Morgunblaðið - 22.10.2000, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 22. OKTÓBER 2000
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
VIKAN 8/10-13/10

► NORRÆNA húsið í New
York var formlega tekið í
notkun á þriðjudag að við-
stöddum forseta Islands og
öðrum tignum norrænum
gestum.
► ATVINNULAUSUM
fækkaði um 24,5% frá því í
ágúst og hefur atvinnuleysi
ekki mæist jafnlágt síðan í
september 1991.
► DAVÍÐ Oddsson for-
sætisráðherra var sæmdur
heiðursdoktorsnafnbót í
lögfræði við Manitobahá-
skóla í opinberri heimsókn
hans til Kanada.
► FRÆÐSLUÁTAKINU
Vitundarvakning um vél-
indabakflæði var hrundið
af stað í vikunnu en talið er
að um 22% fslendinga séu
með einkenni kvillans,
brjóstsviða og nábit.
► KARLMAÐUR um þrí-
tugt var handtekinn af
Tollgæslunni á Keflavíkur-
flugvelli á sunnudag. Við
röntgenmyndatöku kom í
ljós að maðurinn var með
800-1.000 e-töflur innvort-
is. Maðurinn hefur verið
úrskurðaður í gæsluvarð-
hald.
► SAMNINGANEFND rík-
isins hafnaði launakröfum
félags framhaldsskóla-
kennara á sáttafundi hjá
ríkissáttasemjara sl. mið-
vikudag. Atkvæðagpreiðslu
meðal framhaldsskóla-
kennara um boðun verk-
falls 7. nóvember lauk í
vikunni.
► NEFND um tekjustofna
sveitarfélaga segir að auka
þurfi árlegar tekjur sveit-
arfélaga um 6-7 milljarða.
Náttiirufræðihús
þriðjung fram úr
kostnaðaráætlun
FRAMKVÆMDIR við byggingu
Náttúrufræðihúss Háskóla íslands í
Vatnsmýrinni hafa á síðustu fjórum
árum kostað um 700 milljónir. Sam-
kvæmt nýlegu minnisblaði Páls Skúla-
sonar rektors þarf um 900 milljónir til
viðbótar ef klára á húsið á næstu
þremur árum. Heildarkostnaður við
húsið gæti því numið um 1.600 milljón-
um, sem er um 400 milljónum króna
meira en upphafleg áætlun, sem var
um 1.200 milljónir.
Stúdentaráð hefur undanfarna viku
staðið fyrir undirskriftasöfnun þar
sem skorað er á menntamálaráðherra
að hann beiti sér fyrir aukafjárveit-
ingu til hússins þar sem þörfin á hús-
inu sé brýn vegna mikillar fjölgunar
nemenda í náttúrufræðigreinum skól-
ans.
Tryggingarfyrirtæki
Lloyd’s hættir
samstarfi við FÍB
FJÁRMÁLAEFTIRLITIÐ fundaði
með forsvarmönnum Alþjóðlegrar
miðlunar ehf., sem rekur FIB-trygg-
ingar, um þá stöðu sem komin er upp
eftir að Octavia ákvað að framlengja
ekki samstarfssamning við fyrirtækið
um sölu ökutækjatrygginga hér á
landi. Fjármálaeftirlitið hefur nú til
athugunar réttarstöðu þeirra bifreiða-
eigenda sem keypt hafa vátryggingar
hjá FÍB-tryggingu. Um tíu þúsund
bílar eru tryggðir undir merkjum fyr-
irtækisins. Tryggingamiðstöðin hefur
undanfarna daga tekið við tryggingum
nokkurra tryggingataka sem voru hjá
FÍB-tiyggingu. Fjármálaeftirlitið
beinir þeim tilmælum til vátrygging-
arhafa Alþjóðlegrar miðlunar ehf. sem
komnir eru að endumýjun að leita
upplýsinga um stöðu trygginga sinna.
