Morgunblaðið - 24.10.2000, Síða 50

50 ÞRIÐJUDAGUR 24. OKTÓBER 2000
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Fjóla Ósk Bender
kennari fæddist í
Reykjavík 29. októ-
ber 1950. Hún lést á
heimili sínu 13. októ-
ber síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
Kristján S. Bender,
fulltrúi og rithöfund-
ur, f. 26.3. 1915, d.
15.10. 1975 og Þor-
björg Þórarinsdóttir
Bender, hjúkrunar-
kona, f. 28.5.1914, d.
22.2. 1994. Systur
hennar eru: 1) Rós
Bender, tölvunar-
fræðingur, f. 17.7. 1949, gift Er-
lendi Garðarssyni, markað-
sstjóra. 2) Sóley Sesselja Bender,
hjúkrunarfræðingur og lektor við
HÍ, f. 26.7.1953, gift Friðriki Kri-
stjáni Guðbrandssyni, lækni.
Árið 1971 giftist Fjóla Jim
Edwards, forstjóra, f. 24.11.1935.
Eignuðust þau tvö börn, Kristján
Bahadur Edwards viðskiptafræð-
Elskulega systir. Nú er lífsbar-
átta þín á enda og kveðjustundin
.runnin upp. Minningar hrannast
upp um liðna tíð og allar þær góðu
og erfiðu stundir sem við áttum
saman. Æskuárin voru yndisleg og
áhyggjulaus í Hveragerði þar sem
við nutum frjálsræðisins við leik
úti í fallegri náttúru. Fljótt komu
listrænir hæfileikar þínir í ljós.
Snemma í æsku gast þú búið til
dýrindis kjóla á dúkkurnar þínar
og naust aðdáunar allra sem hand-
bragðið sáu. Það var stórkostlegt
hvernig hugur þinn og hendur
gátu skapað fallega hluti svo
snemma í æsku. Það átti einnig
eftir að koma í ljós síðar þegar þú
náðir besta árangri frá handa-
vinnudeild Kennaraskólans. Eitt af
prófstykkjunum þínum þar var
kjóll á mig. Þú prjónaðir, saumað-
ir, smíðaðir, baideraðir, málaðir og
margt fleira var þér til lista lagt.
Allt lék þetta í höndunum á þér.
Þú hafðir mikla listræna hæfíleika
og skapaðir hvert frumlega lista-
verkið á fætur öðru.
Eftir að við fluttum til Reykja-
víkur deildum við herbergi á ungl-
ingsárunum og sváfum í kojum.
Þegar við fórum að sofa á kvöldin
læddumst við með hendurnar milli
kojanna og héldumst í hendur þar
44.1 svefninn varð yfirsterkari.
Þannig voru böndin okkar á milli,
bæði trygg og traust. Trygglyndi
þitt kom líka fram í mörgu öðru.
Þú varst ávallt tilbúin að taka mig
með þér eða leyfa mér að vera með
í vinkvennahópi þínum þrátt fyrir
að þú værir þremur árum eldri.
Umburðarlyndi þitt var einstakt.
Ég dáðist að þér og tók þig mér til
fyrirmyndar. Ég tók þátt í gleði
þinni þegar þú varðst skyndilega
ástfangin og giftir þig stuttu síðar.
Brúðkaupsdagurinn þinn er ljóslif-
andi í huga mér þegar þú svo hríf-
andi fögur og hamingjusöm gekkst
upp að altarinu í hvítum síðum
kjól, sem mamma hafði saumað, og
gekkst að eiga Jim. Foreldrar okk-
ar gerðu sér vel grein fyrir því þá
að þau voru að missa þig til fram-
andi heimsálfu, því fljótlega sett-
ust þið að í Nepal. Þau söknuðu oft
nærveru þinnar. Á sumrin komstu
heim og það var einmitt í ágúst-
mánuði sem bæði börnin þín fædd-
ust. Fyrst Kristján Bahadur og
síðan Ánna Tara. Þau eru yndisleg
börn og voru ávallt ljósgeislarnir
þínir. Við skrifuðumst alltaf á með-
an þú dvaldir í Nepal og þú baðst
mig margoft að koma til þín í
heimsókn. Við urðum síðan sam-
þsrða þangað um haustið 1977
ásamt fjölskyldu þinni. Voru börn-
in þín þá sex og þriggja ára gömul.
Við komum til Katmandú á afmæl-
isdaginn þinn og héldum upp á
hann um kvöldið. Varð dvöl mín
heldur lengri en ætlunin var í upp-
hafí vegna starfa, sem þú ekki síst
hvattir mig til að taka að mér. Þú
vtldir að ég væri lengur. Það var
ing, f. 9.8. 1971 og
Önnu Töru Edwards
mannfræðing, f.
