Morgunblaðið - 05.05.2000, Blaðsíða 46

"46 FÖSTUÐAGUR 5. MAÍ 2000
MINNINGAR
MGRGUNBLAÐIÐ
Firring
á 1. maí
Einmana byltingarsinni leitar stéttar-
vitundar.
DAGURINN hófstað
venju með því að
fáninn var dreginn
að húni. Þegar inn
var komið barst ljúf-
ur söngur Violetu Parra íslands,
Kristínar Á. Ólafsdóttur, úr við-
tækinu: „Fyrir þig ber ég fána
þessa framtíðarlands". Og bíddu
við, voru þetta ekki piltamir í
Þokkabót: „Nýríki Nonni átti
verksmiðju".
Ahgolli voru þeirnú alltaf góðir
strákarniríÞokkabót. Ogbein-
skeyttir maður. Frábærir.
Klukkan hálf ellefu um morgun-
inn hafði „Intemasjonalinn"
hljómað fjómm sinnum í útvarp-
inu. Ögmundur Jónasson og Grét-
ar Þorsteinsson vora mættir í
hljóðstofu: „Verkalýðshreyfingin
er nauðsynleg sem lýðræðislegt
mótvægi við peningaöflin og hluta-
bréfaaðalinn. Auðvaldið hefur
aldrei þekkt nein takmörk..."
Mikiðrétt.
VIÐHORF Paðgengur
------ ekki að sitja
Eftir Ásgeir heima og
Sverrisson hlustaál.
maí-fundinn frá Ingólfstorgi í
beinni útsendingu í útvarpinu.
HreySngin stendur og fellur með
virkri þátttöku alþýðunnar.
...þess vegna snýst baráttan
um það hvers konar þjóðfélag við
viljum skapa á Islandi, þjóðfélag
félagslegs réttlætis eða þjóðfélag
sérhagsmuna og gróðahyggju fjár-
magnseigenda..."
Alvegrétt. Hvar eru blank-
skómir, mittisjakkinn ogsixpens-
arinn? Ogspjaldið góða: „Lifi al-
þjóðahyggja sigursællar
verkalýðshreyfíngar“. Andsk. Ég
hlýt að hafa brennt það um áríð
þegar við vígðum sumarbústaðinn.
Við Hallgrímskirkjuna, ríkis-
rekna miðstöð hins marxíska óp-
íums, beið hreyfingin. Sumir ör-
eiganna áttu greinilega í
erfiðleikum með að finna bílastæði
en stundvíslega klukkan 14 rann
gangan af stað og enn hljómaði
„Internasjonalinn“, í sjöunda
skiptið þann daginn.
Undir hvaða fána á égað ganga?
Þetta eru allt merki einhverra fé-
laga. Hvar eru kröfuspjöldin um
réttlátt þjóðfélag, jafna skiptingu
gæðanna, hærrí laun, aukin rétt-
indi, frelsi, bræðralag svo ekki sé
nú minnst ájafnréttið? Hvar eru
borðamir, sem minna á stéttar-
baráttuna, á að samstaða verka-
lýðshreyfíngarínnar er það fram-
farasinnaða afl, sem eitt dugar
gegn arðráni og hnattvæðingu
auðvaldsins ? Hvar er stéttarvit-
undin?
Loks varð merki Eflingar fyrir
valinu: rauður fáni og andlitslaus
verkalýður, sem horfir til austurs.
Fínt. Prýðilega stalínískt. Minn-
ir á plakötin forðum af brosandi
fólkinu á dráttarvélunum: „Ídí tav-
arítsj... Komið þið félagar með
okkur á samyrkjubúið. “ íslensku
öreigamir sýnast þó öllu al-
varlegrí.
Aftast í röðinni voru nokkrir
herstöðvaandstæðingar, sem sýni-
lega höfðu enn ekki brennt kröfu-
spjöjdin. Kannski höfðu þeir ekki
vígt sumarbústaði nýlega.
Bumbur voru barðar. En hvað
var nú þetta? Hópur ungs fólks,
sem klæddist svörtum fatnaði hélt
torkennilegum borðum á lofti:
„Fuck the Government" sagði á
einum þeirra en „Niður með
verkalýðsfélög" á öðrum.
