Morgunblaðið - 29.10.1999, Síða 14

14 FÖSTUDAGUR 29. OKTÓBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Sverrir
Gaman á alþjóðlegum
bangsadegi
Erlendar hliðstæður við mál heilsugæslulæknis, sem ríkið
sagði upp með ólögmætum hætti
Mönnum sagt upp fyrir
að stuðla að úrbótum
GLATT var á hjalla í Borgar-
bókasafninu við Þingholtsstræti í
fyrrakvöld, en þar var haldið
náttfatapartí í tilefni alþjóðlega
bangsadagsins. Ymislegt var gert
til skemmtunar, lesið, hlustað á
tónlist, teiknað, spilað og fleira.
Norræn bókasöfn halda sam-
eiginlega upp á þennan dag og
voru bókasöfnin í Reykjavík öll
með sérstaka dagskrá fyrir börn
og bangsana þeirra í gær.
ÍSLENSKA ríkið hefur viðurkennt
í máli fyrir Héraðsdómi Reykjavík-
ur, að ákvarðanir sem það tók um
að áminna Guðmund Karl Snæ-
björnsson lækni við Heilsugæslu-
stöðina í Ólafsvík og leysa hann frá
störfum hafí verið ólögmætar, eins
og greint var frá í frétt Morgun-
blaðsins hinn 21. október.
Ríkislögmaður taldi uppsögnina
og áminninguna ekki verjandi fyrir
dómi og samkomulag náðist um
greiðslu bóta að upphæð 2,7 millj-
ónir króna, en Guðmundur Karl
krafðist alls 15 milljóna króna í
bætur fyrir hina ólögmætu áminn-
ingu og uppsögn árið 1993.
Læknirinn „blés í flautuna11
Að sögn Ragnars Tómasar Ama-
sonar, lögmanns Guðmundar Karls,
var á því byggt af hálfu stefnanda
Guðmundar Karls, að mál hans
bæri öll einkenni mála sem kölluð
eru „Whistleblower" mál.
„Það hefur talsvert verið fjallað
um slík mál síðastliðin ár, m.a. í
Bandaríkjunum," segir Ragnar
Tómas. „Einkenni þeirra eru þau
að starfsmaður á vinnustað verður
var við eitthvað sem betur má fara
á vinnustaðnum og vekur athygli á
því til að stuðla að úrbótum. Yfir-
menn starfsmannsins bregðast
hins vegar illa við þessari umfjöll-
un og grípa til refsiaðgerða gagn-
vart þeim sem gerði viðvart, þ.e.
þeim sem „blés í flautuna“.“
Ragnar Tómas segir í þessu ljósi
rangt að segja að myndast hafí
samstarfsörðugleikar milli Guð-
mundar Karls og stjórnar heilsu-
gæslustöðvarinnar eins og fyrrver-
andi heilbrigðismálaráðhen’a, Guð-
mundur Arni Stefánsson, sem bar
ábyrgð á uppsögn Guðmundar
Karls, sagði í samtali við Morgun-
blaðið hinn 22. október.
„Málið ber með sér að ákveðið
var að leysa þann ágreining sem
upp var kominn á kostnað umbjóð-
anda míns og gripið til ólögmætra
aðgerða í því skyni,“ segir Ragnar
Tómas.
„Alexander Stefánsson, fonnað-
ur stjórnar heilsugæslustöðvarinn-
ar, hefur þá í þessu samhengi talað
um það í Morgunblaðinu að heil-
brigðisráðuneytið hafi við töku
hinna ólögmætu ákvarðana verið
að meta ákveðnar „staðreyndir“ og
virðist með því vera að gefa til
kynna að umbjóðandi minn hafi
gerst sekur um ámælisverða hátt-
semi að einhverju marki.
Það er rétt í þessu samhengi að
rifja upp ályktun Læknafélags ís-
lands vegna málsins frá 5. maí í
vor, en þar kom fram að félagið
taldi, eftir að hafa kynnt sér ítar-
lega gögn málsins, „að um ólög-
mæta áminningu og uppsögn hafi
verið að ræða og efnisatriði áminn-
ingar fráleit ástæða til þess að
styðja þessa gjörninga". Auk þess
harmaði stjórn Læknafélagsins
meðferð málsins í heild þar sem
hún taldi að vegið hefði verið með
ómálefnalegum hætti að starfs-
heiðri og starfsöryggi félagsmanns
og hét fullum málefnalegum stuðn-
ingi í málinu."
