Skírnir - 01.01.1894, Side 58

58
Þýzkaland.
höfðu þau hlöð verið samningnum mjög gvo mötsnfiin, eins og þau yfir-
leitt Ijetu ekkert tækifæri ónotað til að ófrægja stjórnmálaaðgerðir kanzl-
arans. — Afmæli Bismarcks (1. apríl) var haldið hátíðlegt með mikilli við-
höfn og fjölmenni. Meðal annara heimsótti hann nefnd þýzkra 'meyja, sem
tærði honum ávarp frá 100,000 þýzkra kvenna. Bismarck svaraði af við-
kvæmni og kyssti allar stúlkurnar að skilnaði. — í lok nóvembermánaðar
átti hann þeim harmi að sæta að missa konu sína, valkvendi mesta, sem
hann hafði ávallt unnað hugástum. Yar hann um áramót rajög farinn að
heilsu og kröptum.
1 síða8ta Skírni er skýrt frá tveimur frakkneskum liðsforingjum, sem
teknir voru fastir í Kiel fyrir að njósna ura vígi Þjóðverja eptir undirlagi
hermálastjórnarinnar í Parísarborg, og fengu harðan dóm. Á greptrunar-
degi CarnotB gaf Vilbjálmur keisari njósnarmönnum þessum upp sakir.
Mæltist það hvervetna vel fyrir og þótti göfuglyndislega af sjer vikið.
Hinn nýkjörni forseti Prakka viknaði, þegar honum voru færð boðin, og
kvað þau mundu, á slikum degi sem þá var, bergmála í hjörtum tveggja
mikilla þjóða.
Að tollsamningnum undanteknum, voru kanzlaraskiptin sá atburður í
sögu Þýzkalands þetta ár, sem mestum tíðindum þótti sæta. Keisarinn
tók völdin af Caprivi kanzlara, scm var æðsti ráðherra Þýzkalands, og af
Eulenberg, sem var æðsti ráðherra Prússa. Bismarck hafði haít bæði þessi
embætti á hendi, en þegar hann varð að víkja, var þeim skipt milli þess-
ara tveggja manna Þeir voru ólíkir mjög í skoðunum. Caprivi vildi
beita mildi og vægð við þá hluta þjóðarinnar, sem óánægðastir eru með
mannfjelagsfyrirkomulagið. Hann var mótfallinn öllum undantekningarlög-
um og ofsóknum. Eulenberg greifi vildi stjórna með járnhendi, leysa
óánægju-hnútinn með ofsókn og kúgun gegn sósíalistunum sjerstaklega.
Pyrir keisaranum vakir að nokkru leyti hið sama og það Bem vakað hefur
fyrir báðum þesaum ráðherrum; hann vill brjóta niður með harðri hendi
allt, sem ber minnsta vott um skort á drottinhollnstu. En hann vill ekki láta
þar við sitja, heldur gera ótrauðlegur og einlæglegar tilraunir af stjórn-
arinnar hálfu til þess að taka sanngjarnar kröfur verkalýðsins til greina,
og á þann hátt eyða óánægjuefninu. Pyrir honum vaka sjálfsagt allmikl-
ar umbóta-tilraunir að því er borgaralega fjelagsskipan snertir; en hann
hugsar sjer ekki þær umbætur öðruvísi en undir öflugri, röggsamlegri
stjórn, sem mönnum standi ótti af.
Það er lítill vafi á því, að keisarinn hefur verið óánægður með það