Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1940, Page 76

6&
láks sögu segir frá því, að Þorlákur „reið ór Eyjum neðan ok upp
á Eangárvöllu".1) í Sturlungu segir frá því, er Sturla Sighvatsson tók
við fé Kols auðga og „sendi Svarthöfða Dufgússon ofan í Eyjar eptir
yxnum Kols“; litlu síðar eru nefndar Landeyjar.2) Á öðrum stöðum
er getið um Eyjasveit, svo sem í Kirknaskrá Páls biskups3) og Land-
námu (13. kap. í útg. 1925). Vel má vera, að bæði Hrafntóftaeyjar og
Móeiðarhvolseyjar ásamt með nöfnunum hafi verið til á 13. öld, —
„ekki ólíklegt", segir A. J. J. um hinar síðarnefndu, og ég er ekkert
að rengja það. En eins og ég hef sýnt, er fullvíst, að Eyjar var algengt
nafn á Landeyjum á þeim tíma, og ég bið engrar afsökunar á því, að
ég met meira það vissa en það vafasama.
Annað, sem A. J. J. finnur að, er það sem ég segi um ferðalag
Marðar eftir víg Höskuldar Hvítanessgoða, og þykist ég þó fara mjög
hófsamlega að, og tek það fram, að allt megi til sanns vegar færa
(bls. 355—56). En svo minnist ég á, að það sé eins og vegalengdir
séu hugsaðar styttri en þær eru, og þá er ekki á góðu von. En svo
illa sem A. J. J. geðjast að mínum orðum, tekur hann þó — vitanlega
án þess að nefna það — frá mér góðviljaða skýringu, sem enga stoð
á í sögunni, nfl. um hvernig Mörður geti komið smalamanninum nógu
fljótt að Vorsabæ. Þar á eftir tímasetur hann atburðina mjög óeðli-
lega, hann lætur t. d. Höskuld liggja dauðan í tvo tíma, áður en hans
er saknað, sem er gerræði og a. m. k. gagnstætt anda frásagnarinnar
á þessum stað. Ég skal ekki að svo stöddu fara að þreyta lesendurna
á því að rekja þetta nánar, en ég hygg, að skilningur minn á þessum
kafla hafi ekki verið fjarri sanni.
Ritvillur. Tvö örnefni eru það í Njálu, sem þeir Sk. G. og A. J. J.
treysta sér ekki að koma heim við staðháttu, annað er Þrándargil,
og talar A. J. J. einn um það, hitt er Rangá í 99. kap. Þeir sjá
ekki annað ráð út úr ógöngunum en lýsa þetta ritvillur. „Dr. E. Ó.
Sv. notfærir sjer um of, að „gálaus uppritari" (svo notuð sjeu hans
eigin orð, sbr. U. N., 349) hefur breytt Þverá (eða mislesið) í Rangá“,
segir A. J. J. (bls. 22), — ég skal geta þess um leið, að ég hefði
kosið, að A. J. J. hefði tekið fram, að orð mín um „gálausan upp-
rittara“ áttu við annan stað en þennan; eins og hann fer með þau,
geta þau misskilizt. A. J. J. orðar þetta nú nokkuð ógætilega, því
að sýnilega hefur hann ekkert reynt að setja sig inn í það, sem
læra má af handritum sögunnar. Það er nú svona um meðferð hand-
1) Bisk. I. 289.
2) Sturl.4 II. 295.
3) Dipl. Isl. XII. 6.