér og þegar ég krefst svara
Voru
klappaðir
upp níu
sinnum
HÚSFYLLIR var í Grafar-
vogskirkju á föstudag á tón-
leikum Karlakórsins Heimis
og Alftagerðisbræðra, en
þeir eru nú á tónleikaferð um
landið. Tónleikarnir drógust
nokkuð á langinn, því tónlist-
armennirnir voru klappaðir
upp níu sinnum. Tónleika-
gestir risu svo úr sætum í
lokin þegar kórinn söng Skín
við sólu Skagafjörður.
Alftagerðisbræður voru að
vonum ánægðir með viðtök-
urnar og sögðu að það væri
gaman að heimsækja „flótta-
mannabúðimar fyrir sunnan"
og vísuðu þar til brottflutn-
ings fólks af landsbyggðinni.
og mér sagt að ritstjóra sé ekki
skylt að bera neitt undir ritstjórn er
verið að gera mér ókleift að gegna
hlutverki mínu og þá sé ég mér
þann kost vænstan að segja af mér.“
Höfði menntamálaráðherra
skeytt á hundsbúk
Umfjöllunin sem hefur vakið
þessa miklu óánægju og ólgu meðal
stúdenta að sögn Margrétar er í
nýjasta tölublaði Stúdentablaðsins
undir fyrirsögninni „Varðhundar
við Háskóla Islands“. Hafa þar
verið gerðar myndir af Birni
Bjarnasyni menntamálaráðherra,
þar sem höfði hans er skeytt á
hundsbúk og stillt upp við aðaldyr
Háskólans. Á forsíðu blaðsins er
ennfremur skopmynd af mennta-
málaráðherra þar sem hann sting-
ur dúsu að sveltandi nemum undir
fyrirsögninni „Kosningadúsa - bet-
ur má ef duga skal“.
Ritstjóri Stúdentablaðsins, Erna
Kaaber, segir að forsíða blaðsins
komi alþingiskosningunum í vor
ekkert við, nema að því leyti að ráð-
herra ákveður að hækka námslánin
nú, þegar forsendur hafí verið til að
gera það fyrr.
„Blaðið er gefið út fyrir stúdenta
sem hagsmunahóp og kemur lands-
málapólitík ekki við að þessu leyti.
Mér finnst þau viðbrögð Margrétar
að segja sig úr ritnefnd fullharkaleg.
Vegna tals um að óánægja ríki meðal
stúdenta má segja að það ríki mikil
óánægja meðal þeirra stúdenta sem
tilheyra Sjálfstæðisflokknum og taka
þann hóp nær sér en þann hags-
munahóp sem þeir tilheyra innan
Háskólans sem stúdentar."
Að sögn Margrétar gengur gagn-
í-ýnin í blaðinu út á það af hverju
menntamálaráðherra hafi ekki
hækkað námslánin fyrr.
„Það er okkar hlutverk að benda
á það og eins erum við að berjast
fyi'ir meiri hækkunum en mér
fínnst ósmekklegt hvernig farið er
að því að benda á þessa hluti. Blaðið
er litað af því að alþingiskosningar
eru í nánd og ekki laust við að það
hafí hvarflað að mönnum að Röskva
sé að launa Samfylkingunni fyrir
aðstoð sem hún veitti Röskvu fyrir
síðustu Stúdentaráðskosningar.“
Morgunblaðið/Ásdís
Landakotsskóli rís
FRAMKVÆMDIR við nýbyggingu
Landakotsskóla við Hávallagötu
ganga samkvæmt áætlun. Ráð-
gert er að framkvæmdum ljúki í
sumar og kennsla hefjist í nýja
húsinu næsta haust. Nýja kennslu-
húsið er viðbót við eldri skólann
og verða í því nokkrar kennslu-
stofur. Skólastjóri Landakots-
skóla er séra Hjalti Þorkelsson.
Björn Bjarnason um Þjóðminjasafn
Kann að þurfa að
endurskoða reglu-
gerðarákvæði
BJÖRN Bjarnason menntamálaráð-
herra segir, í tilefni fréttar í Morg-
unblaðinu í gær, laugardag, um
óánægju innan Starfsmannafélags
Þjóðminjasafns vegna ráðningar-
mála, að það kunni að vera nauðsyn-
legt að endurskoða reglugerðar-
ákvæði um rannsóknarstöðu við
safnið sem kennd er við dr. Kristján
Eldjárn, til að taka af öll tvímæli í
þeim efnum. Þá hafí ekki farið eitt
orð um málið milli sín og þjóðminja-
varðar.
