Dagblaðið Vísir - DV - 15.06.1991, Blaðsíða 20

20
LAUGARDAGUR 15. JÚNÍ1991.
Hér eru þeir félagar, Terry Gilliam, Jeff Bridges og Robert Williams.
The Fisher King, ný gamanmynd eftir Terry Gilliam:
Fyndni sem byggist
á innri sársauka
Nýlega var gerð skoðanakönnun
meðal íslendinga um hvað þeir
horfðu á í Ríkissjónvarpinu og
hvemig þeir vildu að dagskráin liti
út ef þeir fengju að ráða. Helsta
niðurstaðan var sú að minnka efni
um íþróttir og stjórnmál en auka
efni af léttara taginu.
Fólk horfir á sjónvarp og sækir
kvikmyndahús með mismunandi
tilgangi. Sumir eru að leita eftir
fræðslu, aðrir eftir spennu, list-
rænni túlkun eða einfaldlega
skemmtilegri aíþreyingu. Líklega
er síðasttaldi hópurinn stærstur
sem vill hvíla sig á hinu daglega
basli um stundarsakir og hafa sam-
tímis einhverja skemmtun af. fin
sagan hefur sýnt að það er ekki
auðvelt að gera góða gamanmynd
og það sem einum þykir fyndiö
finnst öðrum drepleiðinlegt. Gam-
anmyndir geta verið háðskar ádeil-
ur eins og myndin Being There þar
sem Peter Sellers fór með hlutverk
garðyrkjumannsins sem gerðist
óviljandi heimsmaður eða ómerki-
legur rjómatertuslagur þar sem
fyndnin liggur í því að skjóta eða
henda rjómatertum í andlit and-
stæðinganna.
Það er einnig mikill munur á
skopskyni þjóða. Allir kannast við
breska fyndni eða franska. Einnig
má telja upp Hafnarfjarðarbrand-
ara og svo frv. Það er því mikil list
að koma góðu skopskyni á hvíta
tjaldið þannig að það höfði til fjöld-
ans.
Skrykkjóttur ferill
Terry Gilliams
Sérstakur kapítuli í breskri
fyndni var Monty Python hópur-
inn. Hann stóð aö gamanþáttum og
kvikmyndum og gerði garðinn
frægan. Ein myndanna var Monthy
Python And The Holy Grain sem
var leikstýrð af einum af hópnum,
Terry Gilliam. Eftir að hópurinn
leystist upp hélt Terry áfram að
gera myndir sem allar eru blanda
af draumórum og veruleika. Fyrst
í röðinni var Time Bandits, sem
gekk nokkuð vel og þótti frumleg.
Hins vegar lenti Terry í deilum við
yfirmann Universal kvikmynda-
versins sem fjármagnaöi næstu
mynd hans, Brazil, sem þótti af
mörgum einum of framúrstefnu-
leg. Universal stóð sig illa hvað
varðaði dreifinguna og því lenti
myndin fljótlega inn á myndbanda-
leigurnar. Terry leikstýrði einnig
gaman- og ævintýramyndinni The
Adventures Of Baron Munchausen,
um samnefnda sögupersónu. Þar
lenti Terry einnig í vandræðum því
honum tókst ekki að halda kostn-
aðinum í skefjum svo myndin fór
langt fram úr kostnaðaráætlun
með tilheyrandi leiðindum.
En nú er Terry Gilliam aftur
kominn á kreik með nýja mynd
sem ber heitið The Fisher King og
fjallar um Parsifal, riddara hring-
borðsins. Myndin er framleidd fyr-
ir Tri-Star kvikmyndaverið og er
ætlunin að frumsýna hana í haust.
Hann er nú miklu betur undirbú-
inn og reynslunni ríkari auk þess
sem framleiðendur myndarinnar
ætla sér að beita hann meira að-
haldi. „Það kom nefnilega í ljós að
hann vildi vinna með kröfuhörðum
og ströngum framleiðendum,“ hef-
ur verið haft eftir Debra Hill, öðr-
um framleiðanda myndarinnar.
