Morgunblaðið - 29.10.1999, Qupperneq 12

12 FÖSTUDAGUR 29. OKTÓBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Atvinnustefna tryggi launafólki sambærileg kjör og á Norðurlöndum
Tillögu um umhverfís-
mat virkjana vísað frá
Morgunblaðið/Golli
Þingstörfum VMSI lauk síðdegis í gær og var því þá
frestað til næsta vors.
SAMÞYKKT var á þingi Verka-
mannasambands Islands í gær
ályktun um að styðja eindregið
áform um virkjunarframkvæmdir á
Austurlandi og nýtingu orkunnar
til orkufreks iðnaðar í fjórðungn-
um. Miklar umræður urðu um at-
vinnumálin og virkjanamál á há-
lendinu í atvinnumálanefnd þings-
ins og þar var vísað frá tillögu um
að þingið skyldi ekki álykta um
virkjanamál. Einnig var vísað frá
tillögu á þingfundinum sjálfum
þess efnis að skora á Alþingi að
fram skuli fara umhverfísmat á öll-
um virkjunum samkvæmt ákvæð-
um náttúruvemdarlaga.
Fyrir atvinnumálanefnd lá ann-
ars vegar að leggja fram stefnu
VMSI í atvinnumálum og á fundi
nefndarinnar var einnig rætt um
ályktun 17 þingfulltrúa um stuðn-
ing við virkjanaáform á Austur-
landi. Björn Grétar Sveinsson, for-
maður VMSÍ, sagði nefndarmenn
hafa verið tiltölulega sammála um
stefnu í atvinnumálum en talsverð
umræða hefði skapast um ályktun
um virkjanamálin.
Ingibjörg Sigtryggsdóttir flutti
tillögu um að bætt yrði við setn-
ingu um að aldrei yrði virkjað á há-
lendinu nema að undangengnu lög-
formlegu umhverfísmati en henni
var hafnað í nefndinni. Þegar at-
vinnumálastefnan var lögð fram á
þinginu í gær flutti Ingibjörg til-
lögu þess efnis að skorað yrði á Al-
þingi „að láta fara fram umhverfis-
mat á öllum virkjunum samkvæmt
ákvæðum náttúruverndarlaga."
Hún sagði þegar hún lagði tillög-
una fram að auðheyrt væri að gefn-
AUKINN kaupmáttur, hærri laun
og lægri skattar voru þau þrjú at-
riði sem menn töldu þýðingarmest
að leggja áherslu á í komandi
kjarasamningum í könnun Verka-
mannasambands Islands um
kjaramál og þjónustu verkalýðsfé-
laga innan sambandsins sem gerð
var nýlega. Sendir voru út 970
spurningalistar til félaga í 34
verkalýðsfélögum og fengust 319
svör, 56% frá konum, 44% frá körl-
um, 66% af landsbyggðinni og 34%
af höfuðborgarsvæðinu.
Kristján Bragason, vinnumark-
aðsfræðingur hjá VMSI, stýrði
könnuninni og kynnti niðurstöð-
urnar á þingi VMSÍ í gær. Hann
sagði að 78% vildu leggja áherslu
á aukinn kaupmátt, 77,5% á hærri
laun og 77% á lækkun skatta en
önnur atriði sem voru nefnd eru
að efla endurmenntun og stytta
dagvinnu og töldu 28% þessi at-
riði mikilvæg. Kristján sagði í
samtali við Morgunblaðið að svo
virtist sem menn gerðu sér betur
grein fyrir þýðingu kaupmáttar,
aukning hans væri ekki síður tal-
in mikilvæg en það að hækka
launin. A höfuðborgarsvæðinu
vildu 71% beita verkföllum til að
ná fram kröfum í næstu kjara-
samningum en 64% á landsbyggð-
inni. Þá voru um og yfir 70%
mjög sammála þeirri fullyrðingu
að verkalýðshreyfíngin ætti að
ar hefðu verið fyrirskipanir um að
menn skyldu styðja virkjunar-
áform og kvað það sorglegt. Sagði
hún þingfulltrúa sem styddu slík
áform blinda og sagði það skamm-
sýni. Sagði hún það misskilning að
álver myndi leysa atvinnuvanda
Austfirðinga, vandi íslendinga,
sem ætluðu að eiga meirihluta í
nýju álveri þar, yrði mikill þegar
álverð félli á heimsmarkaði.