Eins og fram kom í fréttinni hef-
ur stjórn Starfsmannafélags Þjóð-
minjasafnsins óskað eftir skýring-
um menntamálaráðherra og Þjóð-
minjaráðs á vinnubrögðum við
ráðningu í umrædda rannsóknar-
stöðu, en stjórnin telur að verið sé
að útiloka starfsmenn safnsins frá
því að fá stöðuna.
„Hann [þjóðminjavörður] hefur
sent mér bréf þar sem hann mælir
með Adolf Friðrikssyni í rannsókn-
arstöðu tengda nafni dr. Kristjáns
Eldjárns,“ segir Björn. „Að því er
varðar rétt starfsmanna Þjóðminja-
safns til að gegna þessari stöðu hef-
ur mér borist fyrirspurn um það í
bréfi frá fulltrúum starfsmanna.
Svar mitt við bréfinu var fullbúið í
ráðuneytinu á föstudag. Þar kemur
fram að menntamálaráðuneytið hafi
ekki tekið afstöðu til þessa máls og
um stöðuna gildi ákvæði í reglu-
gerð.
Gunnar Jóhann Birgisson segir
réttilega í Morgunblaðinu í gær að
ég hafi ekki mótað þá opinberu
stefnu að starfsmenn safnsins séu
útilokaðir frá þessari stöðu.
Nauðsynlegt kann að vera að end-
urskoða reglugerðarákvæði um
rannsóknarstöðuna til að taka af öll
tvímæli í þessu efni. Rök hníga að
því að ætlunin hafi verið að breikka
þann hóp vísindamanna sem sinna
rannsóknum á þessu sviði en ekki
flytja starfsmenn í Þjóðminjasafni úr
einni stöðu í aðra. Þeir sinna margir
mikilvægum rannsóknum eins og
gefur að skilja. Þá hafa þeir rétt til
rannsóknarleyfa. Þá sýnir þessi sér-
kennilega uppákoma að huga þarf að
reglum um stöðuna til að tryggja að
allir séu sáttir við málsmeðferðina,“
segir menntamálaráðherra.
Vinn hvergi, en
kem víða við
► Benedikt Sveinsson, nýkjörinn
stjórnai'formaður Eimskips, í við-
tali. /10
Landlæknir fólksins
► Sigurður Guðmundsson land-
læknir í viðtali. /24
Skylda mín að benda á
lausnir í Evrópumálum
► Halldór Ásgrímsson segir í við-
tali nánast útilokað að Framsókn-
arflokkurinn fari í ríkisstjórn með
13% fylgi. /28
Háskóli fyrir
happdrættisfé
► í Viðskiptum/Atvinnulífi á
sunnudegi er rætt við Ragnar
Ingimarsson, forstjóra Happ-
drættis Háskóla íslands. /30
► l-24
Ég er byltingamaður
► Lech Walesa er goðsögn í lif-
anda lífi, og í viðtali við Morgun-
blaðið ræðir hann um ástandið í
Póllandi, inngöngu þess í NATO,
baráttu Samstöðu og fjölmargt
fleira. /1&12-16
Hálf milljón barna
á götunni
►Talið er að í Rússlandi séu nú
um 500 þús. heimilislaus börn. /4
Kúvent á miðjum aldri
► Matvöruverslun hefur verið ær
og kýr hjónanna Ernu Eiríksdótt-
ur og Braga Kristjánssonar en nú
ætla þau að selja mjólkina beint
úr kúnum í stað þess að selja hana
yfir búðarborðið. /10
c
\Jferdalog
► l-4
íslensk menning
fyrir ferðamenn
► í undirbúningi er stofnun sam-
taka um íslenskan menningararf
sem auðlind í ferðaþjónustu. /2
Kaupstefna með per-
sónulegu yfirbragði
► Líf og fjör á fyi-sta mai-kaðs-
torgi Samtaka ferðaþjónustunnar.
/4
ÍOs/L>4R
► l-4
Sem streitulaus akstur
úr setustofunni
►Síðasti dagur alþjóða bílasýn-
ingarinnar í Genf. /2
Reynsluakstur
► Hagstæður Lanos en ekki
spennandi útlits. /4
Eatvinna/
RAÐ/SMÁ
►l-24
Markar evran
endalok krónunnar?
►Samtök ferðaþjónustunnar
ræddu málin á morgunverðar-
fundi. /1
FASTIR ÞÆTTIR
Fréttir V2/4/8/bak
Leiðari 32
Helgispjall 32
Reykjavíkurbréf 32
Viðhorf 36
Minningar 38
Myndasögur 48
Bréf til blaðsins 48
ídag 50
Brids 50
Stjörnuspá 50
Skák 50
Fólk í fréttum 54
Utv/sjónv. 52,62
Dagbók/veður 63
Mannl.str. 20b
Dægurtónl. 22b
INNLENDAR FRÉTTIR:
2-4-8-BAK
ERLENDAR FRÉTTIR: 1&6