Dagblaðið Vísir - DV - 24.02.1982, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ & VÍSIR. MIÐVIKUDAGUR 24. FEBRÚAR 1982
Niðurstöðurnýrrar, sænskrar könnunar:
Samhengi milli mikils
myndbandagláps unglinga og
lágra einkunna í skólanum
Þær myndir sem 15 ára unglingar
vilja helzt sjá af myndbandi fjalla um
ofbeldi, hrylling og klám og eru svo
svæsnar að þær fengjust aldrei
sýndar í kvikmyndahúsum. í þessum
hópi eru drengir fjölmennari en
stúlkur og segjast þeir helzt kjósa að
horfa á myndir þessar í félagsskap
5—6 annarra drengja á sama aldri.
Einnig er augljóst samhengi á milli
lágra einkunna í skólanum og
myndbandagláps og að börn foreldra
með litla menntun nota myndböndin
meira en börn annarra með meiri
menntun.
Þetta eru höfuðatriðin í könnun
sem farið hefur fram við félagsfræði-
deild háskólans í Lundi í Svíþjóð
undir stjórri Karl-Eriks Ro'engrens
dósents. í allt taka 1100 unglingar
þátt í könnun þessari og eru þeir á
aldrinum 11 15 ára. 200 eru 11 ára
og búa í Málmey, 900 eru frá Váaxsjö
og eru 11, 13 og 15 ára.
Unglinga M.ilimy horfa meira á
videó en unglingar í Váaxsjö.
Fá fullorðna tíl að leigja
svæsnar myndir
— Þetta ei dænngert stórborgar-
fyrirbrigði, -et'it Keith Roe kennari
sem vinnur að könnuninni. — Þeir
sent horfa mcsi ei u 13 ára unglingar
en þeir 15 ái.: fylgia fast í kjölfarið.
Þetta eru sambærilegar tölur við þær
sem koma út úr könnunum á sjón-
varpsglápi. Enda eru myndböndin í
flestra augum nokkurs konar heima-
bíó. Eh það eru næreingöngu stúlkur
sem taka upp úr sjónvarpinu, dreng-
irnir vilja heldur horfa á aðkeyptar
myndir.
Það heyrir til undantekninga að
foreldrar horfi á þessar myndir með
börnum sínum. Unglingarnir vilja
helzt hópast saman til að horfa á
þær. Þeir sem leigja þessar krassandi
myndir handa þeim eru þeir sjálfir,
eldri systkini eða einhver fullorðinn
sem þau fá til þess. Er þetta sam'oæri-
legt við það er unglingar fá fuliorðna
til að kaupa fyrir sig áfengi.
— Það virðist sem svo að lítt sé
farið að lögum um aldurstak-
markanir við leigu á slikum myndum,
segir Keith Roe.
Smekkurinn breytist á
aldrinum 13—15ára
Myndsmekkur unglinganna breyt-
ist mjög á milli 13 og 15 ára aldurs.
11 —13 ára unglingar vilja gjarnan
horfa á teiknimyndir, sérstaklega þeir
II ára. En þessi aldurshópur horfir
líka gjarnan á leynilögreglu- og
hryllingsmyndir, en þó ekki af
svæsnustu gerð.
— Mesta breytingin verður á
skeiðinu 13—15 ára segir Roe. —
18% 15 ára unglinga vilja helzt sjá
ofbeldismyndir og þær af verstu
tegund. 17% horfa gjarnan á
hryllingsmyndir og 15% á klám-
myndir.
Á meðal 11 ára barna sem horfa á
videó eru það aðeins 2% sem horfa á
ofbeldis- og klámmvndir.
En hvaða áhrii hafa svo þessar
myndir á börnin?
— Við reiknum ineð að það korni í
Ijós við aðra könnun á sama
unglingahópi sem við byrjum með í
vor, segir Roe.
En það er búið að rannsaka
samhengið milli lágra einkunna og
myndbandagláps. T.d. glápa 46%
þeirra sem fá aðeins 2 í einkunn
(hæstu einkunn 5) afar mikið á vídeó.
Af þeim sem fá 5 í meðaleinkunn
"horfa aðeins 9% að nokkru ráði á
vídeó. Unglingar með lága einkunn
horfa mikið á stríðsmyndir, ofbeldis-
myndir og hryllingsmyndir.
Unglingar með háa einkunn horfa
aftur á móti mest á prógrömm sem
tekin eru upp úr sjónvarpinu. Oftast
eru þetta þættir eða myndir sem sjón-
varpið hefur sýnt seint að kvöldi og
fá unglingarnir þá að horfa á þær
eftir að skóla lýkur daginn eftir.
Rannsóknin sýnir að yfirleitt hefur
mikið myndgláp í för með sér að
unglingarnir taka ákaflega neikvæða
afstöðu til skólans.
Stéttarskipting
Keith Roe slær því lika föstu að
börn sem eiga menntana foreldra
taka allt öðru vísi afstöðu til mynd-
bandanna en börn foreldra með litla
eða enga menntun. Menntaðir for-
-

>:;a;
'
eldrar drífa börn sín í alls kyns félags-
:starfsemi og leggja ríkari áherzlu á
ivinnu í sambandi við skólann svo
:börnin hafa blátt áfram ekki tíma til
að horfa mikið á videó.
— Þetta er mikið undir fjölskyld-
unni komið, segir Roe. Og
miðstéttarbörn horfa miklu minna á
videó en verkamannabörn.
— Unglingar eru sjálfráðir í vali
mynda sem þau sjá af myndböndum,
segir Roe ennfremur. — Þau ráða
líka sýningartimanum sjálf.
Myndböndin eiga eftir að hafa mikil
áhrif á rekstur sjónvarps og kvik-
myndahúsa i framtíðinni. Ungl-
ingunum finnst lítið varið í sjón-
varpið. En myndböndin eru bara
einn liðurinn í þróun nýrra fjölmiðla.
T.d. eignast þau harða keppinauta
þar sem er sjónvarp um gervihnetti
og kapal-sjónvarp. En þau munu
samt halda sínum hlut og með
tilkomu nýrra myndavéla sem gerir
það auðveldara að útbua eigin
prógrömm má nota þau mun meira
við kennslu í skólum en nú er gert.
(Dagens Nyhe(er)
Ekki vantar tílboðin um ofbaldis-
myndir í Svíþjóð og er talið að þar
farimyndbandaloigur lítt að lögum
um aldurstakmark.