Átök á Vesturbakka og
Gaza þrátt fyrir sam-
komulag um hlé
SAMKOMULAG það sem leiðtogar
Palestínumanna og ísraela náðu á
fundi í Egyptalandi sl. þriðjudag, um að
draga úr þeim miklu og blóðugu átök-
um, sem verið hafa með þeim á Vestur-
bakkanum og á Gaza-svæðinu, var virt
að vettugi. A fostudag átti vopnahlé að
hefjast, að sögn ísraela, en sá dagur
varð einn mannskæðasti frá upphafi
átakanna. ísraelar og Palestínumenn
sökuðu hvorir aðra um að bijóta samn-
inginn og þeir fyimefndu sögðust jafn-
vel efast um, að Yasser Arafat sé enn
við stjómvölinn hjá Palestínumönnum.
Fundur Arababandalagsins hófst í
Kairó í gær og sagði Ehud Barak, for-
sætisráðherra Israel, að ísraelar biðu
niðurstöðu fundarins og áskildu sér
rétt til að taka sér hlé frá friðarumleit-
unum ef ofbeldi héldi áfram að honum
loknum. Jórdanskt blað hvattí til þess á
föstudag, að aðild Bandaríkjanna að
friðarferlinu í Mið-Austurlöndum yrði
endurskoðuð á fundi Arababandalags-
ins. Mannréttindanefnd SÞ samþykkti
á fundi sínum í Genf á fimmtudag að
fordæma ísrael fyrir „víðtæk, skipu-
lögð og mjög alvarleg brot á mannréttr
indum“ og jafnframt var ákveðið að
eftia til alþjóðlegrar rannsóknar á of-
beldinu að undanfömu.
Hillir undir stjórn
í Júgóslavíu
LÍKUR hafa aukist á myndun rflds-
stjómar í Júgóslavíu en Sósíalískur
þjóðarflokkur Svartfjallalands, SÞS,
hefur samþykkt að eiga viðræður um
það við Vojislav Kostunica, nýkjörinn
forseta sambandsríkisins. Kosninga-
bandalag þeirra flokka, sem Kostuniea
fer fyrir, hefur flesta þingmenn á júgó-
slavneska þinginu en ekki hreinan
meirihluta.
► LÍKLEGT er, að brotinn
lestarteinn hafí valdið lest-
arslysinu skammt norður af
London sl. þriðjudag. Fjér-
ir menn biðu bana f slysinu
sem er þriðja alvarlega
lestarslysið í Englandi á
jafnmörgum árum.
► MIKIÐ úrfelli, fléð og
skriðuföll urðu á N-Ítalíu
og í Sviss. Á þriðja tug létu
lífið, flestir síðustu helgi, og
yfír 40.000 ftölum var gert
að yfirgefa heimili sín. Tjén
af völdum fléðanna nemur
tugum milljóna dollara.
► VONIR heilbrigðisyfir-
valda í tíganda standa til að
tekist hafi að hefta út-
breiðslu ebélaveirunnar
þar. 47 hafa látist si'ðan hún
braust út.
► BILL CLINTON, forseti
Bandaríkjanna, gaf fyrir-
mæli um, að endurskoðuð
yrði tilhögun á skiptingu
farsímarása með það fyrir
augum, að boðinn skyldi
upp stór hluti þeirra rása
sem opinberar stofnanir og
einkafyrirtæki ráða nú yfir.
► GENGI evrunnar Iækk-
aði í vikunni og fér um hríð
niður fyrir 0,83 dollara.
Kenndu margir Wim Duis-
enberg, bankastjóra
Evrépska seðlabankans,
um en virtist hann gefa í
skyn, að ekki yrði neitt gert
til að styrkja gengið.
► VERULEG lækkun varð
á gengi hlutabréfa á mörk-
uðum f Bandaríkjunum og
á Evrépu í vikunni. Lækk-
unin varð mest á Nasdaq-
vísitölunni bandarísku, sem
mælir gengi tæknifyrir-
tækja.
Samtök sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu
segja löggæslu í lágmarki
Fjölga þyrfti í
lögreglunni í
Reykjavík um 60%
Löggæsla kom til umræðu á aðalfundi
Samtaka sveitarfélaga á höfuðborgar-
svæðinu. Töldu sumir ræðumenn m.a. að
væri lögregla sýnileg drægi úr afbrotum.
Jóhannes Tómasson rekur nokkur atriði
sem fram komu í umræðunni.
