Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1949, Page 94

96
við Sitjanda. Stekkjarlaut (18). Stór valllendislaut með stekkjar-
rústum sunnan í melajaðrinum vestan við Lækjamót. Náttmála-
brekka (19). Brattur melahnjúkur syðst í melajaðrinum vestan við
Stekkjarlaut. Örnefni þetta hlýtur að vera til komið eftir að bærinn
var færður, því að Náttmálabrekka sést ekki frá gamla Lækjamóti.
Kvíabrekka (20). Móabrekka sunnan í melunum, suðaustur af
Stekkjarlaut og heim undir túngarð. Kvíamelur (21). Lítill melur
vestan við túngarðinn á Lækjamóti. Síðustu kvíarnar standa á hon-
um og eru sambyggðar við túngarðinn. Bæði kvíaörnefnin hafa
eflaust myndazt eftir að bærinn var fluttur, því að kvíarnar munu
ekki hafa verið settar vestur fyrir túngarð fyrr en eftir þann tíma.
Krókur (22). Nyrsti hluti Tjarnarflóa, þar sem hann gengur lengst
til norðurs inn í bugðuna á melajaðrinum við þjóðveginn. Flóinn
var þarna, áður en framræsla kom til, afarblautur og rótlaus, en
heim með brekkunum, Náttmálabrekku og Kvíabrekku, lá fyrr á
tímum önnur aðalheimreiðin að Lækjamóti. Sé nokkuð hæft í frá-
sögn Kristnisögu um heimreið héraðsmanna í þeim vændum að
drepa Þorvald víðförla, og um hrakninga þeirra, er hestarnir fæld-
ust í foræðin, þá ætti það að hafa gerzt þarna við flóann í Krókn-
um. Þar hagar svo til, að fornar höfuðleiðir gátu hæglega legið
saman. Þar var gott leyni til áningar og til þess að bera ráð sín
saman fyrir förina, og þessa leið var auðvelt að komast óvörum
heim að gamla Lækjamótsbæ, því að flokkurinn hefði ekki sézt
heiman frá bænum, fyrr en hann var kominn í um það bil 100
m nálægð. Stórimelur (23). Hár og breiður melhóll vestan við Krók-
inn. Klauiin (24). Skarð milli aðalhluta Lækjamótsmela og Stóra-
mels. Um klauf þessa hefur legið leið vestan úr Vesturhópi til Lækja-
móts og sömuleiðis frá Þorkelshóli. Bæði síðasttalin örnefni liggja að
landi Lækjamóts, en heyra aðallega til landareignar Þorkelshóls,
en eru tekin hér með vegna staðhátta. Rjúphóil (25). Lítill malar-
hóll vestan Tjarnarflóa fast við þjóðveginn. Er nú að mestu upp
urinn til vegarofaníburðar. Er aldafornt landamerkjamið milli Lækja-
móts og Þorkelshóls. Lœkjamótatjörn (26). Grunn tjörn í flóanum
suðvestur af Lækjamóti. Er eftirstöðvar af stórri uppistöðu, sem í
lck jökultímans hefur náð norður að Lækjamótsmelum og um allt
svæði Tjarnarflóans. Neóra-Tjarnarvik (27). Fyrir alllöngu upp-
gróið vik vestur úr Tjörninni, þar sem Grafarlækur fellur úr henni.
Norðara-Tjarnarvik (28). Dálítil uppgróin vík norðan úr Tjörninni.
F.ira-Tjarnarvik (29). Suðausturhorn Tjarnarinnar og mýralægð
upp frá því. Tjarnarilói (30). Flóinn umhverfis Tjörnina frá Krókn-