Dagblaðið Vísir - DV - 02.06.1990, Blaðsíða 16

16
LAUGARDAGUR 2. JÚNt 1990.
Skák
En víkjum sögunni að atskák-
móti Thames sjónvarpsstöövarinn-
ar í Englandi. Þetta var útsláttar-
keppni átta skákmeistara, með
heimsmeistarann Kasparov í
broddi fylkingar. Þeir tefldu í lok
síðasta árs en skákirnar voru
sendar út í apríl og mai. Mótið féll
í góðan jarðveg meðal sjónvarpsá-
horfenda, þótt útsendingartími
hefði ekki verið upp á það besta,
en ein skák var sýnd á hverjum
flmmtudegi kl. eitt eftir miðnætti!
Jóhann Hjartarson var þama
meðal keppenda en í fyrstu umferð
tókst yngsta stórmeistara Breta,
Michael Adams, að slá hann út.
Jóhann sagði að Adams hefði farið
illa með sig en í stórveldaslag VISA
og IBM í mars náði Jóhann að
koma fram hefndum.
Það var Jonathan Speelman sem
bar sigur úr býtum í þessari
keppni. Speelman vann Adams í
úrslitum og þótti þar hafa heppnina
með sér. Adams missti af fjölmörg-
um vinningsleiðum og skákina nið-
ur í jafntefli. Þá tefldu þeir hrað-
skák til að skera úr um sigurvegara
og hafði Speelman betur.
í undanúrslitum vann Adams
hollenska stórmeistarann Timman
og kom það vitaskuld á óvart.
Óvæntustu úrsht mótsins voru þó
sigur Speelmans í undanúrshtum
gegn Kasparov í bráðskemmtilegri
skák. Speelman hefur fram aö
þessu ekki riðið feitum hesti frá
viðureignum sínum við heims-
meistarann en einu sinni verður
aht fyrst. Við skulum skoða þessa
skák, sem er í rauninni dæmigerð
atskák, þar sem umhugsunartími
er af skorum skammti og skákin
„skiptir um eigendur" á nokkurra
leikja fresti. Hvor keppandi haföi
25 mínútur til að ljúka skákinni.
Hvítt: Garrí Kasparov
Svart: Jonathan Speelman
Hollensk vörn.
1. d4 f5 2. g3 Rf6 3. Bg2 g6
Speelman leggur ekki i vana sinn
að tefla Leningrad-aíbrigði hol-
lenskrar varnar, sem þessi leikur
markar upphaf að. En í atskák tefla
menn gjaman aðrar byrjanir en í
„hfinu sjálfu“. Speelman sagði
byijanaval sitt byggt á því hversu
flókin hún er og bætti við: „Meö
takmörkuðum umhugsunartíma
gæti jafnvel heimsmeistaranum
mistekist að flnna nákvæmustu
leiðina."
4. Rh3 Bg7 5. c4 d6 6. d5 0-0 7. Rc3
c6 8. Rf4 Bd7 9. h4 Bh8?
Dæmigerður leikur fyrir atskák
en með fullum umhugsunartíma
myndi Speelman, þótt þekktur sé
fyrir frumlegar hugdettur, varla
„þora“ að leika slíkan leik. Hug-
myndin er að svara 10. h5 með 10.
- g5 og eiga ekki 11. h6 á hættu, sem
ógnaði biskupnum. Kasparov fmn-
ur ekki rétta svarið en eftir skákina
benti hann á 10. Dd2! með hótun-
inni 11. h5 g5 12. Re6! Bxe6 13.
Skák
Jón L. Árnason
Dxg5+ o.s.frv. Svartur ætti þá
þunga og erfiða stöðu.
10. e4(?) Ra6 11. h5 g5 12. Re6 Bxe6
13. dxe6 Rxe4 14. Bxe4
Þótt Kasaprov hafi aðeins hitt á
næstbesta leikinn í 10. leik á hann
vænlegri stöðu en nú riðlast peða-
staða hans og svartur fær nokkur
gagnfæri. Hugsanlega er sterkara
14. Rxe4 fxe415.0-0 og frumkvæöið
er kyrfllega í höndum hvíts.
14. - Bxc3+!? 15. bxc3 fxe4 16. Bxg5
Rc5
Svo virðist sem talsvert líf sé nú
í svörtu stöðunni en með næstu
leikjum sýnir Kasparov fram á að
hvítur hefur enn tögl og haldir.
17. Be3! Rd3+ 18. Kfl Hf3 19. Hh4!
8 I
7 1 Á A i
6 11
5 A
4 A 1 2
3 &4IAI &
2 A A
, S ÍlWi 4? +
Hótar 20. Hg4+ Kh8 21. Bd4+ og
vinnur. Næsti leikur Speelmans er
þvingaður en viröist um leið lofa
góðu.
19. - Hxe3!