Hvurandsk. Anarkistar, stétt-
aróvinir, niðurrifsmenn! Þeir sviku
líka í Rússlandi! Hér á árum áður
hefði þessu fólki verið snúið frá
villu síns vegar, með hnúum og
hnefum efþví var að skipta. Hér
virðist öllum sama um að fjend-
urnir eru komnirinn ígönguna til
að draga úrsamstöðu alþýðunnar
og þar með baráttuþreki hreyfíng-
arinnar.
Þegar inn á Ingólfstorg var
komið hljómaði „Internasjonalinn"
í áttunda skiptið. Hnefar verka-
lýðsins sukku dýpra ofan í úlpu-
vasana þegar baráttusöngurinn
barst um miðbaeinn.
Þeir steyta þó alltjent hnefana í
Alþýðubandalaginu - ennþá. Stétt-
arvitund þessa fólks erílágmarki.
í algjöru lágmarki! Þetta er hin
marxíska fírring! Ánægjulegt þó
að sjá hversu margir reykja.
Tvær miðaldra konur stóðu
nærri einum hátalaranum. Þær
höfðu tekið bamabömin með sér á
baráttufundinn.
Þetta eru öreigar framtíðarinn-
ar. Við berjumst fyrir bömin. Auð-
vitað! En skyldu konurnargera
sér það ljóst? Áhvaða stigi skyldi
stéttarvitundþeirra vera? Best að
kanna málið.
- Þeirra er framtíðin. Niður
með hið alþjóðlega auðvald!
Litla stúlkan fór að gráta. Kon-
umar leiddu bömin í burtu.
Stéttarvitund þessa fólks er
engin, nákvæmlega engin! Það er
fullsátt við að vera þrælar burgeis-
anna, sem kaupa það til hlýðni með
því að láta brauðmola falla af borð-
um sínum þá sjaldan öreigamir
taka að ókyrrast. „Nýríki Nonni“.
Þeir hittu sko í mark strákarnir í
Þokkabót. Og söng Krístin Á. ekki
líka „Gracías a la vida“ eftir hana
Violetu? Man ekki betur.
Þama stóð hann! Þetta var ís-
lenski verkamaðurinn. Hann var í
lélegum Irakka yfir snjáðum
jakkafötunum og hélt á derhúfunni
enda var loks stytt upp. Þessi mað-
ur hafði marga fjörana sopið, var
hertur í baráttunni, hafði ábyggi-
lega borið hnúajám á fundina
forðum ef hvítliðamir og annað
leiguþý auðvaldsins reyndu að
skapavandræði.
Þennan mann verð ég að tala
við. Eftirfundinn getum við
kannski farið saman íkaffí inn á
Suðurlandsbrau t.
- Niður með auðvaldið! Lifi
samstaða verkalýðsins!
- Farðu heim og láttu renna af
þér, góði, sagði konan, sem stóð
við hlið fyrirmyndarverkamanns-
ins.
í leigubílnum á leiðinni heim
hljómaði „Intemasjonalinn" í
níunda skiptið í útvarpinu og aftur
vora mættir í viðtal þeir Ögmund-
ur Jónasson og Grétar Þorsteins-
son: .Auðvaldið eirir engu og nú
ætla alþjóðleg stórfyrirtæki að
sölsa undir sig íslenska heilbrigð-
iskerfið. Menntun, símenntun,
gagnmenntun og endurmenntun
er auðvitað gríðarlega mikilvæg.
Við þurfum einnig að ná betur til
unga fólksins og gera því ljóst að
þau réttindi, sem það nýtur, era
komin til sökum baráttu verka-
lýðshreyfingarinnar...“
Bjöllunni var hringt. Pizzusend-
illinn. Loksins!
- Og í hvaða stéttarfélagi ert þú,
góurinn?
- Eittúsndfjöhundrahohnítsju.
Alþýðubakan var köld og Kast-
ljós ábyggilega löngu byrjað: „Og
hingað í sjónvarpssal era komnir
þeir Ögmundur Jónasson og Grét-
ar Þorsteinsson til að ræða 1. maí
og-“
THEODORA M.
STELLA
GRÍMSDÓTTIR
+ Theódóra M.
Stella Grímsdótt-
ir, Stórholti 32,
Reykjavík, fæddist í
Reykjavík 31. janúar
1918. Hún lést á
Landakotsspitala 24.
apríl síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Ágústa Magnús-
dóttir og Grímur
Theodór Grímsson.
