Morgunblaðið - 22.10.2000, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
SUNNUDAGUR 22. OKTÓBER 2000 21
verk fjölmargra annarra íslenskra
tónskálda. Tónleikaröðinni lýkur
með tónleikum Hamrahlíðarkórsins
í Listasafni íslands 21. nóvember.
Kjartan segir það vel við hæfi, þar
sem flest íslensk tónskáld hafi samið
sérstaklega fyrir kórinn og Þorgerð-
ur Ingólfsdóttir hafi verið mjög iðin
við að flytja þau verk.
Jákvæð áhrif menningarborgar
á alla listastarfsemi í landinu
Kjartan kveðst að lokum vilja lýsa
ánægju sinni með samstarfið við
Reykjavík menningarborg Evrópu
árið 2000 og þeim miklu áhrifum sem
hún hefur haft á íslenska menningu
og íslenska tónlist. „I ákveðin verk-
efni hafa verið settir fjármunir sem
dreifast um allt þjóðfélagið. Þeir
fjármunir sem hafa komið til Tón-
skáldafélagsins vegna þessa stóra
samstarfsverkefnis hafa runnið inn í
hina ýmsu geira tónlistarlífsins; til
tónlistarmanna sjálfra, inn í tónlist-
arhúsin, hljóðfæraleigu o.fl. Þetta
hefur líka verið mikil örvun við tón-
sköpun og afleiðingin er miklu fjöl-
breyttara tónlistarlíf og fjölbreytt-
ara menningarlíf í heild sinni. Við
sjáum ekki annað en að þetta hafi
mjög jákvæð áhrif á alla listastarf-
semi í landinu. Sumir þessir menn-
ingarviðburðir hafa vakið athygli er-
lendis og okkur hefur borist fjöldi
fyrirspuma. Nú verðum við að nýta
okkur þann áhuga og fara í víking til
útlanda með það sem við höfum fram
að færa. Stjómendum menningar-
borgarinnar hefur tekist mjög vel að
stjóma því fjármagni sem úr var að
spila og þeir hafa sýnt fram á að hér
er hægt að reka mjög blómlegt
menningarlíf með þeim aðferðum
sem hafa verið notaðar. Mér finnst
sjálfsagt og eðlilegt að öll þessi
reynsla verði nýtt og það sem hér
hefur verið byrjað á fái að lifa
áfram,“ segir Kjartan.
Eyjólfur Einarsson sýnir málverk í Man
Hverfu
tímans
EYJÓLFUR Einarsson hef-
ur fundið verkum sínum
stað í sýningarrými kjall-
ara kvenfataverslunar-
innar Man. Rýmið er berangurslegt,
jafnvel kuldalegt, en myndirnar ein-
kennast aftur á móti af þykkt og fyll-
ingu og em jafnframt gæddar undar-
legri hlýju. Eyjólfur segist ná þessari
þykkt fram með því að mála þunnt
lag af dökkum olíulit yfir þykkt lag af
björtum litum, og nær með því móti
einnig fram birtu sem á köflum er
nánast sjálflýsandi. Jafnframt þessu
skyggir hann og málar þykkt á stöku
stað. Framsetningin á bakgranni og
umhverfinu í myndunum minnir af
þessum sökum á leiktjöld og er sem
myndefnið hverju sinni sé sett fram á
leiksviði. Sú tilfinning skapast ekki
síst vegna djarfra litasamsetninga.
Fölir og viðkvæmnislegum tónar af
gulum og bleikum olíulitum era
dregnir fast upp við þungbúinn
gráma og brúnleitt myrkur.
Eyjólfur setur hugmyndir sínar
fram í formi kunnuglegra fyrirbæra,
eins og t.d. hringekjunnar, sem kalla
mætti leiðarstef sýningarinnar. Hon-
um er umhugað um að mynda óvænt
tengsl í verkum sínum og hvetja
menn þar með til umhugsunar um
vanabundin fyrirbæri og sjálfgefin
hugtök. Hringekjan virðist þjóna
sem tákn fyrir hverfulleika tímans,
hringleik sem menn koma sér fyrir á
um stund og yfirgefa síðan. Það
mætti orða framsetningu Eyjólfs á
þann veg að hann sviðsetji óvæntu
Morgunblaðið/Golli
Eyjólfi Einarssyni er umhugað um að mynda óvænt tengsl í verkum sínum og hvetja menn þar með til umhugs-
unar um vanabundin fyrirbæri og sjálfgefin hugtök.
