Ný félagsrit - 01.01.1843, Blaðsíða 61

UM VERZLUN A ISLANDI.
61
atvinnuvegir og öll velmegun þjóíanna stendur og feilur
meö verzlaninni, en þess er aí> gæta, aö kaupmabur
verzlar eins sjálfum sér til ábata um leiö og hann verzlár
til gagns þjó&inni, eídir alþybu, og honum sóinir eins illa
ab telja slíkt eptir eins og hendi ntanns færist ab telja
eptir aö hún hæri mat til munnsins, því ef hún nenriti
því ekki mundi hún sjálf skjótt visna og ab engu veríia.
þvilikar eptirtölur kaupmanna munu og varla heyrast í
neinu landi nema þar sem verzlunar ánauc er, eins og á
Islandi, því fávísir menn ímynda sér, ef til vill, að enginn
r
útlendur kaupmabur vilji koma til Islands, af því enginn
fær ab koma þángað nema meb ókjörum. En þegar
kaupmenn eru margir orðnir fastir í þessari trú og húnir
að koma henni inn h já landsmönnum og einkum hjá þjón-
um sínum, þá er aubgengib ab hversu afarkostirnir verba’
og á hverju þeir byggjast svo ebiiliga, að þeir eru með
öllu sjálfsagbir þegar verzlanin er í slíku horli og einn
kaupmabur er til verzlunar, eba svo fáir ab þeir geta
náð samtökum sín á milli. það liggur í augum uppi,
að kaupmabur fer sem allra næst hann getur um aö
skamfa vöruna, því honum er þab mestur hagur (þegar
litib cr til hvers einstaks tímahils) ab vara sú sem hann
flytur verbi hérumbil svo sem nægir þeim er eptir sækja,
en aldrci svo ab hann þurfi ab sækjast fast eptir kaup-
cndum; vörulöku sinni hagar hann aptur á móti svo,
ab landsmcnn eigi þar einnig eptirgángsmunina. Meb
þessu móti verbur hann drottnandi, og margir þakka náb
hans að þeir geta keypt eba selt nokkurn vegin eptir
því sem þeir þurfa, þó'þeir hvorki fái allt scm þeir vilja
né geti selt allt sem þeir hafa á bobstólum. þegar
þannig er látib svo sem öll kaup og sölur sé korain
undir náb, þá er ekki lángt ab leita afarkostanna, og er