Morgunblaðið - 24.10.2000, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ
MENNTUN
ÞRIÐJUDAGUR 24. OKTÓBER 2000 47
Starfsráðgjafar
• „Við höfum einnig gert
samkomulag við Vinnumála-
stofnun um að taka að okkur
að mennta starfsráðgjafa
Vinnumálastofnunar í fjar-
námi,“ segir Guðbjörg Vil-
hjálmsdóttir, lektor við HÍ. „Á
þessu stigi hefur verið ákveð-
ið að það heflist haustið 2001
ojg að það taki tvö til þijú ár.
A næstu tveimur mánuðum
munum við vinna að skipulagi
námsins, sem mun birtast í
kennsluskrá Háskóla Islands.
Við munum leita leiða til að fá
sveitarfélög úti um land í lið
með okkur til að einnig verði
unnt að bjóða námsráðgjöfúm
út.i á landsbyggðinni fjamám
í námsráðgjöf. Þannig verðiir
þetta fjamám í náms- og
starfsráðgjöf. Með því að afla
frekari Qárstyrkja getum við
boðið upp á betra nám og
komið til móts við þarfir bæði
náms- og starfsráðgjafanna."
Morgunblaðið/Jim Smart
„I námsráðgjafarfræðunum er gerður greinarmunur á vali og ákvörð-
un,“ segir Guðbjörg Vilhjálmsdóttir, lektor við Háskóla íslands.
Námsráðgjöf
• Nám í námsráðgjöf við
Háskóla fslands er 34e.
Sækja þarf sérstaklega um
námið og er umsóknarfrest-
ur til 1. apríl ár hvert.
Fjöldi nemenda hefur verið
takmarkaður undanfarin
ár.
Inntökunefnd íjallar um
uinsóknir þar sem mið er
tekið af: a) einkunnum í há-
skóla, b) starfsreynslu, c)
meðmælum frá skólastjóra
ef umsækjandi hefur
kennslureynslu, annars frá
kennara umsækjanda í há-
skóia, d) persónulegum við-
tölum þegar þurfa þykir.
Miðað er við að nemend-
ur hafi lokið:
1. BA-prófi í uppeldis- og
menntunarfræði eða sál-
fræði, eða 2. B. Ed-prófi,
eða 3. BA/BS-prófi í öðrum
greinum ásamt kennslurétt-
indanámi.
þeim er svo svarað af náms- og
starfsráðgjöfum (helst) innan
tveggja sólarhringa (öllum innan
viku). Dæmi: 16 ára karlmaður
"spurði um tannsmíði: „Hvað eru
margir að læra tannsmíði?" Hann
fékk sent eftirfarandi svar, sem
jafnfram stendur öðrum til boða að
lesa: „Tannsmíðaskólinn er lítill
skóli sem er rekinn í tengslum við
tannlæknadeild Háskóla Islands.
Þrír nemendur eru teknir inn á
hveiju ári. Námið tekur þrjú ár í
skóla og 1 ár í verklegri þjálfun á
tannsmíðaverkstæði. Nemendur
eru því 12 í tannsmíðanámi hveiju
sinni.“
Samingm' SI og félagsvísinda-
deildar var undirritaður í byijun
október af Jóni Torfa Jónassyni for-
seta deildarinnar og Guðbjörgu Vil-
hjálmsdóttur lektor og fyrir hönd
SI, Jóni Steindóri Valdimarssyni,
sem hefur haft umsjón með Idn-
adur.is.
Jón Steindór sagði upplýsingar
hafi fengist um menntun starfsfólks
í íyrirtækjum SI og að á vefnum
væru nú um þúsund námslýsingar.
Markmiðið væri að vekja athygli
ungs fólks á iðnaði og sýna hversu
fjölbreytt nám það ætti að baki. Ingi
Bogi Bogason menntafulltrúi SI
sagði að vefurinn ætti ekki að vera
tækniundur, heldur gagnlegur og
góður tO þess að fá svör við spurn-
ingum sem leiti á notendur.
Jón Torfi fagnaði samstarfinu og
þessu frumkvæði frá iðnaðinum.
Þetta væri metnaðarfullt verkefni
og svona vef hefði vantað á Netið.
