Morgunblaðið - 24.10.2000, Síða 64

84 ÞRIÐJUDAGUR 24. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
HESTAR
Orri enn á uppleið
á „verðbréfaþingi“
stóðhestanna
Morgunblaðið/V aldimar
Fróðlegt verður að sjá hvernig markaðurinn bregst við góðri afkvæma-
sýningu Kolfinns frá Kjarnholtum á landsmótinu í sumar. OIil Amble fer
hér mikinn á Kolfinni á landsmótinu 1994.
EKKERT lát virðist á háu gengi
Orra frá Þúfu ef marka má við-
brögð þegar einn hlutur í stóðhest-
inum var falboðinn nýlega. Fyrir
um það bil ári síðan seldist fyrsti
hluturinn á eina milljón króna og
nokkrir fóru á sama verði í kjölfa-
rið. Eftir því sem best er vitað hef-
ur ekki verið verslað með hluti í
klárnum nýlega og því spennandi
að sjá hver viðbrögðin yrðu nú því
nú var ekki sett upp ákveðið verð
heldur óskað eftir tilboðum.
Seljandinn sem ekki vildi láta
nafns síns getið sagði að síminn
hefði ekki stoppað og þótt ekki hafi
verið neitt frágengið þegar rætt
var við hann sagði hann ljóst að
hann myndi taka einhverju tilboð-
anna sem bárust. Sýndist honum
líklegt að hann myndi láta hlutinn
á 1.100 til 1.200 þúsund króna og
yrði væntanlega gengið frá því nú í
vikunni.
Verð á bæði hlutum í Orra og
eins á folatollum á sér engan sam-
jöfnuð í ræktun íslenskra hrossa
bæði hér og erlendis. Hluturinn
eins og áður sagði ein milljón
króna eða jafnvel meira og tollur-
inn seldur á 350 þúsund króna.
Eftir því sem næst verður komist
hefur enginn folatollur hjá öðrum
stóðhesti farið yflr 100 þúsund
krónur.
Þetta eru fyrstu vísbendingar
um stöðu Orra á hinum óopinbera
„verðbréfamarkaði“ stóðhestanna
eftir landsmót þar sem hann fékk
verðugan og óvæntan keppinaut,
Kolfínn frá Kjarnholtum. Glöddust
margir eftir landsmótið yfir því að
Orri hafi loksins hitt fyrir ofjarl
sinn og fékk Kolfinnur meðal ann-
ars viðurnefnið „Ori-abani“. En
Orri virðist ekki alveg dauður úr
öllum æðum, í það minnsta ekki á
„verðbréfamarkaðnum". Það verð-
ur hinsvegar fróðlegt að fylgjast
með verðmyndun folatolla næsta
árs hjá klárnum og ef til vill gefur
það gleggri mynd af vinsældum
klársins og hans raunverulegu
stöðu.
Athygli hefur vakið hversu vel
og skynsamlega eigendur Orra
hafa spilað úr hlutunum gegnum
tíðina og hafa samþykktir félagsins
verið mjög athyglisverðar, stefnu-
markandi og oftar en ekki hitt
beint í mark. Erfítt er að greina á
milli hversu mikinn hlut í vel-
gengni klársins skynsamleg
ákvörðunartaka á en víst er að hún
hefur hjálpað vel til án þess að
kastað sé rýrð á erfðaeiginleikana.
Allt sem fer upp mun niður
koma fyrr eða síðar og gildir það
einnig um kónginn Orra. Nú er
hann orðinn 14 vetra gamall, við
góða heilsu en það sem virðist ætla
að styrkja stöðu hans enn frekar
eða framlengja hans styrku stöðu
er frjósemi hans. Sá þáttur stóð-
hestahaldsins hefur verið mikið í
umræðunni undanfarið og nú er
svo komið að sérfróðir menn, bæði
hrossaræktarráðunautur og sér-
fróðir dýralæknar hvetja menn til
að beina augum að þessum mikil-
væga þætti kynbótastarfsins. Hvað
er hrossarækt án frjósemi? Hún er
dæmd til að enda eins og pipar-
kerling komin úr barneign sé ekki
hugað að frjóseminni.
Þegar síðast fréttist höfðu 75
hryssur verið fyljaðar með sæði úr
Orra í ár, flestar með tæknifrjóvg-
un en nokkrar með náttúrulegum
hætti. Líklegt þykir að þær geti
orðið 80 þegar yfir lýkur. Tæpast
hafa nokkrir stóðhestar náð þeim
fjölda á árinu og hljóta þetta að
vera gleðitíðindi, í það minnsta fyr-
ir þá sem hafa velþóknun á klárn-
um.