19.8. 1974. Þau
bjuggu í Nepal um
árabil. Fjóla og Jim
skildu.
Árið 1985 giftist
hún Einari Þorsteini
Ásgeirssyni, arki-
tekt, f. 17.6. 1942.
Þau skildu.
Fjóla lauk prófi
frá Handavinnu-
deild Kennaraskól-
ans 1971. Hún nam
síðar trésmíði við
sama skóla og útskrifaðist þaðan
1982. Hún starfaði í allmörg ár
við kennslu eftir að hún fluttist
heim frá Nepal, sem barna-,
handavinnu- og smiðakennari.
Hún vann einnig við listsköpun og
hélt nokkrar listsýningar.
Útför Fjólu fer fram frá Nes-
kirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 13.30.
margt skemmtilegt sem við gerð-
um saman í Nepal og með börnun-
um. Þú hafðir unun af því að geta
loks sýnt mér allt það sem þú hafð-
ir reynt að segja mér frá áður. Þar
kynntist ég með þér framandi
menningu í stórbrotnu fjallalandi.
Þótt allt virtist leika í lyndi komst
ég smám saman að því að lífið
hafði ekki alltaf verið þér auðvelt.
Þér fannst þú stundum hafa staðið
ein og óstudd, varst ung að árum, í
ókunnugu landi með lítil börn. Ég
vissi það svo vel að þú hafðir lagt
alla alúð þína í að sinna hlutverki
þínu sem eiginkona og móðir en
einhverra hluta vegna rættist ekki
úr hjónabandinu eins og til stóð.
Það varð þér mikið áfall. Þú flutt-
ist heim til íslands og ólst upp
Önnu Töru og hún gekk í skóla hér
á landi að langmestu leyti en
Kristján, eða Kiddi eins og við
köllum hann alltaf, fór í skóla í
Bretlandi. Þú saknaðir hans oft og
vildir geta gefíð honum mikiu
meira í uppvexti hans. Eftir heim-
komuna varstu aldrei sátt við hlut-
skipti þitt og í raun varstu harmi
þrungin. Áform þín í lífinu höfðu
ekki gengið upp og biturleiki sótti
að þér. Um tveggja áratuga skeið
þurftirðu að glíma við geð-
hvarfasjúkdóm sem ýmist tók af
þér völdin og gerði þig of athafna-
sama eða dró úr þreki þínu þannig
að vonleysið gat gripið um sig.
Fyrstu árin eftir heimkomuna
vannstu við kennslu og margir
nemendur fengu að njóta frum-
legra hugmynda þinna og hand-
bragðs, en það reyndist þér ekki
alltaf auðvelt. Þú vildir öllum gott
gera og þegar ég gekk með mitt
fyrsta barn vildir þú vera með mér
og veita mér stuðning undir lok
meðgöngunnar. Þú komst í stutta
heimsókn til okkar til Bandaríkj-
anna. Örlögin höguðu því þannig
að ég eignaðist dreng aðeins fyrir
tímann sem gerði það að verkum
að þú gast verið viðstödd fæðing-
una. Það gladdi okkur báðar mjög
mikið og við dáðumst saman að
nýfæddu barni. En þótt gleði-
stundirnar hafi verið margar í lífi
þínu vildi sjúkdómurinn ekki
sleppa af þér tökunum og þú þurft-
ir að glíma við hann í langan tíma.
Mér fannst aðdáunarvert það þrek
og sú reisn sem þú sýndir í allri
þessari baráttu. Ég held að þér
hafi oft liðið mun verr en mig óraði
nokkurn tíma fyrir. Það var eflaust
oft erfitt að koma hugsunum og til-
finningum í orð. Þú gast jafnframt
sjaldan treyst því að áætlanir þín-
ar gengju upp þar sem sjúkdómur-
inn gat tekið völdin. Það gerði það
að verkum að þú áttir ekki gott
með að stunda venjulega vinnu.
