Morgunblaðið - 18.11.1999, Qupperneq 52

52 FIMMTUDAGUR 18. NÓVEMBER 1999
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ
n INIQUE
100%
ofnæmisprófað

Nú er tími til aö fagna
því nýjasti kaupaukinn þinn frá Clinique er hjá
Snyrtistofu Ágústu.
Allt þetta fylgir kaupum á Clinique snyrtivörum fyrir
3.500 kr. eöa meira dagana 18. og 19. nóvember.
Komdu og fáöu sex af mest notuðu og vinsælustu Clinique förðunar-
og húðvörunum. Allt í handhægri snyrtitösku sem hægt er að taka
með sér hvert sem er. Þessi taska er þín án endurgjalds ef keyptar eru
Clinique snyrtivörur fyrir 3.500 kr. eða meira. Innihald töskunnar er:
Dramatically Different Moisturizing Lotion, Facial Soap Mild, All About
Eyes, City Base í Soft Vanilla, Different varalitur í Rasberry Glacé og
A Smudgesicle í Pillow Talk. Verðgildi töskunnar er 5.000 kr.
Tilboðið gildir meðan birgðir endast.
Clinique.
Ofnæmisprófað. 100% ilmefnalaust. www.clinique.com
Ráðgjafi verður á
staðnum 18.-19.
nóvemberfrá kl. 13-18.
HAFNARSTRÆTI 5
101REYKJAVÍK
SÍMI 552 9070
>
Landvernd Landsvirkjunar I
ÞAÐ er fróðlegt að
lesa um og hlusta á yf-
irlýsingar virkjana-
trúboðsins um „mann
og náttúru". Sl. vor
lýsti einn frambjóða-
ndinn því yfir á Norð-
urlandi eystra: „Að
Mývetningar og þar
með starfslið Kísilgúr-
verksmiðjunnar við
Mývatn, væru hluti af
lífríki Mývatns", hluti
af lífkeðjunni. For-
stjóri Landsvirkjunar
tekur í sama streng í
viðtali við Morgun-
blaðið 27. júní sl. Þar
segir „maðurinn er
hluti náttúrunnar ... og þarf að um-
gangast hana þannig að hann skili
henni betri en hann tók við henni“.
Hér á forstjórinn líkast til við, að
með því að nýta ósnortna náttúru á
þann hátt sem Landsvirkjun gerir,
verði náttúran „betri“.
Báðir þessir einstaklingar tala
hér um gamalt deilumál, sem kom
upp með kenningum Destuit de
Tracys - Élements d’ideologie,
1801-1805 - þar sem hann hélt því
fram að maðurinn væri hluti nátt-
úrunnar og þar með ættu öll fræði
um manninn að flokkast til dýra-
fræðinnar. „Ideologie" hefur verið
þýtt á íslensku sem hugmynda-
fræði. Karl Marx fjallaði síðan um
hugtakið í „þýsku hugmyndafræð-
inni“ 1846. Hugmyndir hans um
stöðu mannsins féllu að kenningum
de Tracys, að maðurinn væri dýra-
tegund innan dýraríkisins undir-
orpinn nauðung nauðsynjarinnar.
Frambjóðandinn og forstjóri
Landsvirkjunar virðast báðir rök-
styðja mat sitt á náttúrunni, á stöðu
mannsins sem skepnu. Sem hluti af
náttúrunni er maðurinn ófær um að
leggja mat á fyrirbrigðið sem hann
er hluti af. Hann er undirokaður af
þeiiri „nauðung nauðsynjarinnar"
sem móta öll viðbrögð
hans sem dýrs. I þeirri
stöðu er maðurinn því
ófær um að meta nátt-
úruna utan frá eða
með tilliti til smekks
eða fegurðarskyns.
Slík náttúrufyrir-
brigði eru því gjör-
samlega sneydd þvi
sem kallað er smekkur
eða skilningur á sér-
leika náttúrunnar og
því listaverki sem ósn-
ortin náttúra er, hvað
þá viðhorfum sem
skáldið dregur upp af
víðernum Islands,
heildarmynd þeirra:
„Hvítan jökul svartan sand söng í
hlíðum grænum." Þessi heildar-
mynd ósnortinna víðerna, útlistun
þeirra í kvæðum og tónum bestu
skálda þjóðarinnar og listmálara er
forstjóra Landsvirkjunar óskiljan-
leg enda ski'ifar hann í áðurnefndu
viðtali: „Ég er ósáttur við að menn
séu (þ.e. skáldin og fleiri) að leika
sér með gildishlaðin hugtök eins og
ósnortin víðerni án þess að vita
hvað þau merkja.“ Hér kemur fram
viðhorf þeirra sem telja sig vera
hlut lífríkis og náttúru, eins og hver
önnur Guðs skepna og jafnframt að
skyn hennar og mat sé ekki „gildis-
hlaðið" eins og skyn og mat bestu
skálda og höfunda íslenskra. Hvað
þá varðandi alla mennska sköpun í
listum og menningu. Hér er komið
að viðhorfum sem siðmenntað fólk
nefnir „smekk“ og það „kategor-
íska imperativ" Kants, en án þessa
hvors tveggja fær ekkert mennskt
samfélag staðist. „De gustibus non
est disputandum" um smekk ber
Umhverfismál
Ömurleg fyrirbrigði láta
á sér kræla um „nýtingu
auðlinda“, segir
Siglaugur Brynleifsson,
sem þýðir viðvarandi
barbarisma og af-
skræmingu landsins.
ekki að ræða né heldur um skilyrð-
islausar siðakröfur.
