Fylkir - 01.01.1922, Blaðsíða 80

80
Sé aflið notað 4400 klst. (80 klst. yfir helming ársins) þá gildir livert
ha. til hitunar, matsuðu og iðju, á við 890 kg. ofnkola, eða sem n*gir
handa einum manni, sé herbergið 12 Va rúmmeter á stærð og getur auk
þess gefið jafnmikið afl til Ijósa, séu watilampar notaðir, eins og þó brénnt
væri 60—75 kg af steinolíu á vanalegym lömpum. Pessvegna giIðlTraf-
magnið þannig notað á við 34>/2 til 37'h kr. virði af kolum og stein-
olíu á ári á mann, en á 56 kr. virðí á mann, sé pössun kolaofna og stein-
olíu lampa og viðhald metið á 20 kr. á mann á ári; og getur því keppf
við kol og steinolíu, þó hvert kw kosti 56 kr. á ári, og ge fið 20 kr. orð,
þó kol seljist á 25 kr. smálestin og steinolía á 10 au. pundið. En hvert h.afj
rafmagns, þannig notað, gefur af sér 27 kr. virði af kolum og steinolíu a
ári, en 42 kr. virði alls, sé tímasparnaður og þcggindi metin til peningo.
Væri raforka notuð alment nú til heimilisþarfa, hitunar, Ijósa o. s. frV-
og eitt kw rafmagns ætlað á mann til jafnaðar, þ. e. 92 þúsund alls, eða
125 þús. ha. rafmagns, þá gæfi sú orka árlega 3.3 millión, kr. virði kola
og steinoliu á ári, þó kol seldust á 25 kr. smálestin og steinolía á 10 au-
pundið, en yfir 5V2 millión kr. virði árlega, sé tímasparnaður og þægind'
metin til peninga. Fyrri upphæðin er 5% af 66 millión kr., en seim11
upphæðin 5% af 110 millión kr. Hreinn ágóði, talinn eiris og hér að fra|Tl'
an 20 kr. á livert kw eða á mann á ári, yrði næstum 2 millión kr. alis>
eða 5% af 40 millión kr. En fyrir 40 millíón kr. hefði, samkvæmt fratU'
anrituðu, mátt virkja eitt eða tvö hinna stærri vatnsfalla landsins, íyrir
heimsófriðinn, nægilega til að veita hverju býli á Iandinu nóg afl til hit'
unar, Ijósa og iðju; kostnaðurinn, sem svarar 270 kr. á hvert ha. rafmagus-
Sönnun fyrir því, að rafmagn getur keppt við kol og steinolíu, þó stó'
iðnaður sé ekki rekinn í sambandi við hana, geta þeir, sem vilja, fengið *
Jaðri í Suður-Noregi. Þar er rafhitun víða notuð nú á sveitabæuni; er Þ°
aflið ekki tekið frá stóriðjuverum.
Þegar öll vatnsorka landsins verður notuð, n.l. þær 4V2 millión túrh’
ársh.o., þ.e. um 3 millión ársh.o. rafmagns, sem hún getur framleitt, þá g>fó*r
hún á við 108 millión kr. virði af kolum og steinoliu-á hverju ári, P°
aftið sé notað aðeins rúman helming ársins, en á við 140 millión kr. virðj
af kolum og steinolíu, ef notuð til heímilisþarfa og til iðnaðar, þó k°
seljist á 25 kr. smálestin og steinolía á 10 au. pundið. Þetta gilda hví(|1
kolin á íslandi; séu þau almennt notuð, svo lengi sem sólin skín
fljót falla til sjávar. Hreinn arður af orkunni yrði 45 til fo millión k'
á ári, þ.e. 5% af 900 til 1200 millión kr. höfuðstól. Þetta eru
kisturnar, sem vatnsföll íslands geyma fyrir þá, sem kunna að nota Pt,u
og liera gcefu til þess. Til þess þarf ekki stóriðnað, né útlent lánsfé. ‘a
á að byria með rafhitun, raflýsingu og smáiðfu i kaupstöðum, þorplU"
og byggðúm og koma henni á, fyrir peningana, sem afurðir landsin*
gefa af sér. F. B. P