„Hann vildi ekki annan Munchaus-
en. Hann vildi að fólk segði, þetta
er í lagi, þetta er ekki í lagi.“ Sjálf-
ur segist Terry hafa orðið fyrir
valinu vegna þess að hann hafi
áður leikstýrt myndum sem gerð-
ust á miðöldum sbr. Monthy Pyt-
hon And The Holy Grain.
Dulspeki, sameigin-
legt áhugamál
Handritið er skrifað af rithöfund-
inum Richard LaGravense. Hann
hefur verið viðstaddur meðan
kvikmyndatakan fór fram á The
Fisher King, sem er mjög óvana-
legt, því leikstjórinn vill yfirleitt
ekki hafa handritahöfundinn ná-
lægan til áð skipta sér af hlutunum,
t.d. ef hann viU breyta handritinu
meðan á kvikmyndatökunni stend-
ur. Hins vegar náöu þeir Terry og
LaGravense mjög vel saman, ekki
síst vegna þess aö þeir höfðu sam-
eiginlegt áhugamál, sem er dul-
speki. LaGravense hefur forvitni-
legan bakgrunn. Hann nam leiklist
við tilraunaleikhús New York há-
skólans áður en hann gekk til liðs
við gamanleikarann Richard
O’DonneU. Þeir félagar gerðu sinri
eigin gamanþátt og það var einmitt
þá sem LaGravense gerði sér grein
fyrir hæfileikum sínum og áhuga
að gerast rithöfundur. Hann komst
síðan í samband við fyrrverandi
handritahöfund að Saturday Night
Live þáttunum, sem var með hug-
mynd að gamanmynd sem byggðist
á líferni hippa sem voru að reyna
að aðlagast nútíma þjóðfélagi eftir
um það bil 20 ára hippatímabil.
Myndin hlaut nafnið Rude Awa-
kening og var, eldskírn LaGra-
vense.
Hann fékk síðan skömmu síðar
hugmyndina að The Fisher King.
Þar gat hann ofið saman í sögu-
þráðinn áhugaefni sínu um dul-
speki. LaGravense hafði síðan sam-
band við framleiðendurna Debra
Kvikmyndir
Baldur Hjaltason
HUl og Lynda Obst sem síðan
reyndu að selja Disney hugmynd-
ina. Obst minnist þess að hafa sagt '
Jeffrey Katzenberg, framkvæmda-
stjóra Disney, að „þetta handrit,
sem ég hef undir höndum, kemst
líklega næst því að fá óskarsverð-
laun af þeim handritum sem ég hef
séð. Ef þú kaupir ekki handritið,
þá drepst ég“. Katzenberg keypti
handritið sem síðan var endur-
skrifað til að passa betur inn í Di-
sney-stílinn. „Ég var svo ánægður
með að hafa selt handritið," segir
LaGravense, „að ég var tilbúinri að
endurrita það frá grunni." Lokaút-
gáfan hefur að hans dómi misst
töluvert af dulúðinni sem ein-
kenndi frumútgáfuna en hins veg-
ar samþykkir LaGravense að hans
upphaflega hugmynd hafi ekki
heldur hentað kvikmyndaveri eins
og Disney.
Það var einmitt dulúðin, þetta
dularfulla og ógnvekjandi í hand-
riti LaGravense, sem dró Terry að
verkinu. Hann hefur hins vegar
sínar efasemdir. „Ég hef alltaf sjálf-
ur eða með öðrum skrifað handrit-
ið að myndum mínum. En þarna
var nýtt tækifæri. I versta falh
gæti ég klúðrað öllu saman."
RobinWilliams
í aðalhlutverki
Það er sjálfur Robin WiUiams,
sem fer með aðalhlutverkið í The
Fisher King. Hann tók einnig þátt
í mótun handritsins með Terry og
LaGravense meðan kvikmynda-
takan stóð yfir. „Eitt af því fyrsta
sem ég sagði við Robin," hefur ver-
ið haft eftir Terry, „var að hve
fyndinn sem hann ætti að vera í
myndinni þá yrði hún alltaf að
byggjast á innri sársauka. Hlut-
verkið krefst þess og túlkun Robins
er stórkostleg. Hann nær sér stund-
um ótrúlega vel á strik. Tárin flóa.