Systkini hennar sam-
mæðra eru; Richard
H.Ó. Felixson, Karl
Hinrik Olsen (látinn),
Magnús Ingvi Vigfús-
son og Ágústa Helga Vigfúsdóttir.
Systkini hennar samfeðra eru;
Hilmar Grímsson, Ólafur Theodór
Grímsson, Þórey Grímsdóttir og
Þórarinn Grímsson (látinn).
Hinn 10. desember 1943 giftist
hún Hjálmtý Guðvarðssyni, f. 9.
ágúst 1912, d. 24. janúar 1974, þau
eignuðust eina dóttur Ágústu, f. 6.
mars 1937, gift Hafsteini Sigurðs-
syni, f. 15. júní 1938, böm þeirra
Það er erfitt að trúa því að hún
amma sé dáin. Þó var hún búin að
beijast langri og hetjulegri baráttu
við illræmdan sjúkdóm. Maður hafði
það bara á tilfinningunni að það biti
ekkert almennilega á henni. Hún
kvartaði aldrei og var allan tímann
jafn jákvæð og rausnarleg gagnvart
öðra fólki.
Hún amma þekkti aldeilis tímana
tvenna. Allt frá því að hún þurfti að
ganga yngri systkinum sínum í móður
stað aðeins 15 ára gömul eftir að móð-
ir þeirra hafði látist, og alveg þar til
hún hélt hreykin upp á áttræðisaf-
mælið sitt fyrir tveimur áram, um-
kringd ættingjum sínum og vinum.
Ég man alltaf eftir því þegar ég
sem tíu ára gutti fékk að vera hjá
ömmu Stellu í hannyrðabúðinni á
Grandarstígnum. Ég hafði ekki mik-
inn áhuga á gaminu, en þeim mun
meiri á handsnúnu reiknivélinni sem
þar var. Amma var þá ótrúlega þolin-
móð og leyfði mér að fikta eins og mig
lysti þótt það flýtti öragglega ekki
fyrir afgreiðslunni. Það var ekki síður
gaman að koma í heimsókn heim til
ömmu því hún átti svo mikið af bókum
sem gaman var að grúska í.
Á gamals aldri tók amma upp á því
að fara að læra ensku í bréfaskóla.
Hún var mjög samviskusöm í náminu
og fékk síðan góða æfingu í enskunni
þegar Stephanie fór að koma hingað í
heimsóknir. Það var merkilegt hversu
góðum tökum hún náði á málinu mið-
að við hve seint hún byrjaði að læra.
Amma var mjög gestrisin og henni
leið aldrei betur en þegar hún hafði
fólk í kringum sig. Hún vildi alltaf
gera vel við alla og það var ósjaldan
að við stóðum alveg á blístri þegar
okkur tókst loks að sannfæra hana
um að við væram virkilega orðin
pakksödd!
Nú era amma og afi komin saman á
ný og við vitum að þau munu halda
áfram að líta eftir ástvinum sínum
eins og þau hafa alltaf gert.
Hjálmtýr og Stephanie.
Elsku amma! Það er með söknuði
sem við kveðjum þig í dag, en minn-
inguna um „bestu ömmu í heimi“
munum við varðveita í hjörtum okkar.
Þú áttir stóran þátt í mínu lífi og ég
var ekki gömul þegar ég fór að gista
hjá þér og fá að fara með þér í búðina
hjá Ólafi að Grandarstíg 2. Þar gat ég
setið tímunum saman að telja tölur,
pakka inn og slá á búðarkassann, ég
var ákveðin í að verða búðarkona eins
og þú þegar ég yrði stór. Þegar þú
vannst í Hannyrðaversluninni Þing-
holtsstræti var ég orðin eldri og þá
fékk ég að hjálpa til við afgreiðslu
stöku sinnum og að flokka gam eftir
litum. í sumarfríum fórað þið Sigrún
vinkona þín stundum í Ölfusborgir og
þá fékk ég oftast að fara með ykkur.
Ég gisti oft hjá þér og þá var margt
gert sér til dundurs á kvöldin, við
eru: 1) Hjálmtýr, f.
1959, maki Stephanie
Smith. 2) Ágúst, f.
1961, maki Anna Jó-
hannesdóttir. 3)
Theodóra Stella, f.