Guðbjörg sagði að vefurinn veitti
námsráðgjafarnemendum góða
þjálfun, en það verða m.a. þessir
nemendur undir handleiðslu
reyndra námsráðgjafa sem munu
svara spurningum notenda og þeim
vandamálum sem þeir leggja fram. I
námsráðgjafarfræðunum er gerður
greinarmunur á vali og ákvörðun. í
vali eru valkostimir skýrir og ein-
staklingurinn þarf einungis að gera
upp hug sinn. í ákvörðun er ein-
staklingurinn að búa tO fjölmarga
valkosti úr efnivið sem hann er að
kynna sér. Þetta getur verið þoku-
kennd upplifun og einstaklingurinn
veit oft ekki hvert skal haldið. Sá
efniviður sem hann er að vinna með
eru upplýsingar um hann sjálfan og
upplýsingamar um nám og störf.
Námsráðgjafar veita fólki aðstoð við
að greiða úr þessu flókna verkefni
og vefur eins og idnadur.is ætti að
geta hjálpað mörgum við að sjá
skýrar, auk þess sem vefurinn hjálp-
ar nemendum tO að þjálfa sig.
Námsráðgjöf hefur verið kennd við
deOdina frá 1990, en námskeið í
greininni hafa verið í boði innan upp-
eldisfræði frá 1983. Námið er eins
árs viðbótaraám við kennaranám
eða BA-próf í uppeldisfræði og sálf-
ræði. Námið miðar að því að búa
nemendur undir starf námsráðgjafa
í skólum eða utan skólakerfisins s.s.
á vinnumiðlunum.
Guðbjörg segir að vefurinn jafni
aðgengi landsmanna að upplýsing-
um og ráðgjöf um nám og störf.
Amfríður Olafsdóttir, formaður
félags náms- og starfsráðgjafa, var
viðstödd undirskriftina og sagði af
þessu tOefni að náms- og starfsráð-
gjafar hefðu notað þennan vef og
gæfu honum góða dóma. Hann veitti
mörgum innsýn í fjölbreytOega
möguleika á vinnumarkaðinum.
Ahugasvið einstaklinga - manngerðir
Námsráðgjöf Háskóla íslands
býður nemendum skólans upp á
áhugasviðskönnun Strong. Um
er að ræða spumingalista sem
lagður er fyrir af námsráðgjafa
og tveimur vikum síðar fær
nemandi ítarlega skýrslu með
niðurstöðum. Kostnaður er kr.
3000. Strong áhugasviðs-
könnunin byggir á kenningu
John Holland PhD. um sex
starfsmanngerðir sem segir að
einstaklingur velji sér starfs-
umhverfi sem samrýmist
áhugamálum hans.
► Raunsæ manngerð vill
vinna líkamlega vinnu, nota vél-
ar og tæki og sjá mikil afköst.
Hún er jarðbundin og íhalds-
söm og allar breytingar verða
að vera hagkvæmar svo henni
faOi þær í geð. Hún er líkleg til
að búa yfir hugvitssemi, stærð-
fræðihæfileika og líkamlegum
styrk.
► íhugul manngerð vinnur
með hugtök og hugmyndir og
tekur hið sértæka fram yfir hið
hlutlæga. Hún vill vinna sjálf-
stætt og skapa sitt eigið vinn-
ukerfi. Rökhugsun er beitt við
ákvarðanatöku. Þessi manngerð
getur búið yfir vísindahæfileik-
um, hæfni tO rökgreiningar, rit-
leikni og stærðfræðihæfileikum.
► Listræn manngerð vill
vinna við túlkun, tjáningu og
sköpun. Henni fmnst best að
vinna sjálfstætt og skapa sitt
eigið vinnukerfi. Sá listræni býr
oft yfir ímyndunarafli, sköpun-
argetu, innsæi, næmi og tOfinn-
ingasemi.
► Félagslynd manngerð
vinnur helst þar sem félagsleg-
ar umbætur og mannúðleg
sjónarmið ráða ríkjum. Hún er
félagslynd, finnst gott að vinna
með öðram og leysir vanda með
því að tala um hann. Hæfileikar
félagslyndrar manngerðar fel-
ast þvi oft í félagslegum sam-
skiptum, málskdningi, því að
geta hlustað á aðra og kennt
fólki.
► Athafnasöm manngerð hef-
ur áhuga á að vinna þar sem
hún hefur áberandi áhrif á
framvindu mála og mannafor-
ráð. Hún vill vinna þar sem
mikið er um að vera og átök
eiga sér stað og á gott með að
tala fólk á sitt mál, einnig við
sölu á hugmyndum og hlutum.
Sá athafnasami er yfirleitt
mælskur, sannfærandi, hefur
leiðtogahæfileika og er fær í
mannlegum samskiptum.