En Orri hefur líka fengið mótbyr
á árinu. Eftir glæsilega sýningu
Kolfinnsafkvæma og hans sjálfs
glöddust margir yfir því að til
væru fleiri alvöru stóðhestar en
Orri. Og vissulega hefur það farið í
taugarnar á mörgum hversu mikla
athygli og aðdáun klárinn hefur
hlotið. Mörgum þykir nóg um
þennan Hrunadans í kringum ak-
feita, hálslausa kjötbollu sem eru
svona verstu hrakyrðin sem heyrst
hafa um hæst metna stóðhest
íslandssögunnar. Þetta er svona
svipað og vinsælda- og óvinsælda-
kosning stjórnmálamannanna sem
oft er framkvæmd í DV. Þar er oft-
ast og líklega alltaf sama fólkið í
baráttunni á báðum vígstöðvum og
Orri er bæði elskaður og dáður og
hataður í senn eða allt að því.
Ef litið er á feril Hrafns frá
Holtsmúla sem kannski heldur enn
í við Orra sem fremsti stóðhestur
sögunnar þótt fallinn sé nú frá og
kominn í glerbúr á Hólum, eru
hlutirnir með sitt hvoru móti.
Hrafn synti í gegnum lífið við stöð-
ugar vinsældir, mikla yfirburði
með engan sterkan hagsmunahóp
að baki sér. Hrafn naut hylli alla
ævi en slapp nokkuð vel frá andófi
eða niðurrifi enda stóðhestaum-
Aðdáendaklúbbur stofnað-
ur um Storm frá Stórhóli
Morgunblaðið/Valdimar
Stormur frá Stórhóli hefur nú eignast góða bakhjarla sem hyggjast
vinna að framgangi hans og vinsældum á sviði hrossaræktar. Myndin er
tekin á sýningu stóðhestastöðvarinnar 1991 í eina skiptið sem klárinn
var sýndur í reið og situr Rúna Einarsdóttir hann.
Aganefnd LH
ógildir úrskurð
STOFNAÐUR var á föstudag að-
dáendaklúbbur um stóðhestinn
Storm frá Stórhóli sem hefur það
meðal annars að markmiði að
gera veg stóðhestsins sem mestan
en þó ekki meiri en erfðaeigin-
leikar hans gefa tilefni til eins og
segir í lögum klúbbsins.
Klúbburinn heitir „Stormssveit-
in, aðdáendaklúbbur öryrkjans
Storms frá Stórhóli“ en klárinn
slasaðist mjög illa fyrir átta árum
þegar hann Ienti fyrir stórum
flutningabíl og hefur síðan vcrið
mjög bæklaður á afturlimum. Var
hann svo illa útleikinn að með
ólíkindum þótti að hann skyldi
komast á lappir og geta sinnt
hryssum. Það var Páll Stefáns-
son, dýralæknir á Stuðlum, sem
tók hestinn að sér og kom honum
til lífsins á ný eftir slysið. Síðar
keyptu Páll og kona hans Edda
B. Olafsdóttir klárinn enda farin
að bindast honum sterkum til-
finningaböndum eftir tveggja ára
hjúkrun.
Stofnfélagar eru 21 en upp-
haflega stóð'til að þeir yrðu að-
eins 10 til 15 og mun ætlunin að
fara mjög varlegá í að fjölga fé-
lögum.
Það sem vekur athygli með
þennan félagsskap er að það voru
ekki eigendur hestsins sem áttu
frumkvæðið að stofnun klúbbsins
heldur ánægðir eigendur af-
kvæma hans en Páll og Edda
gátu að sjálfsögðu og vildu ekki
skorast undan þátttöku. Til að
gerast félagi í Stormssveitinni
segir í lögum að viðkomandi
verði að vera fullur aðdáunar á
Stormi og hafa ótakmarkaða trú
á honum sem kynbótahesti, eiga í
það minnsta eitt afkvæmi undan
, honum eða hafa haldið í það
minnsta einni hryssu undir hest-
inn. Frá þessu er undanþágu-
ákvæði sem felst í því að menn
sverji þess dýran eið að halda
undir klárinn innan tveggja ára.
Þá segir einnig að félagar verði
að vera glaðir og skemmtilegir á
fundum klúbbsins og kunna að
blanda geði við annað fólk. Tekið
er fram að frá þessu ákvæði séu
engar undanþágur.
Stormssveitin mun vinna að af-
kvæmasýningu Storms á lands-
móti 2002 en auk þess verður
stefnt með áhugaverð afkvæmi
hestsins á ýmsar sýningar fram
að þeim tíma. Þá er ætlunin að
búa til góðan gagnagrunn um af-
kvæmi hestsins og skilgreina
kosti hans og galla sem kynbóta-
hests.
Stormur er líklega þekktastur
fyrir að vera með hæstu einkunn
stóðhesta fyrir háls og herðar
9,5. Hann var sýndur fjögurra
vetra og hlaut þá mjög góða ein-
kunn fyrir sköpulag 8,35 og vel
viðunandi hæfileikaeinkunn upp á
7,53 eftir um þriggja mánaða
tamningu. Þá er í ráði að gera
heimasiðu fyrir hestinn og koma
honum á framfæri með ýmsum
hætti. Formaður klúbbsins er
Þorbjörg Gígja í Naustanesi á
Kjalarnesi.