1962, maki Bergur
Sandholt. 4) Haf-
steinn Sv., f. 1970,
maki Sigurlaug Kr.
Jóhannsdóttir. Lang-
ömmubörnin eru
átta.
Auk húsmóður-
starfa vann
Theodóra M. Stella í
Mjólkurbúðinni á
Njálsgötu, hjá Olafi Grundarstíg 2,
Hannyrðaversluninni Þingholts-
stræti og Stramma Óðinsgötu. Hún
tók virkan þátt í Kvenfélagi Frí-
kirkjusafnaðarins og starfi aldr-
aðra eftir að hún hætti að vinna.
títför Theodóru M. Stellu fer
fram frá Fríkirkjunni í Reykjavik í
dag og hefst athöfnin klukkan
13.30.
prjónuðum og saumuðum út, lásum,
horfðum á sjónvarpið, spiluðum og
spjölluðum. Þú kenndir mér að elda,
baka, steikja kleinur og margt margt
fleira þær stundir sem við áttum sam-
an.
Þú hafðir mikla þjónustulund og
þurftir alltaf að vera að dekra við alla,
t.d. færðir þú mér morgunmatinn í
rúmið og gafst mér suðusúkkulaði og
rúsínur í skál ef ég vildi liggja upp í
rúmi og lesa. Þér leið best ef þú gast
verið að gefa öðram eitthvað að
borða, og þú kunnir að elda góðan
mat og varst viljug að elda fyrir þig
eftir að þú varst orðin ein. Þú varst
mikil handavinnukona og prjónaðir
mikið á langömmubömin þín, húfur,
peysur, sokka, vettlinga og margt
fleira.
Ég held, amma mín, að það hafi
farið verst með þig eftir að þú veiktist
árið 1995 að kraftar þínir leyfðu ekki
lengur allt það sem þú varst vön að
gera þér til dundurs. Þú varst svo
dugleg og sterk og vildir ekki vera að
kvarta þó svo stundum skildi maður
ekki hvemig þú gast gert hina og
þessa hluti. Þú ætlaðir og þannig
komst þú mum lengra en nokkur
þorði að vona eftir að þú fyrst veiktist.
En nú er komið að kveðjustun-
dinni, elsku amma mín, ég þakka þér
fyrir allar þær stundir sem við áttum
saman, þú, ég og fjölskyldan, við
söknum þín. Hvíl í frlði.
Theodóra Stella og fjölskylda.
Elsku langamma. Við langömmu-
bömin þín söknum þín mjög mikið
enda höfðum við mikið samband við
þig. Við systkinin kölluðum þig öll sitt
hvora nafninu, Agústa kallaði þig
,Adda“, Hafdís kallaði þig „Magg-
ala“, Bergur Garðar sagði alltaf
„Ganga amma“ og Hjálmtýr sagði
„Langa ha“. Þó svo nöfnin væra mörg
var meiningin sú sama, þú varst lang-
amma af lífi og sál. Við fundum fyrir
allri þeirri hlýju og ást sem þú barst
til okkar og við beram sömu tilfinn-
ingar til þín.
„Elsku langamma, núna ertu engill
hjá Guði og þú sérð okkur með augun-
um þínum“ - Hjálmtýr.
Hvíl í friði, elsku langamma okkar,
við söknum þín.
Ágústa Ósk, Hafdís, Bergur
Garðar og Hjálmtýr.
Það var sólríkur en svalur morg-
unn annars dags páska er hún Stella
kvaddi þetta líf. Síðustu vikur höfðu
verið henni erfiðar og nú er komið að
kveðjustund.
Það er margt sem kemur upp í hug
minn á þessari stundu. Minning um
þessa Ijúfu og hugulsömu konu sem
svo gott var að hafa í kringum sig,
spjalla við og vera í návígi við.
Ég kynntist Stellu fyrir um það bil
17 áram, þegar ég heimsótti hana með
tilvonandi eiginmanni mínum, en
hann var eitt af fjóram barnabömum
Stellu.
Strax frá þeirri fyrstu heimsókn
varð okkur vel til vina. Við spjölluðum
oft saman bæði yfir kaffibolla í Stór-
holtinu og í síma. Umræðuefnin vora
mörg og margvísleg. Stella var víðles-
in og viljug að miðla þeirri þekkingu
og þeim fróðleik til okkar sem yngri
voram. Hún rifjaði líka oft upp og
sagði frá uppvaxtaráram sínum og líf-
inu hér áður fyrr í Reykjavík.
