Eimreiðin


Eimreiðin - 01.05.1912, Blaðsíða 75

Eimreiðin - 01.05.1912, Blaðsíða 75
frúr, sem væru svo skrambi árrisular, að þær hef ðu fengið nafnið »morgunfrúr«, O, sei, sei, nei, það eru bara gullblóm, sem við er átt, en engar frúr. En á dönsku heitir gullblóm »Morgenfrue«. »LavendeU mætti kalla i>laugarblóm« á íslenzku, eða jafnvel »lauganda«- (nefnif. laugandi), ef farið er eftir upprunanum (mlat. lavandula, ital. lavendola, sbr. ital. lavanda = þvottur, laug, bað, og lat. lavare = þvo, lauga baða), þar sem nafn plöntunnar stafar af því, að hún sökum ilms síns var notuð við laugar og þvotta. En þyki mönnum þetta nokkuð lang- sótt og vilji heldur halda útlenda nafninu, þá er sjálfsagt að gefa því íslenzka mynd og beygingu (lavendill, flt. lavendlar). Hefði því þýð- andinn ritað »lavendilsbeðunum«, hefði vel mátt við það una. En »lavendelbeðunum«. er danskt viðrini. Eins hefði á bls. 3 átt að rita kaprífólíur, en ekki »kaprifoliurt., ef útlenda nafninu er haldið; en einfaldast virðist að kalla plöntuna geitnablab á íslenzku (sbr. geitna- hvönn, geitnaskóf o. s. frv.), eins og Danir hafa nafnið »Gcdeblad«. jöfnum höndum við (latneska) nafnið »Kaprifolium«. — eða þá að kalla hana hunangsdúsu, ef menn vilja heldur sníða íslenzka heitið eftir enska nafninu »honey-suckle. Af öðrum danskkynjuðum viðrinisorðum skulum vér aðeins nefna þessi: heykeyrsla (bls. 6) f. heyakstur; vínpekkjari (11) f. vínglöggur maður (»þér eruð vínþekkjari« = þér eruð vínglöggur, hafið gott vit á vínum, hafið næman vínsmekk); skotpéttur (31) f. skotheldur (sem skot vinna ekki á); »langa e-m e-ni (35: »langið okkur hann hingað«) f. selja, rétta e-m e-n; hol hönd (122: sandaði í hola hendina«) f. lófi (»den hule Haand« á dönsku); erfibishertur líkami (199) f. 1 ík- ami harðnaður af erfiði (menn tala um hertan fisk (og porsk!), en harbnaða menn). Af málleysum og röngum orðum má sem dæmi nefna: »Kirt- ilU (bls. 1, 4) þýðir eitill, en er látið þýða kyrtil (fat). »Augna- brúnirnare. (2) ætti að vera augnabrýnnar. nApaltréi (3) er ekki til í íslenzku, heldur apaldur og apaldurstré. Aftur er aplakálfur til! ■»Býfur<í (4) getur aldrei þýtt hendur, heldur luralegar lappir eða fæt- ur. »Berast með kvibumv. (4) á að vera berast með hviðum (af hviba, en ekki af kviður), og »kvibóttur vindur« (43) á að vera hviðóttur (því ekki er meiningin að vindurinn hafi verið kvibmikill!) »Eitthvab gagn« (7) á að vera eitthvert gagn, og »eldstóin reykti« (7) eld- stóin rauk, því meiningin er víst ekki, að hún hafi verið að reykja (tóbak eða hangiket), heldur að hún hafi rokið eða rokið úr henni. »Bera vinfengit (9) ætti að vera bera vinmæli, því þau má senda, en sjálft vinfengið ekki. »Með Önnu Jensdóttfr« (14) á náttúrlega að vera: með Önnu Jensdóttwr. »Skýjum er rdku fyrir vindi« (18) á að vera: skýjum, er rak fyrir vindi (því sögnin er persónulaus: eitthvað rekur, skýin rekur). nHverjum enda myndi þetta taka« (20) á að vera: hvern enda mundi þetta taka. »Að dagar sinum væru bráðum taldir« (76) er sjálfsagt prentvilla (f. dagar sínir), en það getur »vissi ekki hvað hann hófst að« (87) varla verið, heldur hrein og bein málvilla f. hafðist að (blandað saman hefjast og hafast, eins og fyr reykja og rjúka). »Unlibur (ekki einu sinni »únliður«) getur ekki verið prent- villa, því sú orðmynd kemur fyrir á fleirum stöðum (t. d. 116, 159),
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.