Morgunblaðið - 07.10.1999, Síða 13

Morgunblaðið - 07.10.1999, Síða 13
MORGUNBLAÐIÐ FRETTIR FIMMTUDAGUR 7. OKTÓBER 1999 13 Samtök iðnaðarins með fund um hvort virkja eigi á Austurlandi Sjálfbær orku- stefna eða framkvæmdir að svo stöddu? Samtök iðnaðarins stóðu fyrir opnum félags- ------------------------7- fundi um virkjanir á Austurlandi í gær. A fundinum var tekist á um réttmæti þess að hefja framkvæmdir við Fljótsdalsvirkjun. AAÐ virkja á Austurlandi? var yfirskrift fundarins og gerðu framsögumenn grein fyrir ólíkum svörum við spurningunni. Einar Rafn Har- aldsson, formaður samtakanna Aíl fyrir Austurland, steig fyrstur í pontu og gerði grein fyrir sjónar- miðum Austfírðinga og þýðingu virkjana og stóriðju fyrir framtíð fjórðungsins. Hann sagði frá tilurð samtakanna og greindi frá því að 1.500 manns hefðu nú skráð sig í samtökin og 700 manns hefðu mætt á stofnfund þeirra. Einar Rafn benti á að þrátt fyrir áratuga rannsóknir Landsvirkjunar á virkjunarkostum Fljótsdalsvirkj- unar og umhverfisáhrifum hennar, lægju litlar sem engar upplýsingar fyrir um áhrif virkjunarinnar á mannlíf á Austurlandi. Hann hefði því leitað sér upplýsinga um áhrif virkjana og stóriðju á mannlíf í sveitarfélögum í Noregi á sjöunda áratugnum. Tók hann dæmi um já- kvæð áhrif slíkrar uppbyggingar á ákveðin sveitarfélög í Noregi. Þar hefði ungt menntað fólk verið stærsti hópurinn sem fluttist til svæðanna og þar hefði orðið veru- legur vöxtur í afþreyingu og menn- ingu í kjölfarið. Ibúum hefði þó fækkað undanfarin ár. Þá vitnaði Einar Rafn í skýrslu um þjóðhags- lega arðsemi stóriðju og sagði að Is- lendingar hefðu ekki efni á að virkja ekki. Áhyggjur af kreppu - ekki þenslu - ef ekki er virkjað Finnur Ingólfsson, iðnaðarráð- heira gerði grein fyrir því hvers vegna nauðsynlegt væri að virkja á Austurlandi. Það væri einkum til að renna fleiri og styrkari stoðum und- ir atvinnulífið hérlendis og til að efla byggð og atvinnu á Austurlandi. Það yrði að grípa í taumana varð- andi þróun atvinnu- og byggðamála á Austurlandi og nýta þá atvinnu- möguleika sem fælust í fjórðungn- um, sem væri einna helst ónýtt orka. Finnur sagði að sumum væri sama um hvort Fljótsdalsvirkjun færi í umhverfismat, þeirra sjónar- mið fælist í að vera á móti öllum virkjunum. „Þeir sömu aðilar eru tilbúnir að axla þá ábyrgð að setja þann myllustein um háls þjóðarinn- ar að geta ekki aukið verðmæta- sköpun og bætt lífskjör í landinu. Ég er ekki tilbúinn tU þess,“ sagði Finnur. Ráðherra sagði að þjóðhagsleg áhrif stækkunar Norðuráls og 120.000 tonna álvers á Reyðarfirði yrðu 4,5% varanleg aukning lands- framleiðslu, 3% aukning einka- neyslu, fjárfesting upp á 180 millj- arða króna og aukning í útflutningi upp á 10-15%. Þetta myndi jafn- framt kalia á aukinn viðskiptahalla upp á 3,5% af vergri landsfram- leiðslu á framkvæmdatíma. Aukin landsframleiðsla og útflutningstekj- ur myndu þegar fram líða stundir gera það að verkum að viðskipta- hallinn yrði ekki vandamál vegna þess að hæfni þjóðarinnar til að standa undir auknum fjárfestingum væri orðin betri en áður. „Ef engin fjáifesting í stóriðju eða tengdum orkumannvirkjum kemur til önnur en nú hefur þegar verið samið um þá þurfa þeir sem mestu áhyggjur hafa nú af þensl- unni [...] ekki að hafa áhyggjur af henni, heldur að hugsanlega sé að fara að skella héma á kreppa,“ sagði Finnur. Fljótsdalsvirkjun gengur gegn vernd votlendis Kristinn Haukur Skarphéðins- son, náttúrufræðingur hjá Náttúru- fræðistofnun, sem m.a. hefur unnið að rannsóknum á Eyjabökkum og víðar á hálendinu norðan Vatnajök- uls fjallaði um náttúraverðmæti á því svæði. Hann benti meðal annars á sérstöðu Jökulsár í Fljótsdal með- al annarra jökuláa. I henni væri lít- ill og fínn aurburður sem virkaði eins og áburður á gróðurinn í kring og tegund aurburðarins væri skýr- ing á því hvers vegna gróður þrifist á svæðinu og skýring á fossunum í ánni sem væri einsdæmi meðal jök- uláa. Hann gagnrýndi að ekki hefði farið