Ragnar Tómas segir um þær
bætur sem Guðmundi Karli voru
greiddar að ástæða þess að ekki
hafí verið greiddar hærri bætur sé
sú að Guðmundi Karli hafi tekist að
halda svipuðum tekjum þrátt fyinr
starfsmissinn.
Geta sloppið ódýrt
„Þetta vekur mann til umhugs-
unar um það að samkvæmt ís-
lenskum rétti geta bæði opinberir
aðilar og aðrir vinnuveitendur
sloppið mjög ódýrt íjárhagslega
eftir að hafa sagt starfsmanni upp
með ólögmætum hætti ef starfs-
maðurinn er það duglegur að hann
getur fengið sér aðra vinnu og
haldið sömu tekjum. Þá verður
ekkert tekjutap sem vinnuveitandi
þarf að bæta. Miskabætur eru
bara dæmdar í undantekningartil-
vikum og eru almennt mjög lágar.
Slík niðurstaða dregur úr þeim
varnaðaráhrifum sem bætur eiga
að hafa.“
Ragnar Tómas segir að erlendis
hafi sums staðar verið gripið til
þess ráðs að dæma vinnuveitand-
ann til greiðslu hárra miskabóta
eða jafnvel refsibóta til þess að
hafa varnaðaráhrif gagnvart slík-
um ólögmætum uppsögnum.
Byggt sé á því að ekki megi vera
tO einföld og ódýr aðferð fyrir
vinnuveitanda til að leysa vanda-
mál eða ágreining með því að segja
starfsmanni upp með ólögmætum
hætti.
„Það styður þessa niðurstöðu að
telja má óeðlilegt að vinnuveitandi
græði á sjálfsbjai'garviðleitni
starfsmanns við þessar aðstæður,"
segir Ragnar Tómas.
Orgelútgáfa sálmabókar þjóðkirkjunnar komin út
Verkfæri til að ýta undir
almennan safnaðarsöng
Morgunblaðið/Golli
Séra Jón Helgi Þórarinsson er hér með
nýju orgelútgáfuna ásamt með útgáfu
sálmabókarinnar með nótum.
KOMIN er út orgelútgáfa, kóral-
bók, fyrir sálmabók þjóðkirkj-
unnar sem út kom með nótum ár-
ið 1997. Er bókinni ætlað að vera
hjálpartæki organistans í því að
leiða söng safnaðarins og er tón-
hæð sálmanna miðuð við ein-
raddaðan söng. Séra Jón Helgi
Þórarinsson, sóknarprestur í
Langholtsskókn, var formaður
vinnuhóps sem sá um útgáfuna
en ásamt honum vann Hörður
Áskelsson, organisti við Hall-
grímskirkju, einkum að undir-
búningi orgelútgáfunnar en all-
margir fleiri lögðu hönd á plóg-
inn.
„Markmiðið með útgáfu sálma-
bókarinnar með nótum árið 1997
er að efla almennan safnaðar-
söng. Og nú þegar orgelútgáfan
er komin hafa organistar í hönd-
unum þá bók sem þeir þurfa til
að sinna því hlutverki sfnu að
vera forsöngvarar safnaðarins
ásamt með kórnum. Ég vil þó
leggja áherslu á að með þessu er
ekki verið að draga úr hlutverki
kirkjukóranna í helgihaldinu.
Þeir hafa sem fyrr þessi tvö mik-
ilvægu hlutverk, annars vegar að
leiða almennan safnaðarsöng og
hins vegar að syngja kórverk og
önnur tónverk við messur og
önnur tækifæri eins og verið hef-
ur,“ segir Jón Helgi Þórarinsson
í samtali við Morgunblaðið.
„Kirkjukór á ekki að syngja
sálmana fyrir söfnuðinn, eins og
hefur verið raunin um of hjá
okkur, heldur að leiða söfnuðinn
í almennum söng. Safnaðarsöng-
ur hefur verið miklu minni hér á
landi en víðast hvar í kirkjum er-
lendis og það er gott að nota
tækifæri eins og kristnihátíðaraf-
mælið til að ýta undir aukinn
safnaðarsöng, auka þátttöku
safnaðarins í lofgjörð og bæn, og
þar gegna kórarnir miklu hlut-
verki.“
Skálholtsútgáfan gefur út
Kirkjuráð fól Skálholtsútgáf-
unni að gefa út orgelútgáfuna og
er gert ráð fyrir að kirkjur kaupi
hana til notkunar með sálmabók-
inni. Útgáfan er að sögn
Jóns Helga eins einföld
og kostur er og erindi
sálmanna eru ekki skrif-
uð við raddsetninguna.