► Vanafastri manngerð
finnst þægOegast að vinna í vel
skipulögðu umhvei'fi. Hún vill
vinna við smáatriði og endur-
tekningar og hefur glöggt auga
fyrir vOlum í texta og tölum.
Henni h'ður vel að vinna undir
stjóm annarra.
Heimild: http://www.hi.is/
stofn/namsr/Strong/strong.html
100 námsráðj
gjafar frá HI
ITTHUNDRAÐASTI nem-
andinn í námsráðgjöf við Há-
skóla Islands útskrifaðist núna á
laugardaginn. Það var Kristín
Sverrisdóttir. Degi áður fagnaði
deOdin 10 ára afmæli sínu og hafa
því að meðaltali 10 nemendur út-
skrifast árlega. Nám í námsráðgjöf
hefur á að skipa einum föstum
starfsmanni, Guðbjörgu VOhjálms-
dóttur lektor.
Ábyrgð námsráðgjafa -
ný aðalnámskrá
Ef tO vill má segja að námsráð-
gjafar hafi hlotið aukið vægi með
nýrri aðalnámskrá fyrir grunn- og
framhaldsskóla, m.a. vegna þess að
valfrelsið í námi á að vera meira en
áður og nemendur eiga að geta
markað sér stefnu fyrr á lífsleiðinni.
Nefna má að samræmd lokapróf í
10. bekk grunnskóla verða valfrjáls
fyrir nemendur í íyrsta skipti vorið
2001. Prófað verður í fjómm náms-
greinum, þ.e. dönsku, ensku, ís-
lensku og stærðfræði. Þá er unnið
að því að skilgreina inntökuskOyrði
í framhaldsskóla, sbr. 15. gr. laga
nr. 80/1996 um framhaldsskóla, sem
taka munu gildi frá og með skólaár-
inu 2001-2002. Fjölgun sam-
ræmdra lokaprófa úr fjóram próf-
um í sex, kemur fyrst til
framkvæmda vorið 2002.
Menntamálaráðuneytið hefur sent
öUum grunnskólum landsins bækl-
inginn ábyrgð, frelsi, jafnrétti, val
sem ætlaður er nemendum í 10.
bekkjum grunnskólanna. Bækling-
num er einkum ætlað að kynna fyrir
nemendum auláð valfrelsi sem þeir
öðlast í kjölfar breytinga á námskrá.
Frá og með vori 2001 verður það
undir nemendum komið hvort þeir
taka samræmd próf eða ekki. Það
ræðst síðan af því hve mörg og
hvaða próf þeir taka, hvaða náms-
brautir í framhaldsskóla þeir geta
valið.
Námsráðgjafar gegna einnig
veigamiklu hlutverki í framhalds-
skólum og háskólum, en flestir á ein-
um stað eru þeir í Námsráðgjöfinni
við Háskóla Islands. „Hlutverk
námsráðgjafa er að vísa veginn í
þekkingarþjóðfélaginu," sagði Jón
Torfi Jónasson, forseti félagsvís-
indadeildai', á samkomu sem haldin
vai’ í tOefni af 10 ára afmæli náms í
námsráðgjöf við HI.
Punktar frá afmæli deildar
Hér verða nefnd nokkur atriði af
mörgum sem fram komu á áður-
nefndri samkomu í Hátíðarsal Há-
skóla íslands 20.10.00:
► Æðsta skylda skólanna er að
sinna nemendum sínum. Náms-
og starfsráðgjafar gegna þar
veigamiklu hlutverki.
► Skólakerfið og þjóðfélagið er
margbrotið og því getur góð ráð-
gjöf til einstaklinga ráðið úrslit-
um um velferð þeirra.
► Af þeim 100 námsráðgjöfum sem
útskrifast hafa frá HI starfa 58 í
skólum við námsráðgjöf, 17 við
starfsráðgjöf og 25 eru erlendis
eða í sérhæfðum störfum.
► Fjarnám hefst haustið 2001 í
námsráðgjöf frá HÍ og vonast er
tO að það bæti hlut landsbyggð-
arinnar.
► Áhugi er á að lengja nám í náms-
ráðgjöf í 2 ár (mastersnám). Auka
rannsóknir. Hætta sterkum skOa-
boðum um að nemar með
kennsluréttindi séu eftirsóttari en
aðrir í námið.
► Ef námskeiðum í stjómun og
hagfræði verði bætt við, munu
náms- og starfsráðgjafar eiga
greiðari aðgang í störf hjá t.d. at
vinnumiðlunum.
