Morgunblaðið - 29.08.1999, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 29. ÁGÚST 1999 25

fluttur var nauðugur til Qaanaaq þar sem hann býr enn.
Morgunblaðið/Rax
■

Loftmynd af herstöðinni í Thule sem öllu uppnáminu hefur valdið.
m
verið barn væru málinu alveg óviðkomandi,
því þetta snerist ekki um þátt Nyrups per-
sónulega, heldur afsökun hans sem forsætis-
ráðherra.
Grænlenska landstjórnin er þegar farin að
nýta sér málið til að þrýsta á dönsku stjóm-
ina. Thulemálið hefur sýnt að Danir sýndu
ákveðinn tvískinnung í samskiptum við
Bandaríkjamenn um hvort á Grænlandi
mættu vera kjamorkuvopn eða ekki. Danir
létu í veðri vaka að svo mætti ekki vera, en
horfðu í gegnum fingur sér með hvað Banda-
ríkjamenn aðhöfðust á Grænlandi. Danska
stjórnin kom 1997 til móts við kröfur Græn-
lendinga um nýjan flugvöll sem bætur fyrir
þennan tvískinnung og ætluðu þar með að
binda enda á frekari kröfur Grænlendinga
vegna málsins.
Með samkomulaginu skuldbatt danska
stjómin sig til að byggja flugbraut í Qaana-
aq, um 100 kflómetra norðan Thulestöðvar-
innar, og átti féð að koma frá framkvæmdum
við flugvöllinn í Dundas, sem hætt var við
vegna andstöðu Bandaríkjamanna við far-
þegaflug þarna. Danir ætluðu að leggja 47
milljónir danskra króna til brautarinnar, en
Grænlendingar sjálfir að greiða 30 milljónir.
Rekstur brautarinnar er ódýrari en í
Dundas, svo þar sparar landstjórnin. Síðan
hefur landstjórnin krafist þess að Danir
greiddu allan kostnaðinn og það mál er enn
ekki úr sögunni.
Með samkomulaginu
skuldbatt danska
stjórnin sig til að
byggja flugbraut í
Qaanaaq, um 100
kílómetra norðan
Thulestöðvarinnar,
og átti féð að koma
frá framkvæmdum
við flugvöllinn í
Dundas, sem hætt
var við vegna and-
stöðu Bandaríkja-
manna við farþega-
flug þarna.
Dómurinn felur í sér gagnrýni á danskt
embættismannakerfi fyrir að hafa alveg frá
því 1953 reynt að villa um fyrir almenningi
varðandi hvað færi fram á Grænlandi. Meðal
annars er bent á að í fréttatilkynningu frá
1953 segi að dönsk yfirvöld og fulltrúar Thule-
búanna hafi orðið sammála um flutninginn,
sem var mjög langt frá raunveruleikanum.
Þegar dómurinn var fallinn á föstudag
sagði Jonathan Motzfeldt að dómurinn væri
áminning og yrði notaður sem slíkur í öllum
samningum um grænlensk svæði, bæði heima
og eins gagnvart Bandaríkjunum. Það mun
því án efa lengi verða vitnað til hans í sam-
skiptum þjóðanna, hvort sem honum verður
áfrýjað eða ekki.
Grænlenskt bam að leik við herstöðina í
Thule.