ER LOGGÆSLA á höfuð-
borgarsvæðinu í ólestri?
var jrfirskrift umræðu á
dagskrá aðalfundar Sam-
taka sveitarfélaga á höfuðborgar-
svæðinu í fyrradag. í máli nokkurra
framsögumanna kom fram gagnrýni
á niðurskurð fjárveitínga til lög-
gæslu og var samþykkt ályktun á
fundinum þar sem mótmælt er
skertum fjárveitingum til lög-
gæslumála á höfuðborgarsvæðinu.
Aðstoðarmaður dómsmálaráðherra
svaraði gagnrýninni og sagði til
dæmi mun færri íbúa á hvem lög-
reglumann hérlendis en í Danmörku
og Noregi.
Sumarliði Guðjónsson, deildar-
stjóri ökutækjatjóna hjá Sjóvá-Al-
mennum, rakti nokkuð sögu lög-
gæslu á höfuðborgarsvæðinu. Hann
sagði marga hæfa lögreglumenn
sinna erfiðum störfum af kostgæfni
og árangur rannsókna á flóknum af-
brotamálum væri góður, sérstaklega
stórum fíkniefnamálum og ofbeldis-
brotum. Hann sagði þjóðfélagið hafa
tekið stakkaskiptum undanfarin ár
og lögreglan legði nú meiri vinnu í
ýmis sérhæfð störf. Aukin umsvif og
kostnaður við þau hefðu leitt til þess
að sýnileg löggæsla eins og hún
hefði verið þegar sveitarfélögin
hefðu annast hana væri nánast horf-
in.
Margir bundnir við
stjórnun og afgreiðslu
Því næst nefndi hann nokkrar töl-
ur um fjölda lögreglumanna og sagði
að um 40 lögreglumenn væru á vakt
á höfuðborgarsvæðinu. Þeir væru
ekki allir tiltækir til að sinna al-
mennri sýnilegri löggæslu og um-
ferðareftirliti því hluti þeirra væri
bundinn við stjórnunarstörf og af-
greiðslu á stöðvunum. „Árið 1980
þegar ökutækin á þessu svæði voru
aðeins 48.452 þá voru stöðugildi í
umferðardeild lögreglunnar í
Reykjavík rúmlega 40, deildin hafði
til umráða 15 lögreglubifhjól og 4-5
lögreglubifreiðir. Hjá lögreglunni í
Hafnarfirði voru 3 bifhjól, og í Kópa-
vogi 1 bifhjól. í dag, þegar ökutækin
eru 115.729, þá eru stöðugildi í um-
ferðardeild lögreglunnar í Reykja-
vík 24, sem skipt er í þrjár vaktir,
þ.e. að það eru 6-8 lögreglumenn á
vakt í einu. Deildin hefur til umráða
8 lögreglubifhjól og 2 lögreglubif-
reiðar. Löggæsla á bifhjólum hefur
lagst niður í Kópavogi og Hafnar-
firði,“ sagði Sumarliði. Hann sagði
lögreglumenn í Reykjavík eiga að
vera um 60% fleiri í dag en árið 1980
ef fjölgunin hefði fylgt fjölda öku-
tækja, stöðugildi lögreglumanna
ættu að vera 64, lögreglubflar 10 og
bifhjól 24.
Segir pappírspésa gera
lögregluna hlægilega
Steinunn Valdís Óskarsdóttir,
borgarfulltrúi í Reykjavík, sagði
óviðunandi að fjárveitingar til emb-
ættis lögreglustjórans í Reykjavík
væru svo naumt skammtaðar að sí-
fellt megi eiga von á því að verkefni
sem sannað hafi forvarnargildi sitt
leggist af vegna fjárskorts. „Ljóst er
að lögregluyfirvöld í Reykjavík búa
við mikið fjársvelti og hafa ítrekað
farið fram á auknar fjárveitingar án
árangurs og á sama tíma berast
fréttir af einhverjum pappírspésum
sem settir eru upp til að minna fólk á
lögregluna og að mínu mati eru fyrst
og fremst fallnir til að gera lög-
regluna hlægilega í augum almenn-
ings og endurspegla örvæntingu
þeirra aðila sem reyna sitt besta til
að halda uppi löggæslu, þ.e. lög-
regluembættanna sjálfra.“
I lok ræðu sinnar sagði borgar-
fulltrúinn meðal annars: „Að mínu
mati er komið að ákveðnum vatna-
skilum í málefnum lögreglunnar og
augljóst að Reykjavíkurborg getur
ekki lengur setið aðgerðarlaus undir
sífelldum niðurskurði dómsmála-
ráðuneytisins til málaflokksins.
