Morgunblaðið - 03.09.1999, Side 51

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 3. SEPTEMBER 1999 51"
stundaði háskólanám. Ætíð geymdu
þau glaðbeittar frásagnir af sameig-
inlegum vinum sem voru henni svo
mikils virði. Og eitt þessara bréfa
kynnti til sögunnar ástina hennar,
Agúst Inga, sem átti eftir að reyn-
ast henni góður eiginmaður og vin-
ur. Börn þeirra, Olafur Bjarki og
Anna, voru henni afar hjartfólgin og
gáfu henni aukinn kraft í langvinnri
baráttu við ólæknandi sjúkdóm. Þá
baráttu háði hún af æðruleysi eins
og sönn hetja. Þrátt fyrir veikindin
var hún ósérhlífin og gefandi, ekki
síst á þeim vettvangi sem lyft hefur
grettistaki í glímunni við sjúkdóm-
inn sem lagði hana að velli, Krabba-
meinsfélagi Reykjavíkur.
Þótt samverustundunum fækkaði
héldu vinaböndin. Reglulega höfum
við hist vinahópurinn úr MR í gegn-
um árin. í hann hefur nú verið
höggvið skarð og hann verður aldrei
samur aftur. Missirinn er þó að
sjálfsögðu mestur hjá Gústa og
bömunum að ógleymdri Ásu móður
Ingu. Við í vinahópnum úr MR og
makar okkar vottum þeim og öðram
ástvinum Ingu okkar dýpstu samúð-
arkveðjur. Blessuð sé minning Ingu.
Bragi Guðbrandsson.
Þegar fyrsti keimur haustsins
berst að vitum okkar hverfur Inga á
burt. Er þá þessari jarðvist lokið
með þeim kafla, sem hún sjálf talaði
um sem líf eftir krabbamein; rösk
fimm ár, sem hún lifði með þann
sjúkdóm en ekki í skugga hans.
Slíkir menn sem Inga eru fáhittir.
Það varð mér ljóst fljótt eftir að ég
kynntist henni í gegnum samstarf
mitt og Gústa. Svona eftir á að
hyggja held ég að kjarkurinn og eitt-
hvert fáheyrt áræði í framkomu hafi
hrifið mig fyrst í fari hennar. Manni
stóð nú bara ekki stundum á sama,
þegar sá gállinn var á Ingu. En hún
kom alltaf standandi niður í sínum
orðræðum. Það voru nefnilega ekki
bara orðin og undiraldan, sem skiptu
máli, heldur líka einhver tónn, sem
braut máli hennar leið. Þennan tón
sótti köld rökhugsunin í heitt hjarta.
Fyrir hann gat Inga sagt svo miklu
meira en margur annar. Og ekki
bara komist upp með það, heldur
einnig oftar en ekki fundið leiðina að
hjarta viðmælanda síns.
En það var ekki bara alvaran.
Inga var líka kona gleði og gamans
og beitti kímninni óspart fyrir sig.
Þá mættu manni tvö hlæjandi augu,
sem sögðu allt.
Inga var ekld hálf í neinu, sem ég
þekki til. Hún kaus að helga sig bar-
áttunni gegn reykingum og svo
hugstórri konu sem henni dugði
ekkert minna en heilagt stríð. Þar
háði hún marga orustuna með
glæsibrag og margir urðu hólpnir
fyrir hennar orð.
Og ekki datt henni í hug að
hrökkva udan öðrum málum, ef
sannfæringin bauð henni að láta
rödd sína heyrast. Látum ekki
mannvonskuna leiða okkur, heldur
kærleika og trú, sagði hún í blaða-
grein, þegar hún tók upp hanskann
fyrir mann, sem henni fannst ómak-
lega að vegið.
Það eru mikil forréttindi að fá að
eiga manneskju sem Ingu að vini.
Það er þessi vinátta, sem þarf ekki
sína sönnun upp á hvem dag, en er
og á alltaf meira en nóg inni, þegar
til hennar tekur.