Orð Ingibjargar vöktu hörð við-
brögð og sögðust ýmsir þingfull-
trúar sem töluðu á eftir henni ekki
viðhalda stöðugleika í efnahags-
og atvinnulífí.
Vilja færa frí vegna
sumardagsins fyrsta
Einnig var í könnuninni spurt
hvort semja ætti um að frí vegna
sumardagsins fyrsta yrði fært að
helgi. Vildu rúmlega 50% semja
um það, rúm 30% sögðu nei og
rúm 10% voru óviss.
Meðalvinnutími var 48 stundir
bæði á höfuðborgarsvæðinu og
landsbyggðinni en hjá körlum var
meðaMnnutíminn 53 stundir á
viku og 43 hjá konum. Meðalvinnu-
tími eftir starfsgrein var hæstur í
flutningastörfum eða 57 stundir,
52 í mannvirkjagerð og 48 stundir
í fískvinnslu. Stystur var hann í
stóriðju og heilbrigðisþjónustu eða
42 stundir.
Heildarmánaðarlaun verkafólks
í könnuninni voru hæst 179 þúsund
krónur fyrir störf í stóriðju, 173
þúsund fyrir störf að flutningum
en lægst í ræstingu, umönnun
bama og matvælaiðnaði eða 103 til
108 þúsund krónur. Meðalmánað-
arlaun fyrir allt úrtakið fyrir 40
stunda vinnuviku vora 103 þúsund
krónur, 102.814 kr. á höfuðborgar-
svæðinu og 103.235 á landsbyggð-
inni og sagði Kristján þennan litla
mun hafa komið sér nokkuð á
óvart. Sömuleiðis hversu laun í
stóriðju væru hærri en í öðrum
hafa tekið við fyrirskipunum og
sögðust ekki vilja sitja undir því að
sér væru gerðar upp skoðanir. Sig-
urður Ingvarsson, sem hafði haft
forgöngu um tillöguna um virkj-
anamálin, lagði til að tillögu Ingi-
bjargar yrði vísað frá. Var það
samþykkt með 88 atkvæðum gegn
22.
Fjárfest verði í mannauði
í stefnu um atvinnumál segir
meðal annars að atvinnustefna
verði að hafa það markmið að
greinum, ekki síst miðað við vinnu-
tíma en í niðurstöðunum er ekki
tekið sérstakt tillit til vaktavinnu.
Séu mánaðarlaun fyrir 40 stunda
vinnuviku skoðuð eftir greinum
kemur í ljós að í stóriðju eru þau
149 þús. kr., 110 í mannvirkjagerð
og í heilbrigðisþjónustu, flutning-
um, fiskvinnslu og ferða- og veit-
ingaþjónustu eru þau á bilinu 100
til 107 þús. kr.
í könnuninni var einnig spurt
hvort fólk hefði áhuga á að bæta
við menntun sína og svöruðu 90%
því játandi. Um 60% höfðu sótt
tryggja launafólki á íslandi sam-
bærilega afkomu og á Norðurlönd-
um, en þar sé átt við kaupmátt,
lengd vinnutíma, félagsleg réttindi
og aðra þætti velferðarkerfisins.
Telur VMSI að leggja verði höfuð-
áherslu á fullnýtingu auðlinda
landsins.
„Með því að leggja aukna
áherslu á fullvinnslu afurða og
markaðssetningu er hægt á tiltölu-
lega skömmum tíma að auka verð-
mætasköpun hér innanlands veru-
lega og þannig á fljótvirkasta hátt
fjölga störfum og bæta kaupmátt.“
Einnig telur VMSÍ að hrein og fög-
ur ímynd landsins og afurða þess
skapi íslendingum möguleika á
sterkri markaðsstöðu erlendis.
