Eimreiðin - 01.01.1897, Page 67

6?
:saman enskum og islenzkum orðum, sem hafa likt hljóð, en eru ólíkrar
merkingar, t. d. »want« og »vanta«. fó bar meira á þessu í Winnipeg
en í Argyle. Par heyrði jeg opt sagt (einkum yfir borðum, þegar verið
var að bjóða rjetti): »Hvað vantar þig?« (What do you want?), »vantar
þig dúfnasteik eða uxasteik?« í staðinn fyrir: Hvað þóknast þjer, hvers
óskar þú o. s. frv.
Efnahagur Argylinga má yfirleitt kallast góður, og þar eru ekki
allfáir bændur, sem eru komnir í svo góð efni, að þeir mundu kallaðir
ríkir menn á Islandi. Auðvitað eru margir býsna skuldugir, enda er
það engin furða, þar sem byggðin er svo ung og flestir hafa komið
þangað fjelitlir eða jafnvel blásnauðir. Það þarf ekki lítið fje, til þess
að kaupa hin nauðsynlegustu akuryrkjutól, en okurvextir svo miklir af
peningalánum, að mjer blöskraði að heyra. Veitir þvi erfitt að losast
úr skuldunum, þó ágóðinn af búskapnum sje töluverður. Sem dæmi
upp á efnahag manna og ágóða af búskapnum skal jeg skýra frá búslóð
eins bónda, sem mjer er vel kunnugt um. Er hann talinn dugnaðar-
maður, en enginn efnamaður, heldur að eins vel bjargálna. Hann byrjaði
búskap fyrir 6 árum með eitthvað y—600 dollara fjárstofni og keypti
sjer þá jörð. Nú er land hans og byggingar metið á 3000 dollara, og
af verkfærum á hann 10 plóga (á 25 dollara hver), 3 herfi (á 20 d.j,
3 sáðvjelar (á 80 d.), 3 kornskurðarvjelar (á 175 d.), 2 eimþreskivjelar
(önnur á 3000 d., verð hinnar man jeg ekki), 1 sláttuvjel (75 d.), 1
rakstrarvjel (30 d.), 3 vagna (á 75 d.), 1 skemmtivagn (100 d.), 2 sleða
(á 25 d.) og mörg aktygi (c. 200 d.). Af skepnum á hann 18 hross
(c. 2000 d.), 16 nautgripi (c. 250 d.), 100 svin að mfcð töldum grísum
(c. 5 00 d.), auk alifugla o. s. frv. Má þvi telja eign hans nú að minnsta
kosti 10,000 dollara, en á henni hvilir 3000 d. skuld. Hefur hann þá
grætt á búskapnum rúmar 4000 kr. á ári siðan hann byrjaði búskap,
og hefur þó uppskera hans stundum brugðizt hraparlega. — Ríkastir eru
þeir, sem lengst hafa búið og flest börn eiga upp komin, þvi þar er
meiri eign i börnunum en á Islandi. Ekki eru sveitarþyngslin, því þurfa-
menn eru þar engir. Má það merkilegt heita, þvi ólíklegt er, að enginn
af öllum þeim hreppsómögum, sem sendir hafa verið frá Islandi til
Ameríku, hafi lent þar. En þeim hefur kannske lærzt að neyta betur
krapta sinna, enda mun svo um flesta, er þar búa. Menn hafa mátt
leggja mikið á sig og haft við mikla örðugleika að striða, meðan menn
vóru að koma fótum undir sig, því ekki þrífast ónytjungar þar fremur
en annars staðar. Einkum virðast giptar konur ekki hafa átt sjö dagana
sæla, nje heldur eiga það enn, þvi þær eru tiðast einar sins liðs, stund-
um með stóran barnahóp. Kaupgjald er svo hátt, að frágangssök er
fyrir flesta að halda vinnukonur. En þetta breytist sjálfsagt eptir þvi
sem efnin vaxa. Og að þau muni brátt vaxa hjá flestum, er engum
vafa bundið. Hverjum, sem hefur óvilhöll augu, hlýtur að vera ljóst,
að byggðin á mikla og glæsilega framtíð fyrir höndum. Að sönnu geta
næturfrost og hagljel eyðilagt alla uppskeru eða mestan hlut hennar á
einni nóttu (og slíkt kom einmitt fyrir i sumar hjá einum ísl. bónda,
meðan jeg var vestra), en uppskeran er þá hitt veifið svo ríkuleg, að
menn eru færir um að þola nokkur áföll. — En þótt Argyle hafi reynzt
5*