Atvik urðu þannig, að síðasta
samtal okkar Ingu var um ljóð. Hún
las Ijóð af nautn; fundvís á þá innri
strengi, sem óma þann hljóm, sem
fegurstur er. Einhverju sinni orðaði
hún þá ósk að geta orkt, vera skáld,
sem með ljóðum sínum hreyfði við
fólki. Lognið hefði ekki verið henn-
ar veður í Ijóðinu frekar en lífinu.
Nú verða þessi ljóð ekki orkt.
En það má yrkja í fleira en orð.
Verk geta líka talað og sá skáld-
skapur, sem þeim er gefinn, hreyfir
við fólki. Ég get ekki ímyndað mér
fegurra skáldverk en það starf, sem
Inga vinkona mín vann til bjargar
öðrum, og það viðmót, sem hún
sýndi mér og mínum. Þar fór stór-
brotið skáld, sem hún var.
Og nú þegar hún er gengin hjá og
veröldin velkir okkur hinum áfram,
þá er gott að geta leitað skjóls í lífs-
ljóði Ingu.
_ Blessuð sé minning Ingileifar
Ólafsdóttur.
Freysteinn Jóhannsson.
Við sitjum hér saman tvær inni á
skrifstofu Ingileifar, umvafðar
visku hennar og umhyggju. Skrif-
borðið er eins og hún skildi við það
síðast, enda var hún alltaf í vinn-
unni, hvort sem það var hér niðri í
Skógarhlíð, heima eða á líknardeild-
inni í Kópavogi. Ingileif var sístarf-
andi og í raun var hún hinn virki tó-
baksvamaeftirlitsaðili okkar Islend-
inga og sá allra skemmtilegasti.
Hún fléttaði saman líf sitt og starf í
einu og öllu. Það var unun að fylgj-
ast með henni tala við skjólstæðinga
sína, hvort sem það var fullorðið
fólk á reykbindindisnámskeiðum
eða börn og unglingar sem komu
ásamt foreldrum sínum í viðtal.
Hún náði einstaklega góðum tengsl-
um við viðmælendur sína. Til að
mynda sendi framhaldsskólabekk-
ur, sem hún hafði svo mikil áhrif á,
henni eitt sinn blómvönd með hlýj-
um kveðjum og þökkum fyrir heim-
sóknina. Sama gilti í samskiptum
hennar við umhverfið. Ef hún fór út
að borða með fjölskyldu sinni máttu
aðrir fjölskyldumeðlimir þola það að
fara á milli fjöldamargra veitinga-
staða þar sem enginn þeirra var
með viðunandi aðstöðu fyrir
reyklausa matargesti. A endanum
gafst Gústi upp og fór heim og pant-
aði pítsu. Ef sjoppan í hverfinu
„hennar“ varð uppvís að því að selja
bömum og unglingum tóbak var
Ingileif mætt á staðinn. Þar tjáði
hún sjoppueigendum vonbrigði sín
með það að sjoppan „hennar“ skyldi
brjóta lög á unglingum á þennan
hátt og ef þeir breyttu ekki starfs-
háttum sínum yrði hún að skipta við
aðra. Svona á að sinna tóbaksvörn-
um, láta sig varða um hag allra.
Ingileif Ólafsdóttir átti einn stærsta
þáttinn í tóbaksvörnum okkar Is-
lendinga og það mun ekki breytast,
því hún starfar áfram í hugum okk-
ar. Við heyrðum síðast í henni í
morgun þegar hún óskaði okkur til
hamingju með hækkun á tóbaki í
Bandaríkjunum. Og við munum sjá
til þess að ráðamenn hér á landi fái
skilaboðin frá henni. Ef tóbaksvam-
ir eru eitthvert vandamál í himna-
ríki þá er gott að vita að Guð skuli
vera búinn að fá ötulan samverka-
mann.