Nú á vormánuðum náði athafna-
gleðin yfirhöndinni og mér tókst
ekki, vegna veikinda þinna, að
halda eðlilegu sambandi við þig í
nokkra mánuði. Það var ekki fyrr
en líðan þín komst í betra jafnvægi
á haustdögum að við náðum saman
aftur. Mér hlýnaði um hjartaræt-
urnar þegar þú loks hafðir krafta
til að hringja í mig og baðst mig
um að fyrirgefa þér og koma til
þín. Fyrirgefningin var auðsótt
eins og þú ávallt vissir. Það var
aldrei ætlun þín að særa aðra þótt
þú réðir stundum ekki við orð þín
og gjörðir. Við gátum aftur talað
eðlilega saman um lífið og tilver-
una. Eg er þér þakklát fyrir síð-
ustu notalegu stundirnar sem við
áttum nýlega saman og þú gast
deilt með mér hugsunum þínum og
tilfinningum. Þær stundir eru mér
ákaflega dýrmætar í minningunni
um góða systur. Með djúpum sökn-
uði kveð ég þig og þakka þér allt
það sem þú gafst mér af örlæti á
lífsleiðinni. Eg bið góðan Guð að
vernda þig og veita þér frið. Eins
bið ég Guð um að styrkja börnin
þín sem þurfa að kveðja þig svo
snemma. Þín einlæg systir,
Sóley Sesselja Bender.
Elsku systir, mig langar með
nokkrum orðum að minnast þín og
kveðja.
Fjóla mín, við höfum ferðast
saman þennan æviveg í næstum 50
ár. Hann hefur verið, eins og flest-
ir aðrir, misjafn yfirferðar. Ekki
alltaf beinn og breiður en að öllu
jöfnu ákaflega skemmtileg leið.
Þegar ég læt hugann reika til
baka, já alla leið aftur til Hvera-
gerðisáranna, sé ég hversu margt
var brallað og hversu gaman var
að vera systir þín.
Mannkostir þínir voru margir og
fjölbreyttir. Sem betur fer er hægt
að segja þetta um marga en ég
held nú samt að þér hafi verið út-
hlutað ríflegum skammti. Listfengi
þitt og handbragð var mér ávallt
undrunar- og ánægjuefni. Þegar
þú varst glöð og áttir þínar góðu
stundir gneistaði af þér og hlegið
var af minnsta tilefni. Þótt róður-
inn þyngdist með árunum og til-
efnum hláturs og kátínu fækkaði
aðeins var samt oft stutt í glettn-
ina og brosið. Þannig ætla ég ein-
mitt Fjóla mín að búa um þig í
hjarta mér, með glettni í augum og
bros á vör.
Elsku systir, ég veit að sá friður
sem okkur er ætlaður er nú þinn.
Ég hlýt að reyna að gleðjast yfir
því þrátt fyrir sáran söknuð og bið
Guð þinn að greiða leið þína í ljós-
ið.
Kveðja frá þinni systur,
Rós.
Fjóla hefur gert margt fallegt.
Hún var mjög góð í að búa til skál-
ar, kertastjaka, myndir og ljóð.
Hún var svolítið ung til að deyja.
Henni fannst kannski gott að deyja
út af því að henni leið ekki vel.
Hún hafði mjög sítt hár. Það
fannst mér vera flott. Hún átti
tígrisdýrateppi og tígrisdýrahaus.
Ég kom oft til Fjólu. Ég heimsótti
hana oft með Daníel, Sindra, Erni
og Örnu, Silju og Valda. Þá fórum
við að spila eða leika úti í garði.
Það hefur verið gaman að eiga
Fjólu fyrir frænku. Þegar mamma
sagði mér að Fjóla væri dáin fór ég
að gráta. Ég var grátandi allan
þennan dag. Ég bið Guð og engl-
ana að gæta hennar.
Þorbjörg Andrea
Friðriksdóttir.
Elsku Fjóla mín, nú er komið að
kveðjustund. Á slíkri stundu koma
margar góðar minningar upp í
hugann. Ég minnist frænku minn-
ar sem yndislegrar frænku með
góða kímnigáfu. Hún var mjög list-
ræn og sérstaklega fær í höndun-
um. Fjóla gat unnið með hvaða
efnivið sem var og búið til fallega
muni og falleg listaverk.
Fjóla gaf mér gælunafnið
Binnsíbú sem hún notaði alltaf af
mikilli hlýju og mér þykir vænt um
það og sakna þess að eiga ekki eft-
ir að heyra það aftur frá henni.
Fyrir tuttugu árum saumaði hún
bútasaumsteppi og gaf mér. Þetta
teppi hefur fylgt mér síðan og
verður mér nú enn kærara þar
sem það mun alltaf minna mig á
hve góð frænka Fjóla var. Ég átti
skemmtilegar og eftirminnilegar
stundir með Fjólu, Kidda og Önnu
Töru í París þegar Fjóla hélt upp á
fertugsafmælið sitt þar fyrir tíu
árum. Ég er ánægð yfir að hafa
fengið tækifæri til þess að gleðjast
meil frænku minni á þeirri stundu.