tengslin í verkum sínum. í verkinu
Hverfill stillir hann t.d. upp einni og
yfirgefinni hringekju, skærblárri og
myndskreyttri, í berangurslegu og
myrku hálendisumhverfi. Andstæð-
umar verða allskýrar fyrir bragðið,
en andrúmsloftið annarlegt. Einnig
er bragðið á leik með táknið sjálft,
hringekjuna. I einu verki myndrað-
arinnar Allt er í heiminum hverfult...
hefur hringekjan umbreyst í geimfar
og tekist á loft með líkum tilburðum
og hæfa þeim farkosti. í samræmi við
slíkar áherslur er birtan oft málm-
kennd, og þá einkum þegar hringekj-
urnar eigaíhlut.
Þema sýningarinnar er sem sagt
tíminn og hverfulleikinn. Sama tákn-
ið er sett fram með mismunandi
hætti og gefa tilbrigðin í sameiningu
til kynna að tíminn feli í sér afger-
andi umbreytingar. Tákn taka
stakkaskiptum í rás tímans, en era
eftir sem áður bundin sömu hlutum.
Hringekjan er og verður þessi hlutur
sem við könnumst við úr skemmti-
görðum, en umhverfi hennar breytist
og tákngildið með. Hringekjan gæti
jafnvel hafið sig á loft líkt og eitt-
hvert geimfar, sem og gerist í áður-
nefndu verki hans, en útkoman verð-
ur annarleg þar sem hringekjan
tilheyrir hugmyndum um allt annars
konar tímarými. Hringekjuna mætti
reyndar með ýmsu öðra móti túlka
sem tákn fyrir hverfulleika tímans.
Táknin era ákaflega fyrirferðai--
mikil á myndsviðinu. Þau era mörg
hver nánast erkitýpísk og er ætlunin
samkvæmt listamanninum að sem
flestir beri kennsl á þau og geti í
framhaldi af því meðtekið óvænt
tengslin og annarleikann í framsetn-
ingunni. Eyjólfi þótti jafnframt kost-
ur að hafa sýningarrýmið lítið, svo að
gestir gætu gefið sér tíma til að spá
almennilega í andstæðurnar í hverju
verki. Framsetningin er eftir þessu
ágeng og hvetur viðtakanda til að
staldra við og velta vöngum yfir því
sem ekki passar saman.
Borgarleikhúsið
Hvaða
Shake-
speare?
í TILEFNI sýningarinnar á Lé
konungi eftir William Shakespeare
stendur Leikfélag Reykjavíkur
fyrir umræðum um Shakespeare-
sýningar næstkomandi miðviku-
dagskvöld 25. október kl. 20.
I tilkynningu frá Borgarleikhús-
inu segir að sýningar á verkum
Shakespeares á íslandi virðist nær
undantekningalaust vekja upp
deilur og misjafnar skoðanir á
meðferð leikhúsanna á verkum
þessa frægasta leikskálds verald-
ar. „Nú í haust verða þrjár Shake-
speare-sýningar á fjölum leikhús-
anna: Lér konungur í Borg-
arleikhúsinu, Draumur á Jóns-
messunótt í Þjóðleikhúsinu, Of-
viðrið í Nemendaleikhúsinu Jafn-
vel væri að vissu leyti hægt að tala
um fjórðu sýninguna: Sjeikspír
eins og hann leggur sig sem Leik-
félag Islands sýnir í Lofkastalan-
um.
Hvers vegna vekja Shakespeare-
sýningar endurtekið upp svo sterk
viðbrögð? Er hægt að tala um ein-
hverja hefð í uppsetningum á
verkum Shakespeares? Er leikhús-
unum heimilt að fara með þessi
verk algjörlega að eigin vild? Hvar
er Shakespeare? Er hann á meðal
vor - eða víðs fjarri?"
Þátttakendur í umræðunni verða
leikstjórarnir Guðjón Pedersen og
Kjartan Ragnarsson, Gunnar Stef-
ánsson leiklistargagnrýnandi, Guð-
mundur G. Þórarinsson verkfræð-
ingur og Ásdís G. Sigmundsdóttir.
Martin Regal, leikhúsfræðingur og
kennari við Háskóla íslands, mun
stjórna umræðum. Aðgangseyrir
er 500 krónur.