Dagblaðið Vísir - DV - 07.07.1988, Blaðsíða 38

38
FIMMTUDAGUR %. JÚLÍ 1988.
Lífsstfll
Jógúrt fyrr og nú
Uppáhaldsfæða hirðingja
- í sjö þúsund ár
Jógúrtgerð
Til eru ýmsar aöferöir viö fram-
leiöslu á jógúrt. Hér á landi er hún
framleidd á þann hátt að mjólkin er
hágerilsneydd. Þá er bætt í hana jóg-
úrtgerlum. Þannig er mjólkin sýrð
viö 45“ í 4-5 klukkustundir. Þá er jóg-
úrtin kæld og blönduð ávöxtum. Síö-
ast er henni pakkað og geymd í kæli
í sólarhring áöur en hún fer á mark-
að.
Ýmsir þekkja aöra tegund af jógúrt
úr utanlandsferðum. í Suður-Evrópu
hefur önnur framleiðsluaöferð orðiö
ofan á. Það er svokölluð „setjógúrt".
Hún er sýrð í dósunum og er því
stinnari.
Hrein jógúrtof súr
Jógúrt er mjög súr á bragðið. Hún
hentar því vel til að blanda í hana
sætum ávöxtum og þannig hefur hún
náð miklum vinsældum. Hér á landi
er nánast ógjörningur að finna
hreina jógúrt. Það er eins og bragðið
henti ekki íslendingum. Þess vegna
er það að fyrirtæki eins og Baula
hefur alveg sleppt því að framleiða
hana hreina, og Mjólkurbú Flóa-
manna framleiðir lítið.
örn Vigfússon, framleiðslustjóri Baulu, við vélar jógúrtverksmiðjunnar.
DV myndir-BG
Hrein jógúrt er hins vegar upplögö
í matargerð og er vonandi að upp-
skriftimar hér á síðunni eigi eftir að
auka veg hennar sem mest.
-PLP
Jógúrt hefur verið uppáhaldsfæða
hirðingja í Suðvestur-Asíu í nærfellt
7 þúsund ár. Enn er hún mikilvæg
uppspretta eggjahvítuefna í fæðu
þessara þjóða.
Talið er að fyrsta geitin hafi verið
tamin í Mesópótamíu um 5 þúsund
árum fyrir upphaf okkar tímatals.
Hún gaf af sér mjólk, og þegar hún
súmaði í hitanum ysti hana. Einhver
hefur einhvem tímann smakkað yst-
inginn og gefið honum góða einkunn.
Jógúrtin var fædd.
Nú á dögum er jógúrt mikilvæg
fæðulind í ýmsum löndum fyrir botni
Miðjarðarhafs. Vegna heits loftslags
þykir ekki heppilegt að neyta ferskr-
ar mjólkur vegna sýkingarhættu.
Þar er hún til í ýmsum afbrigðum
og gengur undir mörgum nöfnum.
Afbrigðin fara eftir ýmsu. Svo
dæmi séu tekin þá er jógúrt úr sauða-
mjólk í miklum hávegum höfð í íran.
Stundum er henni þó blandað við
geitamjólk. Þar er hún til bæði sem
vökvi og þurrkuð. Persar hafa ann-
Flestum þykir jógúrtin góð og hefur
hún náð umtalsverðum vinsældum
á Vesturlöndum.
ars verið miklir jógúrtmenn í gegn-
um tíðina því hana er að finna í flest-
um réttum þaðan. Þannig er henni
bætt í súpur, hún er notuð í sósur,
og þurrkuð er hún mikilvæg upp-
spretta eggjahvítuefna í fæði þjóðar-
innar.
Megrunarfæða á
Vesturlöndum
Til Vestur-Evrópu berst jógúrtin í
gegnum Rússland og Búlgaríu. Hér
hefur hún það orð á sér að vera ekki
fitandi auk þess sem hún er talin
mjög holl. Þá er skemmst að minnast
frægra öldunga í Kákasusfjöllum
sem þakka henni langlífi. Einnig
mæla rússneskir matvæla- og nær-
ingarfræðingar með því að hún sé
gefin smábörnum frekar en nýmjólk.
Hér á Vesturlöndum er jógúrtin
nánast alltaf búin til úr kúamjólk.
Hún tók að koma á markað upp úr
1940. Þar sem hún átti sér harðan
keppinaut í nýmjólk var hún mark-
aðssett sem megrunarfæða. Þannig
náöi hún fljótt geysilegum vinsæld-
Jógúrtin sést ekki fyrr en hún kemur pökkuð úr vélunum.
um og er nú svo komið að hana er
að finna á hverju morgunverðar-
borði í flestum löndum Evrópu. Til
dæmis neytir hver íslendingur um
átta kílóa af jógúrt á ári, þrátt fyrir
að hér sé súrmjólkin sívinsæl.
Góögæti úr jógúrt
ískaldir ábætisréttir
Að nota jógúrt í ísgerð í staö eða
með ijóma gerir ísinn ekki aðeins
hollari heldur og hitaeininga-
snauðari. Jógúrt er næringarrík og
inniheldur meira af B vítamínum
en mjólk. Eínnig er kólesterólinni-
hald jógúrtar mun lægra en ann-
arra mjólkurafurða. fsgerðin er
frekar einfóld og eru uppskriftim-
ar miðaðar við að sera flestir geti
án mikíUar fyrirhafnar útbúið holl-
an og góðan ís.
Kampavinskrapís
3'/a dl vatn
200 g sykur
1 Ví sítróna, rifinn börkur og safi
3 dl léttþeyttur rjómi
3 dl jógúrt
lJ/« dl kampavín (freyðivín)
1 eggjahvíta
Sjóðið vatnið ásamt sykri og rifn-
um berki í loklausum potti í 6 mín.
eða þar til sykurinn er vel upp-
leystur. Kælið og blandið sítrónu-
safanum saman við. Seijið i frost-
þolið ílát og blandið þeyttura rjóma
varlega saman við. Frystið þar til
allt verður að krapi. Hrærið síðan
upp i krapinu og blandið kampa-
víninu saman við. Frystið aftur þar
til krapið veröur stíft. Hrærið aftur
upp f öllu og blandið stífþeyttum
eggjahvítunum varlega saman viö.
Berið fram í kældum, skreyttum
glösum.
Köld apríkósumús
225 g þurrkaðar apríkósur
50 g sykur
1 pk. sítrónu- eða appelsínuhlaup
3 dl jógúrt
1 Zi dl léttþeyttur rjómi
Leggið apríkósumar í bleyti yfir
nótt í 6 dl af vatni Sjóðið apríkós-
umar í vatninu ásamt sykri í lok-
uðum potti. Hellið safanum frá og
geymið. Hrærið apríkósurnar í
blandara þar til þær verða að
mauki. Kælið.
Leysiö hlaupið upp í heitum saf-
anum (3 dl) og kælið þar til hlaupiö
er næstum stfft. Hrærið hlaupið
saman við apríkósumaukið. Bland-
ið jógúrt og þeytta ijómanum var-
lega saraan við. Setjiö í skál og
kælið þar til músin stífnar.
íspinnar
Hór er kominn hollur og góöur
ís sérstaklega ætlaður fyrir
krakka.
’/j pk. ávaxtahlaup (hvaöa bragö-
tegund sem er)
3 dl sjóðandi vatn
3 dl jógúrt
2 msk. hunang
Leysiö hlaupið upp í sjóðandi
vatninu. Kælið þar til þaö er nær
fullstift Hrærið þá jógúrt og hun-
angið vel saman við,
Frystið í íspinnaformum.
-JJ