Ég er þakklát fyrir að eiga
margar góðar minningar um hana
Fjólu frænku mína. Þegar hún
kíkti í kaffi voru bömin mín upp-
tekin af sögunum hennar. En hún
hafði alltaf tíma til að tala við þau
um heima og geima. Kettlingurinn
Týra malaði í fanginu á Fjólu þeg-
ar hún sagði börnunum mínum
söguna af því þegar hún reyndi að
kenna kettlingunum sínum að
synda þegar hún var lítil. Silja Rós
og Valdimar sakna nú skemmti-
legu frænku sinnar, en hugga sig
við það að nú eigi þau skemmtileg-
an engil á himnum.
Fjóla hefur nú fengið sinn frið
og við vitum að henni líður vel þar
sem hún er. Þrátt fyrir sorg og
söknuð vitum við að minningin um
góðu Fjóluna okkar mun fylgja
okkur í framtíðinni og styrkja okk-
ur í sorginni.
Elsku Kiddi og Anna Tara og
aðrir aðstandendur, við sendum
ykkur alla okkar samúð og megi
Guð styrkja ykkur í sorginni.
Brynja, Ragnar, Silja Rós
og Valdimar.
Kær vinkona mín, Fjóla Ósk
Bender, er látin. Með miklum
söknuði kveð ég glæsilega konu
sem kölluð var burtu í blóma lífs-
ins.
Við Fjóla þekktumst lítillega á
unglingsárunum. Síðar kynntumst
við betur þegar leiðir okkar lágu
saman í Kennaraskóla Islands,
fyrst tvo vetur í Kennaraskólanum
við Stakkahlíð og svo tvo vetur í
handavinnudeildinni í gamla Kenn-
araskólanum við Laufásveg.
Við Laufásveginn áttum við sér-
staklega skemmtileg ár. Skóla-
systkinin alls staðar að komin af
landinu, einvala kennaralið sem
okkur þótti mjög vænt um - við
vorum eins og stór fjölskylda. Við
Laufásveginn voru fáir nemendur
og unnið mikið. Þarna borðuðu ali-
ir saman nestið sitt í hádeginu svo
við komumst ekki hjá því að kynn-
ast hvert öðru mjög vel. I þessu
fallega gamla húsi kynntist ég
Fjólu vinkonu minni og öllum
hennar góðu kostum.
Fjóla var einstaklega vel gerð
og falleg kona. Hlý, hugulsöm og
vel gefin. Hún var mikill dugnaðar-
forkur og þarna kom strax í ljós
hvað hún var handlagin og listræn.
Allt lék í höndunum á Fjólu. Var
greinilegt að hún var alin upp á
heimili þar sem handverkið var í
hávegum haft, ekki bara í tóm-
stundum heldur líka af nauðsyn.
Á síðasta vetri okkar í KI kynnt-
ist Fjóla Jim Edwards, fyrrverandi
eiginmanni sínum. Mér er það
mjög minnisstætt þegar ég hitti
Fjólu á mánudagsmorgni og hún
sagði mér frá Jim. Hún var ástfan-
gin, ætlaði að hætta í skólanum og
fylgja Jim til útlanda. En Fjóla var
skynsöm kona og ákvað að ljúka
námi. Þau giftu sig og var Éjóla
einhver fallegasta brúður sem ég
hef séð. Það var mikill ævitnýra-
ljómi yfir sambandinu.
Sumarið 1971, 16. júní, gengum
við vinkonurnar, báðar ófrískar,
upp á sviðið í Háskólabíói í bláu út-
skriftarkjólunum sem við saumuð-
um og tókum við verðlaunum Elín-
ar Briem. Fjóla fluttist til New
York og síðan til Nepal en kom oft
til íslands. Við reyndum alltaf að
hittast með strákana okkar Kidda
og Villa. Það voru skemmtilegar
stundir. Fjóla eignaðist Önnu Töru
þegar þau Jim bjuggu í Nepal. Á
síðari árum hefur oft liðið langur
tími milli samverustunda en það
virtist ekki breyta okkar góða vin-
skap. Það var alltaf jafngaman að
hittast.
Fjóla var mikill höfðingi heim að
sækja. Hún ræktaði vel sambandið
við vini sína þrátt fyrir erfið veik-
indi á seinni árum og var oftar en
ekki fyrst til að bjóða heim. Marg-
ar veislurnar hef ég setið í Sörla-
FJOLA OSK
BENDER
skjólinu hjá Fjólu. Hún var lista-
kokkur og gerði alla hluti af mikilli
natni.
Síðastliðið haust hringdi Fjóla í
mig og langaði að bjóða skólasystr-
um úr handavinnudeildinni heim.
