Eimreiðin - 01.05.1897, Síða 7

87
Hárskógi* er þar á móti eins. Seinni vísan (»Ein sat hún úti«) hefur aldrei
verið prentuð. — I2) Úr Hóraz (grimmur tígris eða getúlskt ljón).— m.) = Nu
rinder Solen op i 0sterlide o. s. frv. — n) Bagsværd, upp á land í nánd við
Lyngby. — o) Lilleröd og Lynge fyrir neðan Holte. — p) = Terkelskov, þar í
nánd við. — r) = Lyngby og Ordrup, nokkuru fyrir norðan Khöfn; rjett við
Lyngby er Fredriksdal og Jægersborg. — s) Mun vera Ari á Flugumýri; hann »lá
i tjaldi i Dyrehaven og hafði þar jafnvel einhverjar veitingar. Hann bjó til mjög
góða bifur« (Páll Melsteð).
Þó að þessi ferðasaga muni ekki þykja stórum merkileg, þótti þó ekki
áhorfsmál að álíta hana prenttæka. Hún er smágamansöm og lýsir Jónasi all-
vel að mörgu; þótt hún sje ekki meiri, má segja, að beztu eiginlegleikar hans
komi þar fram; meðaumkvun hans og viðkvæmni birtist svo vel í hinni stuttu
athugasemd hans um vegabæturnar og bændurna. Spaug hans og græskulaus
fyndni er þar alstaðar öðru hverju. Og ekki skulu menn furða sig á, þótt þar
sjáist og tilfinningar fyrir kvennlegri fegurð og atgjörvi. — En ekki sízt skýrir
sagan vísurnar, er áður gat um og annars eru óskiljandi, og einkum, hver þessi
»Salthólmsferð« í raun og veru var. sÞað sögubrot er algjörlega týnt« stendur
í athugasemdunum (bls. 395 í útg.); þessi orð detta nú úr sögunni. »Salthólms
ferðin« er í safhi Konráðs Gíslasonar í Árnasafni; er hún prentuð hjer með öll-
um ummerkjum, nema að nokkur orð eru prentuð með grísku letri. Einstöku
skýringar hefur Bogi Melsteð útvegað mjer hjá Páli frænda sínum.
Khöfh í janúarm. 1897.
Finnur Jónsson.
Einar Jónsson: Refsidómurinn.
Flestir af lesendum »Eimreiðarinnar« muna liklegast eptit litla drengn
um, sem lá á knjánum, fórnandi höndum, og var að biðjast fyrir
(EIMR. I. 38); það var frumsmíð Einars myndhöggvara Jónssonar. Hjer
birtist önnur mynd eptir sama mann — Refsidómurinn.
Virðum fj^rst fyrir okkur andlitið á manni þeim, sem hjer hefur
orðið fyrir sofreiði guðanna«. — Andlitið er harðýðgislegt og hreysti-
legt, það lýsir frábæru sálarþreki og óbifanlegri viljafestu og ber það með
sjer, að maðurinn hefur aldrei látið af sínum málsstað. Hann hefur
þess vegna verið merkismaður sinnar tíðar og haldið fána hennar fram
í fylkingarbroddi; en nú er merkisstöng hans höggvin sundur og hann
sviptur merkinu. Hvernig víkur þessu við? Hann hefur eflaust lengi
fylgt merkinu dyggilega fram og unnið málsstað sínum með ósjerplægni,
en svo hefur móða fallið á hinn fægða skjöld hans, og hann hefur hulið
sig skýlu yfirvarps og yfirdrepsskapar, en samt sem áður hefur hann
ætlað sjer þá dul að halda áfram með að vera forvígismaður samtiðar
sinnar. Þá hefur refsinornin komið yfir hann, sem reiðarslag úr heið-
ríkju. Hún hefur dregið slæðu þá, sem hann hefur hulið sig i, undan
honum, brugðið henni um knje sjer og þannig fellt hann á hans eigin