Jón Helgi segir að það
hefði vissulega hjálpað
organistum að gegna
þeirri frumskyldu sinni
að vera forsöngvari safn-
aðarins en ákveðið hefði
verið að ráðast ekki í svo
viðamikla útgáfu að sinni.
í sálmabókinni er nokkuð
um ný íslensk og erlend
sálmalög og hefur m.a.
verið farið í smiðju til
kirkna í nágrannalöndum
eftir nýjum lögum. I for-
málsorðum sinum segir
Karl Sigurbjörnsson bisk-
up meðal annars: „Það er
verðugt verkefni ís-
lenskrar kirkju, er hún
fagnar kristnihátíð og
minnist þúsund ára
kristni á íslandi, að auka
iðkun trúarinnar með því að efla
almennan safnaðarsöng."
„Orgelútgáfan er mikilsverður
áfangi á þeirri braut að auka
þátttöku safnaðarins og virkni í
helgihaldi. Því miður hefur al-
mennum söng á samkomum og í
skólum farið aftur síðustu ára-
tugi, en ég held að það sé víða
vilji til að snúa vörn í sókn. Og
nú hefur kirkjan hafið átak hjá
sér í eflingu safnaðarsöngs," seg-
ir Jón Helgi og hvetur presta,
organista og kirkjukóra til að
standa saman um slíkt átak.
Borg’arstjón á Taívan
BORGARSTJÓRINN í Reykja-
vík, Ingibjörg Sólrún Gísladótt-
ir, er stödd á Taívan dagana
27.-31. október. Borgarstjóri er í
forystu fyrir íslenskri viðskipta-
sendinefnd.
Útflutningsráð íslands hefur
undirbúið og skipulagt ráðstefnu
í samvinnu við China Extemal
Trade Organization í Taipai
World Trade Center þar sem nú
stendur yfir sýning á afurðum
íslenskra fyrirtækja. Að auki
mun borgarstjóri taka þátt í ráð-
stefnu með samtökum innflutn-
ingsaðila í Taípei.
Viðskipti Islands og Taívan
hafa farið vaxandi á undanförn-
um árum og nemur útflutningur
Islendinga til Taívan rúmum
tveimur milljörðum á síðasta ári.
Um 99% þess útflutnings eru
sjávarafurðir. I för með borgar-
stjóra em fulltrúar sjávarútvegs
og framleiðendur á sviði íslensks
hugbúnaðar, vatnspökkunar og
æðardúnsframleiðslu, auk borg-
arritara.
I fréttatilkynningu segir að
þess sé vænst að heimsókn
sendinefndarinnar og sú kynn-
ing sem fram fer á íslenskum út-
flutningi styrki viðskiptasam-
bönd á Taívan og verði íslensk-
um útflutningi og viðskiptalífi til
framdráttar.
Attræðum
Reykvíking-
um boðið á
kynningu
í TILEFNI árs aldraðra býður
Félagsþjónustan í Reylgavík átt-
ræðum Reykvíkingum á kynningu
í Félags- og þjónustumiðstöð aldr-
aðra, Aflagranda 40, í dag, laugar-
daginn 30. október, kl. 13-17.
Kynnt verður félagsleg þjón-
usta fyrir aldraða í Reykjavík og
boðið uppá kaffiveitingar. Lára
Bjömsdóttir félagsmálastjóri og
Þórdís Lóa Þórhallsdóttir yfir-
maður öldrunarþjónustudeildar
flytja ávörp.
Innbrot í hús
INNBROT í íbúðarhús í Austur-
bænum uppgötvaðist í fyrradag,
þaðan sem stolið var hljómflutn-
ingstækjum, sjónvarpi, mynd-
bandstæki og fleiri rafmagns- og
heimilistækjum.
Húsráðendur vora að heiman
þegar innbrotið var framið og er
málið nú í rannsókn hjá lögregl-
unni í Reykjavík.
Brotist inn
í 16 bifreiðir
BROTIST var inn í sextán bif-
reiðir í vesturhluta Kópavogs að-
faranótt miðvikudags og einkum
stolið úr þeim geislaspilurum,
geisladiskum og öðmm verð-
mætum s.s. farsímum. Einnig
voru skemmdir unnar á bifreið-
unum við innbrotin.
Ekki hefur kveðið eins rammt
að bifreiðainnbrotum í umdæmi
Kópavogslögreglunnar á svo
skömmum tíma í mörg ár að
sögn lögreglunnar og þaðan af
síður í vesturhluta bæjarins sem
talinn er rólegur.
Rannsóknardeild lögreglunnar
í Kópavogi hefur nú málið til
rannsóknar.