Skoðanabræður frambjóðandans
og forstjórans eru margir, sem er
ekki óeðlilegt, maðurinn var nú í ár-
daga eitt af dýrum náttúrunnar og
hefst upp sem maður þegar hann
aðskilur sig dýrheimum með þeirri
þróun og líkast til stökkbreytingum
heilabúsins sem mótar menningar-
sögu mannsins. En þrátt fyrir þetta
markaði hin frumstæða erfð sögu
mannanna. Nú á dögum birtist
þessi frumstæða erfð í búralegum
nýtingarhugmyndum einstaklinga,
sem hafa ekki komist af stigi hálfs-
iðunarinnar. Þetta kemur glöggt í
ljós í massabyltingum, þegar undir-
djúpin rísa og rúsa allt það sem er
grundvöllur siðaðs samfélags. Öm-
urleg fyrirbrigði láta á sér kræla og
það heldur betur í talinu um „nýt-
ingu aðlinda" sem þýðir viðvarandi
barbarisma og afskræmingu lands-
ins. Um þessi efni er nú tekist á og
eigast þar við siðmenningaröflin og
öfl hálfsiðunarinnar.
Höfundur er rithöfundur.
Börnin okkar
Siglaugnr
Brynleifsson
Mikið úrval af Ijósum
Verð kr. 19.400
Verð kr.
28.900
Verð kr.
8.750
GLÓEY ehf.
Tiffanys
lampar
mikið
úrval,
gott
verð.
Snerti-
lampar
verð frá
kr.
4.550
Blóma-
ljós,
margar
gerðir.
Ármúla 19 - Sími 568 1620
ÞAÐ á ekki að
draga úr dagvistun-
arþjónustu með lok-
un gæsluvalla fyrr en
hægt er að bjóða
þeim börnum dvöl á
leikskólum sem á
þurfa að halda.
I dag ríkir mikil
óvissa í dagvistunar-
málum, sérstaklega
hér á höfuðborgar-
svæðinu. Astandið er
óviðunandi fyrir
börnin okkar, fyrir
foreldra og starfsfólk
leikskólanna. Þetta
er hinsvegar ekki
einfalt mál sem auð-
velt er að greiða úr í einni svipan.
Og það leysir engan vanda að út-
nefna einhvern einn sökudólg.
Það þarf að bregðast við vanda-
málinu og það strax - og við þurf-
um öll að vinna að lausn vandans.
I sumar var gefin út ný nám-
skrá fyrir leik- og grunnskóla.
Þar stendur skýrum stöfum að
leikskólinn sé fyrsta skólastigið.
Það er mjög jákvæð þróun sem
vert er að styðja. Því er eðlilegt
að fara fram á að Leikskólar
Reykjavíkur og borgaryfirvöld
skýri frá hvernig eigi að fram-
fylgja þessari stefnu. Og hvaða
lausnir sjá yfirvöld á vandanum í
dag - og líka til lengri tíma litið?
Grundvallarspurning sem við
öll verðum að taka afstöðu til er:
Hvernig þjóðfélag viljum við?
Hvernig viljum við búa að börn-
um okkar og fjölskyldum þeirra?
Við megum ekki gleyma því að
börnin eru mikilvægasta auðlind
þjóðarinnar. Höfðu ekki allir
flokkar fjölskyldumál ofarlega á
stefnuskrá sinni fyrir kosningarn-
ar? Hvaða lausnir sjá þeir á dag-
visjtunarvandanum nú?
I Fossvogshverfi verður gæslu-
vellinum við Dalaland lokað fyrir
fullt og allt 15. nóvember. Þó er
börnum á leikskólaaldri að fjölga
í hverfinu og biðljstar leikskól-
anna hafa lengst. Á meðan beðið
er eftir leikskólaplássi hefur verið
hægt að nýta sér þjónustu dag-
mæðra og gæsluvalla.
Er ætlunin að skerða
þá þjónustu enn frek-
ar með lokun fleiri
gæsluvalla? Nú hafa
um 300 manns skrif-
að undir mótmæli við
lokun gæsluvallarins
við Dalaland. Hvern-
ig ætla Leikskólar
Reykjavíkur að
bregðast við því?
Það að loka gæslu-
völlum á meðan ekki
er hægt að uppfylla
þörfina fyrir leik-
skólapláss er einung-
is tilfærsla á vandan-
um en ekki lausn.
Gæsluvellir koma aldrei í stað
leikskóla en geta verið kærkom-
inn staður fyrir börn að fá útrás
fyrir leik og félagsskap jafnaldra
Dagvistunarþjónusta
Pað á ekki að draga úr
dagvistunarþjónustu
með lokun gæsluvalla,
segir Birna Baldurs-
dóttir, fyrr en hægt er
að bjóða þeim börnum
dvöl á leikskólum sem á
þurfa að halda.
þegar annað býðst ekki. í okkar
nútímaþjóðfélagi tel ég æskilegt
að börn, frá a.m.k. tveggja ára al-
dri, fái tækifæri til að efla þroska
sinn með dvöl á leikskólum. Það á
því ekki að draga úr dagvistunar-
þjónustunni með lokun gæslu-
valla fyrr en hægt er að bjóða
þeim börnum dvöl á leikskólum
sem á þurfa að halda.
Birna
Baldursdóttir
Höfundur er rnóðir (Fossvogi.