Ef nú 20. fxe3 DÍ8+ hefði svartur
snúið taflinu við og ætti hættulegt
frumkvæði. Svo léttvægur er
heimsmeistarinn ekki fundinn.
Eftir skákina viðurkenndi Speel-
man að hafa yfirsést snjall 21. leik-
ur hans.
20. Dg4+ Kh8 21. h6! Df8 22. Dg7+
Dxg7 23. hxg7+ Kxg7 24. fxe3 Hf8 +
25. Kgl Hf3 26. Hfl?
*Eftir fyrst 26. Hg4+ Kf6 og svo
27. Hfl verða uppskipti á hrókum
og hvítur á vinningsfæri. Nú verð-
ur taflið ekki eins ljóst, því aö
svarti hrókurinn er virkur.
26. - Hxg3+ 27. Kh2 Hf3! 28. Hgl +
Kf6 29. Hh6+ Kf5 30. Hxh7 Kxe6 31.
Hgg7 Re5 32. Hxe7+ Kf6 33. Hxb7
Hxe3 34. Hh6+ Kg5?
Að sögn keppenda var 34. - Kf5!
rétt sem sparar mikilvægan leik í
framhaldi skákarinnar.
35. Hxd6 Hxc3 36. Hb3! Hc2+ 37. Kg3
Hxa2 38. Hd4 Kf5 39. He3
Nú er kóngspeðið fallið en Speel-
man er þó ekki af baki dottinn.
39. - Rg4! 40. Hexe4 Ha3+ 41. Kh4?
Kasparov áttar sig ekki á
kænskubrögðum Speelmans og eft-
ir þetta getur hann aldrei unnið
taflið. Eftir 41. Kg2 á hann vinn-
ingsmöguleika, þótt líklegast sé að
skákin verði jafntefli.
41. - Rf2! 42. Hf4+ Ke5! 43. c5
Hrókar heimsmeistarans eru
lentir í furðulegri sjálfheldu á mið-
borðinu. Síðasti leikur hvíts var
nauðsynlegur því að svartur hótaði
sjálfur að leika c-peöinu fram og
kippa stoöunum undan hrókunum.
43. - Hh3+ 44. Kg5 He3!!
Hvítur getur nú ekki svarað báð-
um hótunum svarts samtímis, 45.
- Rh3 + og 45. - Re4 +. Með 45. Hh4
Re4 + 46. Hhxe4 Hxe4 47. Hd6! verð-
ur hann peði undir en heldur jafn-
tefli án teljandi erfiðleika.
45. Ha4?? Rh3+ 46. Kg4 Rxf4 47.
Hxa7
Eða 47. Hxf4 He4 og vinnur peð-
sendataflið auðveldlega.
47. - Re6
- Og Speelman, sem enn hafði
nokkrar mínútur eftir af umhugs-
unartíma sínum, knúöi heims-
meistarann til uppgjafar í fáum
leikjum.
-JLÁ
Speelman sneri á
heimsmeistarann
- atskákin á vinsældum að fagna
Sumir segja ámóta skemmtilegt
að fylgjast með skákmönnum að
tafli, eins og að horfa á gras grænka
eða málningu þorna. Víst er það
að skákin hefur lítið breyst miðað
við margt annað í nútímaþjóðfé-
lagi. í tímahrakinu verður oft
handargangur í öskjunni en
klukkustundirnar þar á undan líða
gjarnan hægt.
Skákmót með styttri umhugsun-
artíma verða sífellt algengari en
margir velunnarar skákhstarinnar
telja - þau lykil að framtíðinni.
Þannig takist að auka hraða og
spennu, skákin verði áhugavert
sjónvarpsefni og sjálfkrafa komi
meiri peningar í spilið. Ekki spilhr
heldur að mótin taka styttri tíma
og verða því ódýrari í framkvæmd.
Þetta er þegar orðinn blákafdur
veruleiki, sem þeir verða að sætta
sig við, sem best kunna að meta
djúpar og vel ígrundaðar leikflétt-
ur. Nú ríður á að tefla hratt og
snúa mótherjann niður með fingra-
fiminni.
Stórmót í atskák á vegum stór-
meistarasæntakanna hefst 8. júní í
Murcia á Spáni en það er gott dæmi
um þessa „nýju hnu“ á skáksvið-
inu. Verðlaun eru þar mun hærri
en gengur og gerist á „alvöru skák-
mótum“, eða samtals 75 þúsund
Bandaríkjadahr. Th samanburðar
má geta þess að heildarverðlaun á
Búnaðarbankamótinu í mars voru
30 þúsund dalir. Þarna er því til
mikils að vinna en hvað atvinnu-
skákmenn snertir eru atskákmótin
nú ekki síður mikilvæg.
Enski stórmeistarinn Jonathan Speelman gerði heimsmeistaranum skráveifu á sjónvarpsmótinu í London.