Helst daginn eftir. Svona var
Fjóla. Þarna áttum við saman
dagstund^ sem við munum seint
gleyma. Ég kveð þig með söknuði,
mín kæra vinkona, og þakka þér
samfylgdina. Þú varst góður vinur.
Elsku Kiddi, Anna Tara, Sóley
og Rós. Ég bið Guð að geyma ykk-
ur og styrkja og votta ykkur mína
dýpstu samúð.
Fríða S. Kristinsdóttir.
Nú þegar æskuvinkona mín er
horfm úr heimi hér brjótast fram
úr hugskoti mínu ótal minningar.
Ekki síst okkar fyrstu kynni. Fjóla
var nýflutt ásamt fjölskyldu sinni
frá Hveragerði til Reykjavíkur,
vestur á Melhaga, og urðum við
því nágrannar og skólasystur.
Fljótlega tók ég eftir henni sér-
staklega vegna hársins sem var
logagyllt og mikið. Framkoman
var hispurslaus og einlæg. Kostir
sem fylgdu henni allar götur síðan
í hennar lífi. Mér er í barnsminni
þegar ég kom á heimili hennar
fyrsta sinni. Pabbinn, Kristján rit-
höfundur, sat í hægindi inni í stofu,
reykti pípu, horfði gegnum glera-
ugu mikil og las í bók, örugglega
eitthvað merkilegt. Mamman, Þor-
björg, sveif um heimilið brosmild
með svuntu og fléttuhnút í hnakka,
nýbúin að baka pönnukökur eða
annað álíka. Þegar maður svo hafði
meðtekið menninguna í stofunni og
ílminn úr eldhúsinu kom í ijós að
öll húsgögn í herbergi þeirra
systra voru smíðuð af móður
þeirra, fötin saumuð, hekluð eða
prjónuð af þeim mæðgum öllum.
Merkilegt. Svo kynnti Fjóla mig
fyrir fyrir systrum sínum sem voru
einhvern veginn alveg eins og hún
sjálf, glókollar með stór blá augu
og hétu þær allar blómanöfnum
Rós, Fjóla og Sóley. Þetta fannst
mér athyglisvert og spennandi, því
á þessum tíma var okkar kynslóð
rétt byrjuð að velta fyrir sér
„Flower Power“.
Einhverju sinni áskotnaðist
Fjólu rósótt efni klukkutíma fyrir
dansæfingu í Hagaskóla Hún
klippti, nældi og saumaði og birtist
um kvöldið auðvitað fínust af öll-
um. Eitt sumarið vöskuðum við
upp frá morgni til kvölds á heilsu-
hælinu í Hveragerði og notuðum
aurana um haustið til ferðar til
Hollands, Danmerkur og Eng-
lands. Einnig dvöldum við sumar-
langt í Cambridge við enskunám.
Utþráin var alltaf fyrir hendi þeg-
ar við vorum stelpur. Síðar á æv-
inni áttum við báðar eftir að búa
erlendis um árabil. Fjóla var mikill
námsmaður og útskrifaðist kennari
með hæstu einkunn ásamt Fríðu
vinkonu okkar. Persónugerð Fjólu
vinkonu minnar var um margt
óvenjuleg. Allt frá barnsaldri bjó
hún yfir djúpri hugsun, velvilja í
garð samferðafólks síns og um-
fram allt var hún gædd sköpunar-
gáfu, bæði til hugar og handar. Er
þar skemmst að minnast Ijóðanna
og ótal ólíkra listmuna sem frá
höndum hennar runnu.
Við fjölskyldan vorum þeirrar
gæfu aðnjótandi að eiga vináttu
hennar allt þar til yfir lauk. I síð-
asta skipti sem við vorum með
Fjólu dansaði hún og söng í góðra
vina hópi á heimili okkar.
í dag minnist ég þess dags fyrir
nær þrjátíu árum er ung kona í
hvítu brúðarskarti gekk inn
kirkjugólfið í Neskirkju, fegurst
allra brúða sem ég hef augum litið.
Hún giftist manninum sem hún
elskaði og eignaðist Kristján Ba-
hadur og Önnu Töru, óskabörnin
sem voru stolt hennar og lífsfyll-
ing. Góðir dagar, góð ár.
Einmitt þannig vil ég minnast
vinkonu minnar Fjólu Oskar sem
ætíð stóð hjarta mínu næst allra
vina. Heiðruð sé minning hennar.
Ingibjörg Dalberg.
Þegar ég var lítil komst þú oft
með Ónnu Töru og Kidda í heim-