Eimreiðin


Eimreiðin - 01.09.1902, Síða 25

Eimreiðin - 01.09.1902, Síða 25
i«5 Öll orð hans eru eins konar guðsorð, öll með þeim blæ guð- rækninnar, gæzkunnar og andríkisins, að þau munu vart verða einkend með réttara orði. En rit hans eru alls ekki guðfræðisrit. Guðfræðisdeilum eða rannsóknum gaf hann sig lítið við og aldrei nema vegna gefinna orsaka. 011 rit hans eru um dygð og guðs- ótta, en með nýjum skoðunarhætti og formi: Hann vill efla guðshug- mynd vora með því, að efla skoðun vora á eðli sjálfra vor. I þessu eru rit dr. Kj. ólík öllum öðrum kennimannlegum rit- um, sem á undan honum vóru samin —- að undantekinni fjall- ræðunni og stöku setningum hins sama andlega postula, sem fyrst sló erfðasyndinni fastri í fræðum kirkjunnar. Pegar Kj. ræðst á einhverja erfðakenning, t. d. þrenningarlærdóminn, þá er aðal- ástæða hatis, að röðstyðja með því heilbrigðari og bjartari lífs- lífsskoðanir og ryðja brautina fyrir þá, sem sátu fjötraðir bak við úreltar mannasetningar. Sá guð, sem Kj. boðaði, er hið skilyrðis- lausa upphaf alls réttlætis og kærleika, alfaðirinn, guð ljóssins og lífsins, sem sendir oss sífeld bros í blíðu sumarsins og opinber- aðist oss í gæzku Jesú og kærleika. Næst þeirri skoðun er gleði hans yfir lífinu og þakklæti við guð fyrir gæði þess og dásemdir. Aldrei heyrast hjá honum hinar alkúnnu guðlöstunar raunatölur yfir heiminum sem táradal; lífið sýndist honum bjartir helgisalir, jörðin himnaríki, og guð sjálfur nærri oss, blessandi börn sín frá skínandi hástóli sælunnar. »Handleiðsla guðs hingað til,« sagði hann, »fyllir mig óbifanlegu trausti til ókominna tíma.« Priðja allsherjar-skoðun hans var trú hans á manneðlið. Ekkert vakti eins gretnju og vandlæti hins milda manns eins og kenning kirkj- unnar um gjörspilling mannsins. Eessi kenning gekk stiemma fram af honum. Par lá í hans augum aðal-ágreiningsefnið milli hins gamla og hins nýja. Hann kendi að maðurinn væri undir niðri góður, eða að m. k. lagaður og ákvarðaður til að verða það — án yfirnáttúrlegra áhrifa, er hann kvað rugla alla rétta og heil- brigða skoðun. En dr. Kj. var of vitur og gætinn til að fara of langt: Hann neitar hvergi syndsemi kyns vors og mikla breysk- leika. Fáir metin hafa búið yfir meiri meðfæddum viðbjóð á öllu illu, ósönnu og ljótu eins og hann. Enginn hefir betur skilið orð Esaíasar: !>Alt réttlæti vort er eins og niðurlagsfat.« Og enginn setti takmark algjörleikans hærra; enginn krefst meiri helgunar af kristnum mönnum en hann gjörði. Pað, sem hann andæpti, var hið sjúka og brjálaða í kenning-

x

Eimreiðin

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.