Eimreiðin - 01.05.1912, Síða 29

io5
íslendingar heimsóttu hana, sem til Berlínar komu, en þeir vóru
sjaldgæfir gestir, nema helzt seinni árin, eftir að hún var orðin
veik, svo hún gat ekki notið þess eins og hún vildi. Til Kaup-
mannahafnar kom frk. Lehmann-Filhés nokkrum sinnum, og kynt-
ist þar dr. Valtý Guðmundssyni og fáeinum öðrum Islendingum.
Árin 1889 og 1901 gaf. frk. M. Lehmann-Filhés út úrval af
Pjóðsögum Jóns Árnasonar í tveim 'bindum, og var þýðingin að
allra dómi mjög vel af hendi leyst; nokkru síðar lét hún prenta
þýðingar íslenzkra kvæða (Proben Islandischer Lyrik. Berlín
1894) eftir þjóðskáldin með æfiágripum þeirra, og var það líka
vel gert. Ýmislegt fleira þýddi hún af íslenzkum kvæðum, sögum
og ritgjörðum og er það á víð og dreif um tímarit og blöð. Það
sem þó helzt mun halda minningu hennar á lofti, eru ritgerðir
hennar um íslenzka þjóðfræði, sem hún sérstaklega lagði stund á,
um lifnaðarhætti Islendinga, alþýðutrú, venjur og íþrótta-iðnað; í
þýzkum þjóðfræðis-tímaritum eru margar ritgjörðir og greinir eft-
ir hana um þessi efni. Auk þess þýddi hún margt í þeirri grein,
ritgjörðir eftir Ólaf Davíðsson, Brynjúlf Jónsson frá Minnanúpi,
síra Porkel Bjarnason, Ólaf Sigurðsson í Ási o. fl. Sumt af þessu
hefir eigi verið prentað á íslenzku, en verið þýtt eftir handriti
höfundarins, t. d. ritgjörð Ólafs Davíðssonar »um íslenzka galdra-
stafi og galdrabækur* með mörgum myndum. Einnig hjálpaði
fröken Margrét dr. Max Bartels, nafnkunnum þýzkum þjóðfræðingi,
um margt, er Island snerti, og er því ýmislegt í ritum hans um
íslenzka þjóðtrú og venjur. I ritgjörð, sem M. Bartels hefir samið
>um íslenzkar venjur og þjóðtrú, er snerta afkvæmið«, hefir hún
með aðstoð ýmsra Islendinga safnað mestöllu efninu.
Um íslenzkan spjaldvefnað gaf frk. Lehmann-Filhés út merki-
lega bók »Ueber Brettchenweherei". Berlín 1901, 40; það er
allstórt rit, skrautlega útgefið, með 82 myndum. Konan mín benti
henni fyrst á íslenzkan spjaldvefnað og í Höfn sá hún hjá konu
dr. Valtýs spjaldofin bönd; þótti henni vefnaður þessi afarmerki-
legur, sérstaklega er hún hafði fundið að hann hafði mikla út-
breiðslu að fornu og nýju víða um heim; rannsakaði hún þetta
alt út í hörgul með tilstyrk ýmsra vísindamanna og ferðamanna
í Berlín. í Eimreiðinni reit hún sjálf grein áíslenzku um spjald-
vefnað (1898, bls. 135 —140).
Pað var mjög sorglegt og mikið tjón fyrir íslenzk þjóðfræði
erlendis, að fröken Margrét varð vegna veikinda að hætta rit-