„Mikilvægt er að leggja aukna
áherslu á þessa auðlind, en jafn-
framt að tryggja með ströngum
kröfum um umhverfisvernd, bæði
gagnvart fólki og ekki síður íyrir-
tækjum og opinberum aðilum, að
við stöndum undir nafni hvað
ímyndina varðar.“
Síðar í ályktuninni segir að
leggja verði mikla áherslu á að
virkja og fjárfesta í mikilvægustu
auðlind komandi ára, sem sé
mannauðurinn, þekking og hæfni
launafólks og stjórnenda. „VMSI
vill að þessari atvinnustefnu verði
íylgt eftir, bæði af stjórnvöldum og
aðilum vinnumarkaðar. Til að ná
settum markmiðum getur reynst
nauðsynlegt að breyta lögum þar
sem það á við, t.d. með því að skil-
yrða afnotarétt auðlindanna að
þörfum fuhvinnslunnar innalands,
án tillits til þess um hvaða auðlind
er um að ræða.“
nám síðustu 12 mánuðina fyrir
könnunina, langflestir starfstengt
nám eða 63% og 175 höfðu sótt
tölvunám. Þá var spurt um þjón-
ustu verkalýðsfélaganna og gáfu
vel yfir 60% svarenda félögunum
góða eða mjög góða einkunn en um
15% slæma.
VMSÍ opnar
heimasiðu
Algengasti samskiptamátinn við
verkalýðsfélög voru heimsóknir á
skrifstofu eða 46% en 29% höfðu
samband gegnum síma. Aðeins 1%
Þingi VMSÍ frestað
til næsta vors
Nefnd
fjalli um
skipulags-
breytingar
ÞINGI Verkamannasam-
bands Islands lauk í gær með
því að ákveðið var að fresta
stjórnarkjöri fram í maí á
næsta ári og jafnframt að
skipuð verði nefnd til að und-
irbúa tillögur vegna samein-
ingar VMSÍ, Landssambands
iðnverkafólks og Þjónustu-
sambands Islands. Jafnframt
var ákveðið að fresta aðal-
fundum deilda, þegar komi að
dagskrárliðnum kosning, þar
til í maí á næsta ári.
Á þinginu í gær var sam-
þykkt tillaga þeirra Björns
Grétars Sveinssonar, for-
manns VMSI, og Halldórs
Bjömssonar, formanns Efl-
ingar - stéttarfélags, þess
efnis að framkvæmdastjórn
VMSÍ verði falið að skipa
þriggja manna nefnd frá fyrr-
greindum þremur landssam-
böndum. Hlutverk hennar er
að móta tillögur um skipu-
lagsmál við sameiningu
þeirra. Er nefndinni heimilt
að ráða sér starfsmann eftir
því sem nauðsyn krefur.
Breytingar ræddar
næsta vor
Á dagskrá framhaldsþing-
fundar VMSÍ næsta vor verða
einkum til umfjöllunar niður-
stöður og tillögur um skipulag
og breytingar á VMSÍ en auk
þess fjárhagsáætlun, breyt-
ingar á lögum og stjórnar-
kjör.
—
Morgunblaðið/Golli
Kristján Bragason, vinnumark-
aðsfræðingur hjá VMSI, kynnti
niðurstöður kjara- og þjón-
ustukönnunar á þingi VMSI í
gær og svaraði fyrirspurnum.
hafði samband með tölvupósti en
aðspurð kváðust 60% hafa aðgang
að Netinu. Um 33% kváðust
myndu nýta sér heimasíðu ef
verkalýðsfélagið byði slíkt. Flestir
höfðu nýtt sér orlofshús eða rúm-
lega 35%, nærri 25% sóttu nám-
skeið og rúm 20% leituðu aðstoðar
vegna túlkunar kjarasamninga.
Kristján Bragason tjáði Morg-
unblaðinu í gær að í dag yrði opn-
uð heimasíða VMSÍ, og var hún
opnuð formlega á þinginu í gær.
Slóð hennar er: VMSI.is. Þar er að
finna ýmsar fréttir, m.a. frá þing-
inu, upplýsingar um kjarasamn-
inga og aðildarfélög VMSI.
319 svöruðu kömmn VMSI um kjaramál og þjdnustu
Nærri 80% leggja áherslu
á aukinn kaupmátt
Heildarmánaðarlaun og vinnutími
Úr könnun Verkamannasambands íslands
970 spum.listar í pósti, 319 svön 56% konur, 44% kariar, 66% af landsb., 34% höfuðb.sv.
Heildarmánaðarlaun Vinnutími
Starfsgrein___________Þús. kr._________á viku, klst.
Stóriðja
Flutningar
Mannvirkjagerð
Annað
Fiskvinnsla
Heilbrigðisþjónusta
Ferða- og veitingaþjón.
Ræstingar
Umönnun barna
Matvælaiðja
1111 . | B3
■.... i ..
mj
~~TT?vi
■ 'iMl
wm