Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1940, Blaðsíða 73

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1940, Blaðsíða 73
65 ættartölurits Njálu sé ef til vill runnin frá Kolskeggi fróða. En hvorl sem það er eða ekki, virðist mér alveg augljóst mál, að á síðari hluta 12. aldar, þegar ætla má að ættartöluritið sé helzt skráð, er það á einhverjum þeim stað, þar sem áhrifa Oddaverja gætir ekki. III. Staðfræði. Verkefnið. Allur sá urmull af ritgerðum, sem skrifaðar hafa verið um staðfræði Njálu, sýnir vel, hve mikils mönnum hefur þótt vert um það efni. I öllum þorra þessara ritgerða hefur mátt sjá, að menn hafa hugsað sér staðháttalýsingar gefa bendingu um sann- indi sögunnar, a. m. k. ef þær væru réttar. Það þarf ekki að taka fram, að þetta er fullkominn misskilningur. Maður, sem skáldar upp sögu, er hann vill láta líta sennilega út, og nefni hann tiltekna staði hér á landi, mun eftir beztu getu lýsa staðháttum rétt. Og maður, sem skrifar sögu um viðburði í héröðum, sem hann hefur aldrei augum litið, getur mæta vel gert sig sekan í ókunnugleika og staðvillum, þó að saga hans sé sönn. En úr því að ég minnist hér í einu á staðþekkingu og söguleg sannindi, vil ég nota tækifærið til að taka fram í eitt skipti fyrir öll, að allt það sem hér á eftir er sagt um staðþekkinguna í Njálu er miðað við frásögn hennar sjálfrar, en ekki við neinar ímyndanir um það, hvernig atburðimir hafi í raun og veru gerzt. Ég er vegna frá- sagnar Landnámu trúaður á, að Njáll Þorgeirsson hafi verið brennd- ur inni, en ég veit ekkert um, hvernig það hefur gerzt. Það sem Njála segir um þá atburði er sjálfsagt mestmegnis skáldskapur, og þó er ég trúaður á, að höfundur sögunnar hafi vitað meira um þann atburð sögunnar en flesta aðra. Gegn um þennan skáldskap sjáum vér ekki og munum án efa aldrei sjá. Það er alveg vonlaust að ætla sér að komast nær atburðunum með því að draga frá því, sem í sögunni segir, eða bæta þar við, nema því að eins að óháðar heimildir séu til hjálpar, og er fljótséð, hve langt verður komizt hér með slíkri hjálp. Fjöldi manna lítur án efa allt öðrum augum á þetta en ég, þar á meðal Sk. G. og A. J. J., en ekki tel ég ómaksins vert að deila um það, en lesandanum er nauðsynlegt hér á eftir að hafa í huga, að þessi meginmunur 1 skilningi á sögunni kemur líka við staðfræði hennar. Staðþekking Njálu gefur ekki meira til kynna um sannindi henn- ar en áður var sagt. Litlu meira máli skiptir hún fyrir listgildi henn- ar. Frá listarinnar sjónarmiði væri það ofboð fánýtt, þó að nefndur væri staðurinn, þar sem Gunnar stóð, þegar hann horfði upp til hlíð- 5
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.