Skírnir - 01.01.1902, Side 16

18
Bretland ið rnilda og írland.
hefðu flutt heim það af liðinu, sem flutt yrði, úr Suður-Afríku og flutt
aftur heim þá Búa, sem burt höfðu verið fluttir (til St. Helena, til
Indlands o. b. frv.) meðan á stríðinu stóð, þá muni allur kostnaður
þéirra hafa numið fullum £ 260,000,000 og er þó alls okki talið hér
með hvorki mannfall þeirra né óbeint tjón annað, svo sem vinnu-
missir þess manngrúa, sem þátt tók i stríðinu. En alls sendu Bretar
til Suður-Afríku heiman að frá sér og frá IJðlendunum, eða buðu út
þar syðra, svo miklum mannfjölda til hernaðar, að eftir tölu stjórnar-
innar sjálfrar nam það 448,435 manns. Aftur er talið, að alls muni
hafa verið undir vopnum 75,000 manna Búa megin. Báðar þessar
tölur innibinda öll árin, sem striðið stóð, frá því um haustið 1899 og
þangað til friður var .saminn. Alls féllu og dóu af Bretum í stríðinu
28,484 menn, að frádregnum 5,879 manns, sem að eins urðu óverkfærir
fyrir örkumla sakir Af Búum féllu eða dóu af sárum 3,700 manns,
en 32,000 voru teknir til fanga, og dóu 700 af þeim í varðhaldi.
Þegar friðurinn var saminn, vóru eittlivað 20,000 Búa enn undir vopn-
um. Hver einn af þessum 3,700 Búum, sem féllu í stríðinu, hefir
því kostað lif 7—8 Englendinga og £ 70,270 (— 1,264,860 kr.) í pen-
ingum, og hefir líklega engin þjóð, sem varið hefir frclsi sitt, selt líf
sitt dýrara.
Það er þó síður en svo, að Bretar séu eun búnir að bíta úr nál-
inni með kostnaðinn af ófriðarflani þessu. Þeir hljóta enn að halda
ærinn her í Suður-Afríku um ófyrirsjáanlega mörg ár, og þoir verða
að leggja stórfé fram til að bæta Búum ofurlítið af tjóni þeirra, svo
að þeir geti haldist við í landinu og reist þar bygðir og bú á ný. Þá
er ófriðnum var lokið, ferðuðust þeir Búa-hershöfðingjarnir Botha,
Delarey og De Wet til Bretlands; komu þeir um miðjan Ágúst og var
þar vel fagnað af konungi, stjórn hans og hershöfðingjum, og einkan-
lega þó af allri alþjðu manna. Þeir brugðu sér brátt til Brússel, til
að vera við jarðarför félaga síns Lucas Meyer hershöfðingja, og heilsa
upp á þá Krúger og Steyn. Þaðan rituðu þeir Chamberlain og mælt-
ust til viðtals við hann, svo að þeir mættu bera fram tillögur sínar
um, hvað Bretastjórn skyldi gera til viðreisnar Búum og landi þeirra,
og til að tryggja frið og .velfarnan landsins framvegis. Vóru það 11
tillögur, er þeir kváðust vilja bera upp og ræða, og sendu
þeir Chamberlain þær skrifaðar. En þetta vildu þeir fara fram á:
1. Að sakir allar yrðu upp gefnar brezkum þegnum, er Búum