fram arðsemismat á Fljóts- dalsvirkjun og að landsvæðið sem tapast mundi undir vatn við fram- kvæmd virkjunarinnar væri ekki verðlagt og tekið með í arðsemiút- reikninga. Hann sagði jafnframt að hann teldi forsendur stjórnvalda og Landsvirkjunar fyrir því að virkjun- in færi ekki í umhverfismat vegna þess að ekki væri tími til þess hæpnar. Kristinn benti jafnframt á að Fljótsdalsvirkjun gengi gegn stefnu stjórnvalda um endurheimt votlend- is. 1.500 ha votlendis hyrfu með miðlunarlóni á Eyjabökkum og erfitt yrði að endurheimta svo stórt svæði votlendis. Hvernig á að virkja, ekki hvort? Steingrímur J. Sigfússon, for- maður Vinstrihreyfingarinnar - græns framboðs sló botninn í fram- söguerindin með erindi um sjálf- bæra orkustefnu sem fjallaði um hvemig ætti að virkja á Austur- landi, ekki hvort. Hann sagði að skoða þyrfti málin í heild sinni áður en hafist væri handa við Fljótsdals- virkjun því ljóst væri að hún veitti fyrsta áfanga fyrirhugaðs álvers við Reyðarfjörð ekki næga orku og aðr- ar virkjanir þyrftu að koma til framkvæmda. Því þyrfti að staldra við og endurmeta aðstæður áður en farið væri út í óafturkræf verkefni sem hefðu óljósar afleiðingar í för með sér. Steingrímur benti á, í mótsögn við það sem áður hafði fram komið hjá Einari Rafni Haraldssyni, að víða mætti finna slæma reynslu sveitarfélaga af stórum iðnaðar- verkefnum og benti á Norður-Sví- þjóð, Skotland og Noreg sem dæmi. Að lokum benti Steingrímur á að orkuforði Islendinga væri takmörk- um háður. Eftir að búið væri að veita þeirri stóriðju sem þegar hefði Morgunblaðið/Ámi Sæberg Fundargestir vora fjölmargir, þar á meðal alþingismenn og þekktir iðnrekendur. Finnur Ingólfsson iðnaðarráð- herra sagðist ekki tiibúinn að setja þann myllustein um háls þjóðarinnar sem felst í því auka ekki verðmætasköpun í landinu. verið samið um orku, dregin hefði verið frá sú orka sem ekki væri nýt- anleg af náttúruvemdarástæðum, og heimilum og smærri iðnaði hefði verið tryggð orka, kæmi í ljós að við hefðum ekki endalausa orku fyrir stóriðju. Hvað þá ef við ætluðum að útrýma innfluttu eldsneyti og knýja flotann með vetni framleiddu hér- lendis í framtíðinni. Fyrirspurnir voru fjölmargar og gafst framsögumönnum færi á að svara þeim. Þær bentu þó til þess að enn væri langur vegur á milli þeirra sem aðhyllast vernd hálend- isins annars vegar og virkjanir hins vegar. Morgunblaðið/Ásdís Pétur og Kristinn taka á móti Magellan GPS300. Frá vinstri: Ingimundur Þór Þorsteinsson, framkvæmdastjóri Aukaraf, Kristinn Stefánsson og Pétur Örn Sverrisson. Fjallamenn fá GPS-tæki AUKARAF ehf. hefur gefið Pétri Erni Sverrissyni og Kristni Stefánssyni Magellan GPS300. Pétur Orn og Krist- inn urðu nýlega fyrir því óláni að villast og vill Aukaraf ehf. með þessu fram- taki vekja þjóðina til athafna í þessum efnum, að því er segir í fréttatilkynningu frá fyrirtækinu. Þar kemur fram að hug- myndin hafi orðið til í sumar og óheppni þeirra félaga, Pét- urs og Kristins, hafi gert úts- lagið með að látið var verða af þessu. „Það talar hálf þjóðin um að það ætti að skylda rjúpnaskytturnar til að stinga þessu tæki í pokann," segir orðrétt í fréttatilkynningunni. Þar segir jafnframt: „Við vitum að karlmenn eru oft seinir til í svona málum og þess vegna ákváðum við gera eiginkonum, mæðrum og unn- ustum þeirra sem þurfa að eiga GPS-tæki betra tilboð heldur en körlunum sjálfum. Þær fá því fría hlífðartösku með hverju tæki fram yfir rjúpnaveiðitímabilið. Það veit- ir þeim sem heima sitja örygg- iskcnnd að vita af GPS-tæki í farteski sinna nánustu og að því viljum við stuðla.“ Tæknilegar upplýsingar og ýmis fróðleikur um GPS-tæki er að finna á síðunni www.aukaraf.is Hitablásarar frá ABB Margar stærðir, mjög hagstætt verð. Kynntu þér málið. Hafðu samband við sölumenn okkar í síma 588 5000 It Hátæknl Ármúla 26 * 108 Reykjavík Sfmi 588 5000 * Fax 568 9443 thorir@hataekni.ls * halldor@hataekni.is

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.