Ingileif nýtti líka í þaula í starfi
sínu að vera hjúkrunarfræðingur
með krabbamein. Hún fékk miklu
áorkað fyrir krabbameinssjúklinga
og aðstandendur þeirra. Auk okkar
nutu starfsmenn heilbrigðisstétta
þekkingar hennar og reynslu. Hún
kenndi okkur að skilja þennan sjúk-
dóm upp á nýtt, hvernig hægt er að
lifa með krabbameini líkt og öðrum
langvinnum sjúkdómum.
Elsku Gústi, Óli Bjarki, Anna
Dröfn, Ása og aðrir aðstandendur,
við vottum ykkur alla okkar samúð
við fráfall yndislegrar manneskju.
Tóbaksvamafólk - tökum hönd-
um saman, höldum starfi Ingileifar
áfram. Vertu frjáls - reyklaus!
Guðlaug og Þóra.
Ingileif starfaði hjá Krabba-
meinsfélagi Reykjavíkur frá hausti
1982 til hausts 1984 og aftur frá
hausti 1992 allt þar til hún lést, eða
samtals í níu ár. Allan þann tíma
starfaði hún sem fræðslufulltrúi og
lagði drjúgan og afgerandi skerf til
tóbaksvama hér á landi. Hún var
menntuð sem hjúkrunarfræðingur
og hafði því reynslu og sýn heil-
brigðisstarfsmanns á tóbaksnotkun
og þann heilbrigðisvanda sem af
henni hlýst. Það sem skipti þó sköp-
um um árangur hennar og áhrif í
starfi var persónugerð hennar, mál-
flutningur og framkoma. Hún nálg-
aðist viðfangsefni sitt af mikilli al-
vöm en tókst að setja beinskeyttan
og rökfastan málflutning sinn í bún-
ing kímni og mannlegrar samúðar
sem vakti athygli og krafðist hlust-
unar. Hún hafði gjörhugsað mál sitt
svo að enginn kom að tómum kofun-
um hjá henni, þekkti rök og mótrök
í umræðu um tóbaksvamir og var
frumleg, kjarkmikil og eftirtektar-
MINNINGAR
verð á ráðstefnum og málþingum
hérlendis sem erlendis.- Ég man eft-
ir henni á erlendri ráðstefnu þar
sem hún bar fram fyrirspurnir til
fulltrúa tóbaksframleiðenda, vék
sér umbúðalaust að kjarna málsins
með þeim hætti að ekki varð undan
vikist að svara en viðkomandi vafð-
ist tunga um tönn og varð svarafátt.
I baráttu sinni við illvígan sjúk-
dóm á undanfömum ámm sýndi
hún mikið æðmleysi og hugrekki og
varð öðrum bæði styrkur og fyrir-
mynd. Hún endurskoðaði afstöðu
sína til lífs og dauða og festi sjónir á
gildum og gæðum þess lífs sem hún
lifði. Hún leit á sjálfa sig sem lifandi
manneskju, ekki deyjandi. Henni
veittist auðvelt að tala af einlægni
og hispursleysi um afstöðu sína og
lífsreynslu, brjóta þagnarmúra og
miðla öðrum. Jafnframt var hún
skorinorð um almennan rétt og
þarfir krabbameinssjúklinga og að-
standenda þeirra og nýtti eigin
reynslu til að breyta málum til batn-
aðar fyrir aðra.
Á látlausan og sterkan hátt bar
hún hlutskipti sitt og varð hetja í
augum samstarfsfólks hjá Krabba-
meinsfélaginu sem fylgdist með
baráttu hennar og líðan og saknar
nú eftirminnilegrar samstarfskonu.
Fyrir hönd þess og stjórnar
Krabbameinsfélags Islands færi ég
eiginmanni, bömum, móður og öðr-
um ástvinum Ingileifar innilegar
samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning Ingileifar
Ólafsdóttur.
Guðrún Agnarsdóttir,
forstjóri Krabbameins-
félags Islands.
Það er erfitt að sætta sig við að
sú manneskja sem skipt hefur okk-
ur svo miklu máli svo lengi sé tekin
frá okkur í blóma lífsins. Það er jafn
sárt þó svo að við vitum að nú sé
þjáning þín á enda. En ég veit að nú
horfir þú á okkur að ofan og sendir
okkur styrk.
