Fylkir - 01.01.1922, Side 49

Un> leirlögin, sem finnast hér út með firðinum, frá Krossanesi tii Fagraskógs
°g uni verðmæti þeirra til múrsteinsgerðar, sjá 6. hefti Fylkis; En þar eð
a*lur sá leir mun vera mjög fátækur af kaikefni, þá er nauðsynlégt
að finna nægilegt kalk til að blanda hann með, áður en hann verður
nýtilegur til múrsteins; og undir öllum kringumstæðum er nauðsynlegt að
fi<ina kalk og vinna það, til þess að þurfa ekki að sækja eða kaupa kalk
°g sement með afarverði frá útlöndum.
Á Árskógs-ströndinni, einkum Selárbakka, Hauganesi og bæunum þar
fyir utan eru talsverðir haugar af kúfskeljum í fjörunni rétt við flæðar-
'uálið og hefur þó miklu verið fleygt fram i sjó árlega. Sömuleiðis er
talsvert af kúfskeljum að fá út á Dalvík á haustin og fram að jólum. En
'neð því að áliðið var sumars og enginn undirbúningur hafði verið gerð-
llri né-dieitt fé fyrir hendi til að borga fyrir eldsneyti, hvað þá til að byggja
^rensluofna, þótti mér óráðlegt að byrja þá, eða gera tilraun til þesg;
hvatti bændur til að geyma skeljarnar og kasta þeim ekki í sjóinn,
'’eldur reyna að brenna þær í haugum og nota þær þannig brendar sam-
®n við áburð, — auðvitað muldar í einföldum hakkavélum eða kvörnum,
^*ði í sáðgarða og þar sem, deiglent er í túnum, til að verja jörðina
yfir kali og auka grasvöxt og annan jarðargróða. Hvarvetna var mér sýnd
^esta kurteisi og velvild meðal bænda. Er því lítill efi á, að ef stjórnin
Vl,l senda verkvanan mann til að byggja brensluofna og kenna bændum
að brenna kalk úr steinum, þá verður því tekið með þökkum. Enda er
^ð verk mjög þarft vegna jarðræktarinnar og ætti ekki að kosta nein ó-
sftðp. Einar 2 þús, kr. ættu að nægja til að byrja með.
Þess skal getið að eg hef nýlega talað. við gamla sjómenn þar af
^öndinni, sem segja það mjög sjaldgæft að 5000 (fimm þúsund) kúfskeljar
a'st á bát á dag. Hámarkið sé nær 4000 (fjögur þúsund), og ekki megi
®era ráð fyrir, að meir en 3500 til 3000 kúfskeljar fáist á feræring á dag.
Hinsvegar hafa trúverðir menn sagt mér, að á Siglufirði hafi stundum
Veiðst s. 1. sumar, sem svarar 25 til 30 þúsund samlokur þ. e. 3—4 smá-
estir af kúfskeljum á mótorbát á dag-
. £ bændabýlum hér um sveitir, jafnt sem í öðrum landshlutum, sem eg
efl farið um, eru húsakynni fólks víðast hvar alt of lítil; ekki nálægt því
jJ°g loftrými ætlað á hvern heimilismann, til þess loptræsla geti verið
*gileg 0g fólkið eitrist ekki af sinni éigin útöndun. Læknar og ýmsir
orir vita, að hver meðalmaður fullorðinn andar frá sér á hverjum sólar-
næstum V2 ten.m. kolsýrulopts; en andrúmsloptið má ekki hafa
meir en 5% kolsýru, til þess það sé hæft til öndunar. Verður því að ætla
(.'nsf 10 ten.fn., þ. e. 40 ten.aln., á hvert nef, helst ekki minna en 12V2
Vj?,rn-_(50 ten.áínir), til þess loftræsfan geti verið nægileg og engin hætta
illf- °*ððeítrun og öðrum sjúkdómum, sem fylgja óhreinu lopti jafnt sem
fyjl' uPphitun. Þeir sem þetta lesa geta athugað hvort heimili þeirra upp-
ílla Þessi skilyrði fyrir góðri heilsu. Ritað í febr. 1922, F. B. A.
4