Morgunblaðið - 18.11.1999, Blaðsíða 20

MORGUNBLAÐIÐ
20 FIMMTUDAGUR 18. NÓVEMBER 1999
LANDIÐ
Nemandi 1 Grunnskólanum á fsafírði 1 sjúkrahúsi syðra
Stundar nám og heldur
tengslum við félagana
Morgunblaðið/Halldór Sveinbjömsson
Solveig Thoroddsen kennari spjallar við nemanda sinn,
Kjartan Trausta. Til hægri á tölvuskjánum má sjá
myndina úr skólastofunni sem Kjartan sér sín megin.
fsafirði - Kjartan Trausti Þórisson,
nemandi í 4. bekk S í Grunnskólan-
um á Isafirði, dvelst um þessai'
mundir á Landspítalanum í Reykja-
vík en stundar námið gegnum mynd-
fundabúnað. Hann þurfti að fara
suður í krabbameinsmeðferð í sex til
sjö vikur en tekur samt sem áður
virkan þátt í kennslustundum með
skólasystkinum sínum og jafnframt
er hann í sambandi við þau í frímín-
útum. Einnig fær hann sjúkra-
kennslu hjá kennara sem kemur á
spítalann syðra.
„Hjá Styrktarfélagi krabbameins-
sjúkra barna var okkur bent á að til
væri myndfundabúnaður á sjúkra-
húsinu og við leituðum ráða til að út-
vega slíkan búnað hingað í skólann“,
sagði Kristinn Breiðfjörð Guð-
mundsson skólastjóri í samtali við
blaðið. „Landssíminn hér vestra
brást mjög vel við og bauðst til að
lána allan þann búnað sem til þyrfti,
okkur að kostnaðarlausu, og gekk
þar fremstur Sveinbjörn Bjömsson
hjá Landssímanum á ísafirði. Svein-
björn hefur aðstoðað okkur á allan
hátt og nú er búnaðurinn kominn í
gagnið í kennslustofunni og nemend-
urnir og kennarinn eru í sambandi
við Kjartan Trausta þar sem hann
dvelst syðra.
Þetta er ekki síst til þess að rjúfa
þá félagslegu einangrun sem fylgir
sjúkrahúsdvöl í margar vikur fjarri
sinni heimabyggð meðan félagarnir
eru heima og stunda skólann. Með
þessu er verið að koma því til leiðar
að nemandinn sé eftir sem áður í
tengslum við bekkinn sinn og kenn-
ara. Þetta hefur gengið mjög vel eft-
ir að við vorum búin að læra á tækin.
Núna erum við komin upp á lag með
að nýta okkur búnaðinn og þetta er
farið að rúlla ágætlega hjá okkur,“
sagði Kristinn.
Kjartan Trausti er búinn að vera
fyrir sunnan í nokkrar vikur og senn
líður að því að hann komi vestur aft-
ur og taki þátt í skólastarfinu með
þeim hætti sem venjulegastur er. Að
sögn Kristins skólastjóra hefur hann
stundað námið af áhuga og dugnaði,
þrátt fyrir óvenjulegar aðstæður og
óvenjulega námstilhögun.
Þegar Kjartan var spurður hvort
honum þætti ekkert einkennilegt að
sjá ljósmyndara í skólastofunni vera
að taka af honum myndir í gegnum
myndsendibúnaðinn sagði hann ein-
faldlega: „Ég er orðinn vanur því.
Ég er búinn að vera þrisvar í mynda-
tökum vegna fræðsluefnis fyrir
Landspítal-
ann. Frændi
minn ætlar að
gerast um-
boðsmaður
fyrir mig.“
í léttu
spjalli við fé-
laga sína,
kennara,
skólastjóra og
gesti nefndi
Kjartan
Trausti m.a.,
að hann hefði
fundið tvo
hundraðkalla
á gólfinu á
sjúkrahúsinu vegna þess að þar væri
lekur sjálfsali. Síðan tók hann fram
kennslubók þar sem fjallað er um
samheiti og fleira af því tagi. „Ég er
búinn að finna tuttugu og sjö dæmi
um samheiti og andheiti," sagði hann
við kennara sinn, Solveigu Thorodd-
sen. „Vá, tuttugu og sjö,“ sagði einn
af bekkjarfélögunum. Þegar Solveig
bað um nokkur dæmi um andheiti
komu þau hvert af öðru frá Kjartani
og bekkjarsystkinum hans: Gráta og
hlæja, svart og hvítt, já og nei, sorg
og gleði, nótt og dagur og svo fram-
vegis.
Síðan spjallaði Kristinn skólastjóri
við Kjartan Trausta góða stund áður
en hann þakkaði Landssímanum fyr-
ir hjálpina. „Það hefur verið ákaflega
skemmtilegt og gefandi fyrir okkur
að geta nýtt okkur þennan búnað.
Það hefur verið mjög verðmætt að fá
að prófa þetta.“
Reykvíkingar
Munið
borgarstjórnarfundinn
í dag kl. 17.00
sem útvarpað er á
l\lær
mmmm&m
ReykjavlkuiÍKHg
Skrifstofa borgarstjóra
(KmBíMKMSmsMiSmi,