Nú kveð ég mína bestu vinkonu
sem ég kynntist fyrir 22 ámm þeg-
ar við unnum saman á Fjórðungs-
sjúkrahúsinu á Akureyri og hefur
vinátta okkar varað óslitið síðan.
Það geislaði af þér krafturinn og
lífsgleðin og oft sátum við saman og
rifjuðum upp þann ógleymanlega
tíma sem við áttum þar.
Þegar mig vanhagaði um eitthvað
var eins og þú vissir það fyrirfram
og varst komin til að aðstoða og allt
sem mér óx í augum gast þú hrist
fram úr erminni. Skírnai-veislur
barna minna og fermingarveislu
dóttur minnar á ég þér að þakka og
þó svo að veikindin væm farin að
plaga þig var ekki slegið slöku við
og allt skipulagt í þaula. Þú varst
alltaf tilbúin að gefa af þér til þeirra
sem þörfnuðust þín hvort sem það
var andlegur styrkur eða vinnu-
framlag.
Þú vildir alltaf vinna á öllum
meinsemdum sem í kringum þig
vom og því var starf þitt hjá
Krabbameinsfélaginu þér svo eðlis-
lægt. Að beina unglingum inn á
rétta braut í umgengni við tóbak
eiga margir þér að þakka og njóta
þess nú að vera ekki þrælar þess.
En þú vildir líka uppræta einelti og
lagðir þig fram við að tekið yrði á
þeim málum og þar varstu á undan
þinni samtíð eins og í svo mörgu
öðra. Þú máttir aldrei aumt sjá og
hræsni og dramblyndi var þér ekki
að skapi, en sjálf varstu sérstaklega
ósérhlífin og hógvær jafnvel þótt
veikindin gerðu þér erfitt fyrir.
Hvernig þú gast staðið að undir-
búningi fermingar dóttur þinnar og
útskrift sonar þíns fyrir fáeinum
mánuðum er mér óskiijanlegt, en þú
settir þér það takmark þegar sjúk-
dómurinn greindist fyrir fimm ár-
um, að þetta skyldir þú gera. Og
þrátt fyrir álit lækna stóðst þú þína
vakt lengur en áætlað var og sýndi
það vijjastyrk þinn betur en nokkuð
annað. Og alltaf gastu huggað okk-
ur hin með jákvæðu hugarfari þínu
og viljastyrk, þannig að við trúðum
því að sigur myndi vinnast. Þú
laukst prófi frá Háskóla íslands
jafnhliða mjög erfiðri meðferð og
það sýndi þann óbilandi kjark sem
þú hafðir. En eitt var alveg Ijóst og
það sagðir þú alltaf, að úr hræðslu
myndir þú ekki deyja en gekkst á
vit örlaganna af mikilli yfirvegun.
Það var þér svo mikils virði hvað
Gústi er góður faðir og þú vissir að
Óli og Anna yrðu í góðum höndum
að loknu þínu dagsverki.
Elsku Inga mín, það vom forrétt-
indi að fá að kynnast þér í þessi ár
og lífssýn þín og kraftur hefur betur
en nokkuð annað sýnt mér hver
gOdi þessa lífs em. Þessi tími kem-
ur aldrei aftur í þessu jarðlífi, en við
hittumst öll aftur seinna í lystigarð-
inum á himnum.
Nú ertu leidd, mín ljúfa
lystigarð drottins í.
Þar áttu hvíld að hafa
hörmunga og rauna frí.
Við guð þú mátt nú mæla,
miklu fegri en sól,
unun og eilíf sæla
er þín hjá lambsins stól.
(Hallgr. Pét.)
Elsku Gústi, Óli, Anna og Ása.
Missir ykkar er mikill og guð gefi
ykkur styrk.
Gyða.
Mig langar til að minnast Ingileif-
ar Ólafsdóttur með nokkmm orðum.
