Eimreiðin - 01.05.1897, Síða 79

159
að geta metið gildi þessara kvæði verði menn því að lesa þau á frummálinu, og
þá muni menn verða að játa, að í þeim sje sannarlega fólgin mikil list. En þessi
list liggi vanalega því nær eingöngu í forminu, þó til sjeu þau kvæði, sem lika
að efninu til sjeu sannarlegur skáldskapur. Þegar menn þýði íslenzkar sögur á
útlend mál, geri menn því bezt i að sleppa algerlega öllum vísum og kvæðum,
ef menn geti ekki búið þýðing sína á þeint ( líkan búning og frumkvæðin. Slíkt
kosti reyndar mikla jÆrlegu, en það megi þó takast að öllu öðru leyti en því,
er kenningarnar snertir. Til þess að sýna þetta enn ljósar, hefur Mr. Craigie nú
þýtt nokkrar vísur með ýmsum bragarháttum (dróttkrætt, hrynhendu, runhendu
o. fl.) og fylgir í þýðingunni nákvæmlega öllum braglistarreglum (bæði með stuðla
og höfuðstafi, skothendingar og aðalhendingar o. s. frv.). Eru þýðingar þessar
meistaralega af hendi leystar og ritgerðin öll yfir höfuð prýðilega samin.
V. G.
JARÐSKJÁLFTARNIR Á ÍSLANDI 1896. Urn þá hefur verið mikið skrifað
í útlendum blöðum síðastliðinn vetur, einkum hjer í Danmörku. Meðal annara
hefur cand. mag. Bogi Th. Melsteð skrifað langa grein bæði um þá og jarðskjálftana
1784 í sFyens Stiftstidende« (12. og 18.—20. nóv.), sem einnig hefur prentuð
verið í 11 öðrum blöðurn. Er í þeirri grein einkum fróðlegur samanburður á
ástandi landsins og hag manna þá og nú. Pá hefur og dr. porvaldur Thóroddsen
skrifað alllanga grein um þá í »Geografisk Tidsskrift* (XIII, 7—8) og er í þeirri
grein uppdráttur af jarðskjálftasvæðinu og suðvesturhluta landsins. Þar eru og
ýmsar vísindalegar athugasemdir um orsakir jarðskjálftanna. Á Þýzkalandi hefur
og M. phil. C. Kúchler skrifað grein um jarðskjálftana í »Das zwanzigste Jahr-
hundert« (VII, 3, bls. 258—261) og skorar hann þar fastlega á landa sína að
styrkja Islendinga með fjársamskotum. —Jarðskjálftasamskotin hjer i Danmörku
vóru 20. apríl orðin um 116,000 kr., en þar í er þó talið töluvert fje, sem koniið
hefur frá öðrum löndum, bæði Englandi (rúm 10,000 kr.), Noregi og Þýzkalandi.
V. G.
UM NÝÍSLENZKAR BÓKMENNTIR hefur cand. phil. Vilhjdlmur Jónsson
ritað langa og lipurt skrifaða ritgerð í »Nordisk tidsskrift« (1896) og lýsir hann
þar einkurn skáldskap hinna yngri höfunda, Hannesar Hafsteins, Bertels Þorleifs-
sonar, Gests Pálssonar, Einars Hjörleifssonar, Þorsteins Erlingssonar, Jónasar Jónas-
sonar og Þorgils gjallanda (Jóns Stefánssonar) og skýrir allýtarlega frá efninu í
ritum þeirra. Um þessa ritgerð Vilhjálms hefur aptur dr. Georg Brandes skrifað
i danska blaðinu >>Politiken«, og í sama blaði iiafði hann nokkru áður (29. jan.
1897) skrifað fjöruga grein um hina dönsku þýðingu á sögum Gests Pálssonar,
er vjer gátum um í fyrra (EIMR. II, 160). Hælir hann Gesti mikið sem sagna-
skáldi og segir, að dr. Valtýr hafi í formála sínum fyrir þýðingunni rjett og öflug-
lega tekið fram, hvað væri aðalkjarninn í sögum hans. Mest þykir honum korna
til sögunnar «Vordraumur«, þó allar hinar sjeu góðar. Þannig mundu hin frægu
rússnesku sagnaskáld ekkert hafa á móti, að þeim væri eignað »Tilhugalífið«.
Þetta er dómur hins mesta gagnrýnings á Norðurlöndum og þó víðar sje leitað,
og kveður þar nokkuð við annan tón en í Sunnanfara í fyrra, er hann minntist
á sögur Gests og dóm dr. Valtýs um þær. — í þýzka tímaritið »Das 20. Jahr-
hundert* (VI, 11—12, Zurich 1896) hefur og M. phil C. Kúchler skrifað langa
ritgerð um > hin þrjú helztu íslenzku sagnaskáld« (Die drei Heroen der neuisldn-
dischen Novellistik), en að eins tveir fyrstu kaflarnir af þeirri ritgerð eru enn
komnir út, um Jónas Hallgrímsson og Jón Thóroddsen, og er í þeim mjög ýtar-
jeg lýsing á sögum þeirra. Þriðji kaflinn, um Gest Pálsson, hefur ekki enn orðið