Aldamót - 01.01.1900, Blaðsíða 108

io8
Mér kemur ekki til hugar með þessu a5 rýra gildi
þess, sém sagt er hér að framan í fyrirlestrinum um
mótsagnir. paS er ágæt og nauösynleg hugvekja frá
öðru sjónarmiöi, sem er fjarska nauösynleg stööugt að
hafa fyrir hugskotssjónum. En eg tek þetta fram til
þess að enginn skuli halda, aö þaö sé óhæfa fyrir
mannsandann að eiga viö mótsagnir og leitast viö aö
leysa úr þeim, hversu erviöar sem þær eru viðfangs,
hversu margar sem þær ávalt veröa, og hve illa sem
hann kann að vera því verki vaxinn. Ætlunarverk
hans er ekki að bera grjóthrúguna fram og aftur án
þess nokkuð miði áfram, eins og þar er svo prýöis-
fallega tekið fram. Heldur er ætlunarverkið þaö, að
bera hana á undan sér, þoka henni áfram og byggja
smám saman úr henni stiga til himins.
Eg fæ nú ekki betur séð en að gamla testament-
is rannsóknin haii einmitt gjört þetta. Hún hefir tek-
iö einn steininn úr hrúgunni og notað hann í bygging-
una. Hún hefir gefiö svar, sem líklegt er til að friöa
um stund að minsta kosti, án þess að láta svifta sig
nokkuru, sem vér máttum eigi án vera. Mörgum
virðist hún hafa gefið hið sannasta svar, sem unt var
að finna á því þekkingarinnar og þroskans stigi, sem
vér erum nú staddir. Að það sé hið síðasta svar, að
vísindin muni aldrei síðar finna ástæðu til að taka það
fyrir til nýrra rannsóknar, kemur mér ekki til hugar að
staðhæfa. Eg get búist við, að seinni tíðir gefi enn þá
fullkomnara svar og skoði gamla testamentið í enn
sannara ljósi en nú er nokkurum unt. En allar líkur
eru til, að drottinn láti eitthvað varanlegt fæðast út af
þeim og gefi þeim þannig gæfu til að vera spor í áttina.
Eg ræð það af því samræmi, sem þegar er orðið í flest-