Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1940, Page 36

30
hún t. d. ekki rjett frá um ætt Hauks lögmanns — sem var þó einn af'
þeim, sem ritaði Landnámu — og eins er það rangt, að þeir Valgarður
grái á Hofi og Úlfur örgoði hafi verið albræður. Þeir voru hálfbræð-
ur. Móðir Valgarðs var Þórlaug, dóttir Hrafns lögsögumanns á Hofi
— hann hefur erft óðal ættfeðra sinna í móðurætt, — en móðir Úlfs
var Þuríður, dóttir Þorbjarnar ens gaulverska. í öðru lagi mætti láta
sjer koma til hugar, að afkomendur Garðars í „Skaftafellsþingi“ —
eða Rangárþingi; þeir voru líka til þar — hefði komizt í frumhand-
rit af Njálu og breytt þessu; sett nafn Garðars í stað Naddoðs, til
þess að gera veg þessa forföður síns meiri. Annað eins hafa nú upp-
skrifarar brallað stundum.1)
Þá er það ættartalan. Ættartala þessi er ekki ættartala Odda-
verja, heldur Sturlunga, og samin af Snorra Sturlusyni. Að vísu.
koma þessar ættir saman með Loðmundi Svartssyni í Odda, er var
ættfaðir beggja. f Fornbrjefasafninu (I., 501—503) segir svo um
þessa ættartölu m. a. „Af því í ætt þessari koma fyrir liðir úr ætt.
Oddaverja, þá kynni vel aö vera, að Sæmundur prestur hinn fróði,,
hefði einna fyrstur samið þessa ættartölu, og rakið hana til Odda-
verja, og hafi Snorri (Sturluson) haft hana þaðan“. (Letrbr. hjer).
Af þessum orðum er það bersýnilegt, að hjer er aðeins um getgátu
að ræða, að Sæmundur hafi samið þessa ættartölu, sem ekki ber sam-
an við ættartölu Valgarðs á Hofi í Njálu.
f ritgerðinni „Sagnaritun Oddaverja" (bls. 14—15) virðist mjer
dr. E. Ó. Sv. vera farinn að slaka til um það, að ættartala Valgarðs
gráa sje ekki eftir Sæmund fróða. Hann nefnir þar ættartöluna frá
Haraldi konungi hilditönn til Oddaverja C, og segir, að Melabók af
Landnámu og Njála reki ættina eins „að mestu leyti“. Báðar telji
þær ættina komna frá Þrándi gamla, syni Haralds konungs, og bæti
við einum lið, Ævari, en Melabók sýni, að svona hafi ættartalan
verið upphaflega í Landnámu, en síðar verið breytt eftir hinni gerð-
inni, þ. e. að telja Hrærek, son Haralds konungs, ættföðurinn, og
sleppa Ævari, eins og gert er í Sturlubók og Hauksbók Landnámu.
Síðar segist hann ekkert sjá því til fyrirstöðu, að þessi kafli ættar-
tölunnar, þ. e. C — hann nefnir að vísu ekki, hvor gerðin, Þrándar
eða Hræreks, en ekki er hægt að líta öðru vísi á en að það sje Þránd-
1) Annars get jeg ekki fundið mikla mótsögn í því, þó Landnáma hermdi
rjett eftir Sæm. fróða, og hann (eða aðrir Oddaverjar) hefðu skrifað þessa
stuttu setningu í Njálu um Garðar: „Sá fann ísland“, því ekki er sagt, að
hann hafi fundið landið fyrstur. Hitt má til sanns vegar færast, að hann fyndi
það. Hann fann fyrstur, að landið var eyland, og hafði fyrstur manna hjer
vetrarsetu.