Við andlátsfregn hennar rifjast
upp minningar um liðnu árin sem
við áttum samleið og um hugann
berst saknaðartilfinning, Við fráfall
Ingileifar hverfur mikilhæf kona
sem bauð af sér góðan þokka.
Leiðir okkar hafa legið saman frá
1993 er við kynntumst í Háskóla Is-
lands. Þar höfðum við báðar ákveðið
að bæta við okkur Bs. gráðu í hjúkr-
un. Ég hafði tekið eftir Ingileif í frí-
mínútunum, þar sem hún létt í lund
spjallaði um daginn og veginn, róleg
og þægileg, stundum kankvís,
stundum alvarleg eftir því sem við
átti og alltaf í áberandi góðu skapi
og átti létt með að umgangast fólk.
I fyrirlestmm var hún óhrædd við
að rétta upp höndina og spyrja eða
segja frá einhverju sem henni
fannst hæfa efninu. Ingileif var
skemmtileg kona og vel greind.
Hún var forkur dugleg og gafst ekki
upp þó í móti blési. Hún gat verið
hörð í hom að taka ef þess þurfti.
Ingileif hafði skoðanir á mönnum og
málefnum og hún var óhrædd við að
láta það í ljós ef henni fannst órétti
eða ósanngirni beitt, þá gat hún
staðið fyrir máli sínu og sagt hvað
henni fannst. Ef menn færðu rök
fyrir máli sínu áttu þeir samherja í
Ingileif sem vann þá heilshugar í
þvi sem gera þurfti.
Þama í Háskólanum vora fleiri
góðar konur og þegar kom að því að
gera lokaverkefnið hófust miklar
bollalegginar um hvað skyldi nú val-
ið að rannsaka. Við voram fjórar
sem ákváðum að skoða reykingar
kvenna og fórum upp í Krabba-
meinsfélag og báðum um viðtal við
fræðslufulltrúann. Kom þá ekki í
ijós að það var bekkjarsystir okkar
Ingileif og var hún boðin og búin til
að upplýsa okkur og aðstoða á alla
lund. Og sagði svo glaðlega „ég ætti
nú bara að rannsaka þetta með ykk-
ur“ og hvort við vildum, það var
ekki ónýtt að hafa sérfræðinginn í
reykingavömum innanborðs í hópn-
um og með Ingileif í broddi fylking-
ar hófum við að rannsaka reykingar
hjúkmnarfræðinga.
Þetta var skemmtilegt verkefni,
við fimm, Ingileif, Olga, Ruth, Hjör-
dís og ég, eyddum miklum tíma
saman í skólanum og heima hver
hjá annarri og kynntumst býsna
vel. Við höfum haldið hópinn síðan
og það hefur alltaf verið tilhlökkun-
arefni að hittast. En mitt í lokaverk-
efnisvinnunni, nánar tOtekið 27.
apríl 1994, kom Ingileif á einn af
vinnufundunum okkar upp í skóla
alvarleg í bragði, hún hafði greinst
með krabbameinsæxli í brjósti á al-
varlegu stigi. Hvílíkt reiðarslag, en
þá strax sýndi hún hvílíkan andleg-
an styrk, jákvætt hugarfar og
rósemi hún hafði til að bera. Róleg
og yfirveguð talaði hún um veikindi
sín og við hinar máttum ekki mæla.
Hún hélt ótrauð sínu striki, tók
þátt í vinnunni að verkefninu okkar
og við hópurinn lukum verkefninu
okkar um vorið.
En það var annað, stærra og end-
anlegra lokaverkefni sem beið Ingi-
leifar. Krabbameinið sem von var
um bata á í byrjun reyndist hafa sáct
sér út og ekki var von um varanlegav
lækningu.
En Ingileif sagði „það er líf eftir
krabbamein, mislangt og misgott
eftir atvikum en sannarlega þess
virði að lifa því og maður verður að
lifa með sjúkdómnum, ekki berjast
við hann, það fer alltof mikil orka í
það“ og það gerði hún svo sannar-
lega, henni tókast að lifa með sjúk-
dómnum. Og hún vildi kalla krabba-
meinið sínu rétta nafni og fannst
nauðsynlegt að breyta viðhorfi
margra til sjúkdómsins krabba-
meins, ekki hvíslast á og fela hann.