Þetta er eiginlega ólýsanlegt."
Það er JefT Bridges sem fer með
hitt aðalhlutverkið. „Hlutverk Jeff
er mjög jarðbundið", segir Terry.
„Hann og Robin eru því andstæðir
persónuleikar í myndinni."
Mynd eins og The Fisher King
byggir mikið á kvikmyndatökunni.
Eins og þeir muna sem sáu Excali-
bur á sínum tíma í Austurbæjarbíó,
gegndi kvikmyndatakan í þessari
miðaldamynd John Boorman lykil-
hlutverki til að skapa þetta dulúð-
uga og draumkennda yfirbragð.
Kvikmyndatökumaður The Fisher
King er Roger Pratt. Hann vill láta
myndina hafa ævintýralegt yfir-
bragð Ukt og verið væri að segja
ævintýri. En listin er að blanda
saman ævintýrinu og gamanmynd-
inni svo útkoman verði skemmtileg
fyrir áhorfendur.
Myndin hefur verið tekin víða.
Hópurinn lenti í nokkrum vand-
ræðum vegna rigninga í New York
sem endaði með því að nauðsynlegt
reyndist að færa nokkur atriði sem
áttu að gerast úti inn í kínverskan
veitingastað. Það reynir mikið á
samstarf þegar svona vandamál
koma upp og í þessum tilvikum var
mjög handhægt að hafa til staðar
sjálfan handritahöfundinn sem gat
aðlagaö textann aö breyttum kring-
umstæðum. Meðan hópurinn beið
eftir að það stytti upp var LaGra-
vense buhsveittur við að skrifa og
á endanum var ákveðið að breyta
til og kvikmynda innanhúss.
„Kvikmyndir taka breytingum
meðan á framleiðslu þeirra stendur
af mörgum ástæðum,“ hefur verið
haft eftir framleiðandanum, Obst.
„Þetta geta verið praktískar ástæð-
ur sem skapast vegna aðstæðna
eins og þegar við fengum aldrei
þurran dag í New York til að kvik-
mynda útiatriðin. Leikstjórinn
verður að vera mjög sveigjanlegur
því þegar hann kemur á upptöku-
staðinn verður hann oft að taka
erfiðar ákvarðanir vegna breyttra
kringumstæðna. Mitt hlutverk sem
framleiðanda er að sjá til þess að
Terry geri myndina í sama anda
og hann er vanur án þess að fjar-
lægjast of mikiö upphaflegu hug-
myndina sem handritið var unnið
upp úr.“
Gott hópsamstarf
Það sem hefur einkennt þessa
mynd virðist vera hin mikla hóp-
kennd hjá þessum hópi sem stend-
ur að gerð The Fisher King. Hann
virðist hafa haldið hópinn jafnt að
leik sem starfi. Robin Williams
fylgdist með kvikmyndatökunni
mestan tímann þótt ekki væri þörf
fyrir hann á sviðinu. Þeir Will-
iams, Bridges, Gilliam og LaGra-
vense voru kallaðir fjórgengiö því
þeir unnu svo vel saman. Þeir áttu
til að setjast niður á veitingahúsi
og ræða handritabreytingar og
henda sín á milli hugmyndum sem
stundum var svo unnið úr alla nótt-
ina. En hvort þetta skilar sér í betri
mynd verður aö koma í ljós þegar
myndin verður frumsýnd. Aðdá-
endur Terry Gilliams vona svo
sannarlega að hann fái uppreisn
æru eftir að síðustu myndir gengu
illa og hann fái þann sess sem hann
á skilið sem leikstjóri.
Það er einnig athyghsvert að
myndin verður frumsýnd nokkr-
um mánuðum eftir að Kevin Costn-
er myndin um Robin Hood verður
frumsýnd og svo virðist sem mynd-
ir sem gerist á þessu tímabili
mannkynssögunnar séu aftur að
komast í tísku. Hver veit nema
krossfarar verði nýjasta tísku-
bylgjan hjá krökkum í staö drauga-
bana og skjaldbakna.
Helstu heimildír:
Variety, Premier.
-1