► Markmið námsráðgjafarinnar er
t.d. að veita nemendum þjónustu
í málum sem tengjast persónu-
legum högum þeirra, námi og
náms- og starfsvali. Þá er náms-
og starfsráðgjafa ætlað að að-
stoða foreldra, kennai'a og aðra
samstarfsmenn í einstaka málum
nemenda
► Námsráðgjafar hafa verið í fylk-
ingarbrjósti þeirra sem vinna að
því að minnka brottfall nemenda
úr framhaldsskólum.
► Bæta þarf við stöðugOdum
námsráðgjafa í grunn- og fram-
haldsskólum.
► Um 4000 nemendur leita tO
námsráðgjafar Háskóla íslands
árlega.
Námsráðgjöf er vaxandi grein með
það hlutverk að hjálpa fólki að fóta
sig í hröðum og hörðum heimi tæki-
færaogvalkosta,

Upplýsinga-
skrifstofur
um Evrópumál r
EVRÓPUSAMBANDIÐ stendur
fyrir Evrópudegi æskunnar 8. nóv-
ember nk. I tilefni dagsins mun
landsskrifstofa íyrir
áætlunina Ungt fólk
í Evrópu halda fund
á Kakóbar Hins
hússins klukkan 12-
14. A fundinum verð-
ur rætt um mögu-
* * * leika áætlunarinnar.
Forsvarsmenn æskulýðssamtaka
eru hvattir til að mæta. Áhugasam-
ir hafi samband við landsskrifstof-
una í síma 552 2220 eða með tölvu-
pósti ufe@rvk.is
Mannaskipti Leonardó
Nýlega var lokið við seinni út-
hlutun styrkja til manna- og starfs-
mannaskipta í Leonardó-starfs-
menntaáætluninni.
Þrettán stofnanir,
skólar og fyrirtæki
LEONaUSB skipta að þessu sinni
með sér rúmlega 10
mOljónum sem nýttar
verða til þess að senda u.þ.b. 70
manns í starfsþjálfun til Evrópu.
Næsti umsóknarfrestur í Leon-
ardó-starfsmenntaáætluninni ec_
19. janúar 2001.
Euro Info netverkið
Ársfundur Euro Info Centre net-
verksins verður haldinn í Tékklandi
í lok nóvember
nk. Eitt af aðal
umræðuefnum
fundarins verður
stækkun Evrópu-
sambandsins tO
austurs og áhrif
þess á lítO og meðalstór fyrirtæki.
Utflutningur til ESB
í samvinnu við sænsk tollayfir-
völd getur Euro Info-skrifstofan
boðið útflytjendum að panta eftir-
farandi bækling:
► Combitems 2000 - Kostnads-
fördelning mellan sáljare och
köpare enligt Incoterms 2000 i
sammandrag. Alla transportsátt
► Tullvárde - vad ska indá i det?
► Temporár import - har du an-
vándning för det?
► Att vara kredithavare
► Att importera
► Transitering av varor
► Bindande klassificeringsbesked
► Klassificering av varor
► Ursprungsintyg för frihandels-
ándamál vid export
► Tullager och andra former af
lagring under Tullverkets över-
vakning
► Passiv förádling - Ett tullförfar-
ande med ekonomisk verkan
► Aktiv fórádling - Ett tullförfar-
ande med ekonomisk verkan
Einnig er hægt að nálgast frekari
upplýsingar á slóðunum:
http://www.tullverket.se
http://www.icetrade.is
Vinnumiðlun árið 2000
Mun fleiri störf hafa verið
auglýst í EES-gagnagrunninum í
ár en í fyrra og fleiri EES-borgarai
hafa komið til vinnu á Islandi. EES:
borgarar þurfa ekki atvinnuleyfi
og íslendingai
ekki heldur í
EES-löndum. Það
er oft vænlegt að
auglýsa störf á
Evrópska efna-
hagssvæðinu
frekai' en að leita
út fyrir svæðið eftir starfsfólki.
Stærsti hópur EES-borgara sem
kemur til íslands til vinnu eru
Svíar.
Það hillir undir stækkun Evrópu-
sambandsins til austurs, en það ei..
farið að ræða samstarf í atvinnu-
málum á stækkuðu Efnahagssvæði,
en í Póllandi og Eystrasaltslöndun-
um er talsvert atvinnuleysi og sem
fyrr áhugi á að vinna á íslandi. Hið
stækkaða Evrópska efnahagssvæði
mundi verða með tímanum sameig-
inlegur vinnumarkaður með mörg-
um tækifæram