Fyrir mig sem alin var upp norður í
landi voru þessar frásagnir sérlega
fróðlegar og opnuðu mér nýja sýn á
Reykjavík þess tíma. Langömmu-
bömin hafa líka fengið að njóta fróð-
leiks hennar því alltaf var hún að
segja þeim eina og eina frásögn frá
sínum uppvexti, leikjum og störfum.
Stella var ung að áram þegar hún
missti móður sína. Hún var elst fimm
systkina og þurfti nú að horfa upp á
heimili sitt leysast upp og þurfti sjálf
að fara að standa á eigin fótum. Þetta
áfall hefur eflaust haft mikil áhrif á líf
hennar og störf alla tíð síðan.
Vart verður Stellu minnst öðravísi
en að nefna áhuga hennar á hannyrð-
um hvers konar. Allt lék í höndum
hennar hvort sem það var pijóna-
skapur, útsaumur eða önnur hand-
avinna, allt unnið af alúð og sérstakri
vandvirkni.
Þessir eiginleikar og áhugi nýttist
henni vel í starfi, því stærstan hluta
starfsævi sinnar vann hún í vefnaðar-
og hannyrðaverslunum.
Um leið og ég kveð þig, elsku
Stella, vil ég þakka fyrir allar þær
góðu stundir sem við fjölskyldan átt-
um með þér. Öll samtölin okkar, alla
þá umhyggju og hugulsemi í okkar
garð og bamanna.
Hafðu þökk fyrir allt.
Anna Jóhannesdóttir.
Elsku langamma! Takk fyrh- allt
sem þú gerðir fyrir okkur. Allar spól-
urnai- sem þú last inná fyrir okkur, á
þær munum við hlusta og hugsa til
þín um leið.
Takk fyrir allt það góða og
skemmtilega sem við gerðum saman,
allar heimsóknimar og sendingamar.
Við munum sakna þín mikið.
Kveðjur,
Steinunn Guðný, Jóhanna Hild-
ur og Hafsteinn Gauti.
Elsku amma og langamma. Við
eigum okkur margar kærar minning-
ar um þig. Til þín var alltaf gott að
koma og gestrisnin þannig að undan
veitingunum varð ekki vikist hversu
saddur sem maður var. Þú varst alltaf
í góðu skapi og söngur þinn notalegur
og glaðlegur.
Það var augljóst hverjum manni
hversu mikil hannyrðakona þú varst
og bera m.a. innrammaðar myndir,
handmálaðir leirmunir og pijónaðar
húfur, vettlingar, treflar og eyma-
bönd þess glögg merki. Þú varst örlát
á leiðbeiningar og alltaf var hægt að
leita til þín þegar á þurfti að halda í
pijónaskapnum.
Við munum hvað þú varst alla tíð
hrædd við hunda og þú varst því ekki
hrifin þegar við eignuðumst hund,
hana Töra. I fyrstu átti að skilja hana
eftir úti í bíl þegar komið var í heim-
sókn til þín, en það máttir þú ekki
heyra minnst á. Hún átti að koma inn.
Ekki leið á löngu þar til þið Tara vor-
uð orðnar miklar vinkonur og vissi
hún að í hvert skipti sem hún kom í
Stórholtið fékk hún eitthvað gott að
borða.
Minnisstæð era líka öll þau skipti
sem við Tara voram hjá þér í góðu yf-
irlæti þegar Hafsteinn var að vinna
en þá var oft spjallað fram eftir nóttu
um allt milli himins og jarðar. Sigríði
Ósk, litlu dóttur okkar, fannst svo
gaman að koma tíl þín. Þá var setíð og
horft á Jólaósk Önnu Bellu, leikið með
bangsana þína eða litað. Engillinn
sem þú saumaðir og gafst henni í jóla-
gjöf hangir fyrir ofan rúmið hennar
og við vitum að þú vakir yfir henni
eins og þú munt vaka yfir öllum
bamabamabörnunum þínum sem þér
þótti svo vænt um. Elsku amma og
langamma, við eram þakklát fyi-ir að
hafa átt öll þessi ár með þér og við
söknum þín. Hvíl í friði.
Hafsteinn Sv., Sigurlaug,
Sigríður Ósk.