Ný ævisaga kynnt
Húsvíkingum
Húsavík - Guðjón Frið-
riksson sagnfræðingur
hélt nýlega fyrirlestur á
Húsavík að tilhlutan
Safnahússins er hann
nefndi Einar Bene-
diktsson og Dettifoss.
Tilefni þess er að komið
er út II bindi af ævi-
sögu Einars, samið af
Guðjóni eins og hið
fyrra og nær það yfir 10
ára tímabil í ævi Einars
1907-17, sem mun vera
mesta athafnaskeið í
ævi hans.
Guðjón taldi upphaf
þessa tímabOs vera það
að Einai' fór með konu
sína norður í land árið
1905 tO að sýna henni
æskustöðvar sínar og
þar á meðal hið mikla vatnsfall
Dettifoss. Guðjón taldi að í sam-
bandi við þá ferð hefði Einar ort
kvæðið Dettifoss, sem sýnir óbeint
stefnuyfirlýsingu hans í sambandi
við miklar hugmyndir hans um
virkjun fossins.
A þeim tíma voru í Noregi að rísa
miklar áburðarverksmiðjur, sem
fengu orku frá virkjunum ýmissa
fossa, sem farið var að virkjum
1890, bæði fyrir innlendu og er
lendu fjármagni og höfðu fjármála-
menn mikið á því grætt. Eftir þessu
hefði Einar tekið og fór því frá
starfi sínu hér heima tO Noregs til
að fá fjármálamenn þar til stuðn-
ings við sínar hugmyndir; virkjun
íslenskra fossa og fleiri hugmyndir,
sem hann bjó yfir í því sambandi.
Hann kaupir jarðimar As og As-
byrgi í Kelduhverfi og tekur á leigu
Skjálfandafljót og Jökulsá á Fjöll-
um. Hann gengst fyrir stofnun fé-
lags, sem nefnist Gig-
ant, sem áformaði að
reisa rafstöð við Detti-
foss. En þá risu fljótt
upp raddir á móti því
og var Þorsteinn skáld
Erlingsson þar í farar-
borddi.
En þróunin varð sú,
að þetta félag og önn-
ur sem stofnuð voru í
Englandi, keyptu eða
náðu leiguréttindum í
ýmsum ám og jörðum
hér á landi.
Miklar hugmyndir
um Dettifoss
Einar hafði sérstak-
lega miklar hugmynd-
ir í sambandi við
Dettifoss og stofnun
efnafræðiverksmiðju í sambandi við
virkjunina. Einar virðist hafa verið í
miklu áliti hjá erlendum fjármála-
mönnum. Einnig var stofnað félagið
Skjálfandi hf„ en Einar gekk fljótt
úr því félagi. Mörg félög voru á
þessum árum, fyrir stríð, stofnuð í
sambandi við hugmyndir Einars, en
á stríðsárunum urðu mörg þeirra
gjaldþrota.
Ekki kom beint fram í erindi
Guðjóns hvernig þessi ítök og eign-
arheimildir útlendinga hér á landi
komust aftur í íslenskar hendur,
enda nær saga Einars og rannsókn-
ir Guðjóns ekki nema til ársins
1917. Afgjald af leigu Dettifoss var
greitt til ársins 1929.
Ríkastur varð Einar 1917, þegar
hann seldi vatnsréttindi sín í
Fnjóská, sem hann átti persónu-
lega, og um tíma vissi hann varla
hvað hann átti, en hann dó ekki
auðgur maður.
Morgunblaðið/Silli
Guðjón Friðriksson
flutti fyrirlestur um
Einar Benediktsson
á Húsavík.
Ný sveit - hrein sveit
r----

Morgunblaðið/Sigríður Kristinsdóttir
U mh verfísverð-
laun í Borgarfírði
Reykholti - Umhverfisnefnd Borg-
arfjarðarsveitar hefur tekið upp
þann sið að veita viðurkenningar til
þeirra lögbýla í sveitarfélaginu
sem eru hvað reisulegust og bera
lilame© y
Skólavörðustíg 21 a
101 Reykjavik
Sími/fax 552 1220
Netfang:
blanco@itn.is
Veffang:
www.blanco.ehf
vott góðri og snyrtilegri umgengni.
Undir yfirskriftinni „Ný sveit -
hrein sveit“ hlutu níu eftirtaldir
bæir umhverfisviðurkenningu:
í Andakíl bæimir Hvítárvellir,
Varmalækur og tilraunabúið Hest-
ur. í Lundarreykjadal Hóll og
Skálpastaðir og í Reykholtsdal bæ-
irnir Hægindi, Nes, Steindórstaðir
og Stóri-Kroppur. Sérstök verð-
laun voru veitt ábúendum bæjarins
Brekkukots í Reykholtsdal en |)ar
búa Þorvaldur Jónsson og Olöf
Guðmundsdóttir.
Sveitarfélagið er aðili að Staðar-
dagskrá 21 og hefur umhverfis-
nefndin hrundið af stað hreins-
unarátaki á þessu ári, m.a. með
söfnun brotajárns. Verðlaunagrip-
urinn sómir sér vel sem tákn Borg-
arfjarðarsveitar, en hann er unn-
inn úr birkirót af Páli Jónssyni frá
Hóli í Hvítársíðu.