Hún hafnaði því að verða „sjúkling-
ur í fullu staifi“ eins og hún sagði
sjálf, reyndi að lifa sem eðlilegustu
lífi. Þetta var hörkuvinna, stundum
góðar fréttir stundum slæmai- frétt-
ir og oft varð hún að takast á við
mikla erfiðleika í veikindum sínum
og þá var gott að eiga góða fjöl-
skyldu sem studdi hana með ráðum
og dáð.
Ingileif var æðrulaus og jákvæð
og aðdáunarvert hvernig hún með
jákvæðu hugarfari sigraðist á erfið-
leikunum. Hún gat svo sannarlega
gert orð Þorsteins Erlingssonar að
sínum.
Enginn ratar ævibraut,
öllum skuggum fjarri. v ~
Sigurinn er að sjá í þraut,
sólskinsbletti stærri.
Hún lauk sínu endanlega loka-
verkefni með einkunninni 10.
Þau vináttubönd sem bundust í
Háskólanum, bundust fastar og
fastar eftir því sem árin liðu. Það er
ekkert sjálfgefið að fólk á miðjum
aldri nái að þróa einlægan vinskap,
oftast er gmnnur að slíku reistur á
barns- og unglingsámm, en Ingileif
var svo tilbúin til að gefa af sér að^.
það var eins og við hefðum þekkst
alla tíð og ég varð svo lánsöm að
eiga hana að vini. Hún var svo bón-
góð og gott að leita til hennar að
það var eftirsóknarvert.
Gestrisin vom þau hjón, Ingileif
og Ágúst með afbrigðum. Menn
okkar þekktust í gegnum Knatt-
spyrnufélagið Víking og það var
ósjaldan sem hún kallaði í okkur
kvöldstund og áttum við margar
ánægjustundir saman og glatt var á
hjalla á heimili þeirra. Ingileif hafði
ævinlega frá einhverju að segja,
hafði mikla frásagnarhæfileika, tók
oft flugið í góðum sögum og gat
gætt hversdagslega hluti lífi í frá-
sögnum sínum. Hún hafði lag á að,
gera grín að sjálfri sér og öðmm og
benda á hið hlægilega í tilvemnni,
lífsglöð og mannblendin.
Minningamar em margar. Ofar-
lega í huga mér er Ameríkuferðin
okkar til Olgu um páskana 1998. Þá
skmppum við í vikuferðalag og nut-
um lífsins og skoðuðum okkur um
og skemmtum okkar. Þetta vora
skemmtilegir dagar og það var ekki
að sjá að þar færi veik kona, ég
mátti hafa mig alla við að fylgja
henni.
Þótt allir verði að lúta í lægra
haldi fyrir dauðanum fór Ingileif
alltof fljótt í sitt síðasta ferðalag og
ég hefði gjarnan viljað eiga samleið
með henni lengur. Það er með mikl- v
um söknuði að ég kveð þessa heið-
urskonu sem bjó yfir miklum mann-
kostum. Ég sakna vinar í stað.
Við Þórir og við vinkonumar
Ruth, Olga, Hjördís og ég þökkum
Ingileif samfylgdina. Biðjum Guð að
vernda Gústa, Önnu, Óla og Ásu.
Við vottum þeim og öllum ástvinum
Ingileifar dýpstu samúð.
Blessuð sé minning Ingileifar Ólafs-
dóttur.
Hanna Karen Kristjánsdóttir.
Hvílíkur harmur, hvílíkt órétt-
læti. Ung og falleg kona tekin burt
frá ástvinum, í blóma lífsins, hvers
vegna?
Elsku Ingileif mín, nú ertu laus
við kvalirnar. Þú varst búin að berj-
ast við krabbamein á sjötta ár. Ég
hef aldrei kynnst öðm eins baráttu-
þreki og viljastyrk. Við vissum
SJÁ NÆSTU SÍÐU