AGANEFND Landssambands
hestamannafélaga hefur ógilt úr-
skurð yfirdómnefndar íslandsmóts-
ins sem haldið var á Melgerðismel-
um í Eyjafirði í sumar þess efnis að
Birgitta Dröfn Kristinsdóttir skyldi
dæmd úr leik af þeim sökum að hest-
ur hennar hefði í töltkeppni í opnum
flokki stigið út úr braut.
Málsatvik voru með þeim hætti að
þegar Birgitta hafði lokið keppni og
fengið einkunn hjá öllum fimm dóm-
urum, vatt áhorfandi sér til yfirdóm-
ara og tilkynnti að hestur Birgittu,
Birta frá Hvolsvelli, hafi stigið út úr
braut. Síðar kærði keppandi sem
varð í sjötta sæti umrætt atvik til yf-
irdómnefndar sem úrskurðaði á þá
leið að Birgitta og Birta væru úr leik.
Birgitta kærði málið til aganefnd-
ar og óskaði eftir að nefndin úr-
skurðaði hvort yfirdómnefnd hafi
vald til að ógilda dóm fimm dómara.
Þá fór hún fram á að aganefnd ávít-
aði Ámunda Sigurðsson yfirdómara
og Reyni Hjartarson mótsstjóra fyr-
ir hroka, dónaskap og valdníðslu
gagnvert sér. Að síðustu beindi hún
þeirri spurningu til nefndarinnar
hvort Islandsmótið hafi verið löglegt
og vísaði þar til 3. greinar reglna,
blaðsíðu 24, um íslandsmót, þar sem
fjallað er um auglýsingar í fjölmiðl-
um.
Niðurstaða aganefndar er ógild-
ing á úrskurði yfirdómnefndar ís-
landsmótsins, en forsendur úr-
skurðarins eru á þessa leið: „Yfir-
dómari hefur ekki vald til að breyta
úrskurði dómara samkvæmt 2.
grein, lið tvö í agareglum LH en þar
segir: „Hann hefur umsjón með
störfum dómara en hefur ekki vald
til að breyta niðurstöðu þeirra.“
Aganefndin tekur ekki á öðrum
liðum í kæru Birgittu, en nefndar-
menn litu svo á að það væri ekki í
þeirra verkahring að taka á þeim
málum. I kærunni til aganefndar
segir Birgitta ennfremur að þegar
hún hafi beðið yfirdómara um skrif-
lega skýringu á úrskurði yfirdóm-
nefndar hafi hann svarað með dóna-
skap og hótað að veita henni
áminningu hætti hún ekki að krefja
hann um skýringar þar sem búið sé
að afgreiða málið og því verði ekki
breytt.
Amundi Sigurðsson yfirdómari Is-
landsmótsins sagði að í fyrsta lagi
kæmi þessi úrskurður alltof seint og
í öðru lagi væri þetta rangur úr-
skurður. Hann bendir á að það hafi
verið yfirdómnefnd sem kvað upp
þennan úrskurð á mótinu en ekki yf-
irdómari einn og sér. „í reglum segir
að yfirdómnefnd skuli skera úr um
ágreiningsmál er upp kunna að
koma á mótsstað og í þessu máli bár-
ust kærur frá þremur keppendum
og yfirdómnefnd afgreiddi málin
samkvæmt þessum gildandi regl-
um,“ sagði Amundi og hann bætir
við: „Aganefnd fellir hér úrskurð á
tilfinningalegum forsendum þar sem
félagi eins nefndarmanna á hlut að
máli í þessu tilviki og þetta er ekki
eina málið sem félagar þessa nefnd-
armanns eiga hlut að máli. Það er
slæmt til þess að vita að aganefnd
skuli ekki kunna betri skil á lögum
og reglum LH en raun ber vitni um
og á ég þar við mál sem aganefnd
hefur úrskurðað rangt á árinu og
hefur orðið að draga úrskurð til
baka.“
I skýrslu aganefndar til ársþings
LH sem nú er komin fyrir sjónir
manna segir að á árinu hafi komið 24
fjögur mál sem nefndin tók fyrir og
sé þar um tvöföldun að ræða miðað
við árið á undan. Telja nefndarmenn
þessa fjölgun og eðli brotanna mikið
áhyggjuefni, því fella hefði þurft úr
gildi úrskurð yfirdómnefnda í alltof
mörgum tilfella. Þá segir orðrétt:
„Er það slæmt að í fleiri en einu til-
felli á tímabilinu kemur fram að
mótshaldarar og dómarar þekki illa
eða ekki reglur sem fara á eftir á
íþrótta- og gæðingamótum. Og
stendur Islandsmótið þar upp úr þar
sem kemur fram í skýrslum að móts-
haldarar ákveða að fara ekki að sett-
um reglum þar sem þeim þyki þær
ekki nógu góðar!“
Þá segir í skýrslunni að í sumum
tilfellum hafi yfirdómnefndir sýnt
keppendum algert tillitsleysi gagn-
vart keppendum sem ekki vissu um
kærur og fengu ekki tækifæri til að
skýra mál sitt.