Staðbundin löggæsla er eitt af þeim
nærverkefnum sem betur eru komin
hjá sveitarfélögunum og ef nægjan-
legu fjármagni væri veitt til mála-
flokksins frá ríkisvaldinu er ég viss
um að sveitarfélögin væru tilbúin til
að taka verkefnið að sér. Að minnsta
kosti er Reykjavíkurborg tilbúin til
þess.“
Sigurður Geirdal, bæjarstjóri í
Kópavogi, sagði að tekist hefði nokk-
urn veginn að halda í horfinu í lög-
gæslumálum í bænum og þrátt fyrir
mannfæð hefði lögreglan verið far-
sæl í störfum sínum. Hann sagði að
ekki mætti þó mikið koma uppá til að
fáliðuð lögregla gæti ekki sinnt mál-
um en hún nyti líka nálægðar við
önnur embætti.
Fjárveitingar jukust um 35%
á tveimur árum
Ingvi Hrafn Óskarsson, aðstoðar-
maður dómsmálaráðherra, var síð-
astur framsögumanna og fannst hon-
um yfirskrift umræðunnar neikvæð
og hún væri í takt við þá undarlegu
umræðu sem ríkt hefði að undan-
förnu um að lögreglan á höfuðborg-
arsvæðinu væri að niðurlotum kom-
in. Hann benti á að á Islandi væru
425 íbúar á hvern lögreglumann en
mun fleiri í Danmörku og Noregi eða
529 og 550. Hann sagði fjárveitingar
til lögreglunnar hafa aukist um 35%
frá árinu 1998 og fjölgun lögreglu-
manna væri 8%. Hann sagði hins
vegar nauðsynlegt að hagræða til að
lögreglan gæti tekist á við ný verk-
efni og ætti hún að nema 1,7%. Hann
sagði þjóðvegaeftirlit hafa verið eflt,
sömuleiðis lögregluskólann og í
gangi væri þjálfunarátak í samvinnu
við lögreglu í Bandaríkjunum. Aukin
verkefni væru við skilorðseftirlit, út-
lendingaeftirlit og það væri sífellt
unnið að því að ná meiri árangri með
minni tilkostnaði.
Hann sagði afköst í ííkniefnamál-
um aldrei hafa verið jafnmikil, aldrei
jafnmörg mál komið upp á stuttum
tíma og hald lagt á mun meira efni en
fyrr. Orðið hefði eðlisbreyting á
fíkniefnamálum, nú væri iðulega
unnt að ná til þeirra sem stjórnuðu
fíkniefnainnflutningi og dreifingu.
Löggæsla í
lágmarki
Á aðalfundi SSH var samþykkt til-
laga um ástand löggæslumála á höf-
uðborgarsvæðinu þar sem mótmælt
er fyrirhuguðum skerðingum á fjár-
veitingum til löggæslumála á höfuð-
borgarsvæðinu „sem og til áfengis-
og fíkniefnamála, skv. fjárlagafrum-
varpi fyrir árið 2001,“ eins og segir í
ályktuninn. Síðan segir: „Fundurinn
telur að bæta þurfi almenna lög-
gæslu á svæðinu sem dregið hefur
verulega úr undanfarin ár. Lög-
gæslu á svæðinu er haldið í algjöru
lágmarki. Reynslan sýnir að sé lög-
reglan sýnileg dregur úr umferðar-
lagabrotum og öðrum afbrotum.
Þá er almennt viðurkennt að þörf
sé á að herða eftirlit með ólöglegum
innflutningi eiturlyfja til landsins, en
ekki að draga úr því eins og reyndin
hefur verið undanfarin ár.“