Dagblaðið Vísir - DV - 30.12.1992, Qupperneq 14

Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, 105 RVÍK, SlMI (91)63 27 00
SlMBRÉF: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91)63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDGÖTU 25. SlMI: (96)25013. Blaðamaður: (96)26613.
SlMBRÉF: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1200 kr.
Verð i lausasölu virka daga 115 kr. - Helgarblað 150 kr.
Árið sem var
Ársins, sem senn er á enda, vérður ekki minnst í
sögubókum vegna stórra atburða. Það verður heldur
ekki minnisstætt fyrir miklar framfarir, gæfu eða gott
gengi. Á Vesturlöndum hafa menn átt í vök að verjast,
bæði austan hafs og vestan, vegna efnahagslægðar og
samdráttar í framleiðslu og viðskiptum. Atvinnuleysi
eykst og virðist ætla að vera varanlegt böl. Mikillar ólgu
hefur gætt í Frakklandi og þó einkum Þýskalandi vegna
útlendingahaturs og öfgaskoðana. Sameiningarstefnan
í Evrópu hefur hikstað.
Vandamáhn í austurhluta álfunnar hafa ekki orðið
til að létta mönnum róðurinn. Burðarásinn í vexti og
viðgangi Evrópu, Þýskaland, hefur þurft að axla byrð-
amar af sameiningu Þýskalands og sú byrði er dýrari
og erfiðari en nokkurn óraði fyrir. Þegar múrarnir falla
og hulunni er svipt af veruleikanum í fyrrverandi
kommúnistaríkjum stendur eymdin og örbirgðin
frammi fyrir okkur í allri sinni aumustu nekt. Endur-
hæfing heilla þjóða og heimshluta blasir við og reynir
á þolrifin.
Hér heima hefur verið á brattann að sækja fyrir
landsmenn, nánast allt árið. Álverið gufaði upp, fiski-
stofnamir em í útrýmingarhættu og atvinnurekstur á
vonarvöl. Atvinnuleysi er með allra mesta móti og ís-
lendingar hafa fyllst svartsýni og ótta um lífsviðurværi
sitt og framtíð. Árið hefur verið okkur andsnúið og öfugt
og satt að segja er leitun að jákvæðum tíðindum í at-
vinnumálum eða þjóðmálunum yfirleitt. Stjórnmála-
menn og þó einkum ríkisstjómin hefur mátt þola hvert
áfallið á fætur öðm og hrakist úr einu víginu yfir í
annað. Það er svo sannarlega enginn öfundsverður af
þeirri ábyrgð að stýra þjóðarskútunni í öllum þeim
mótbyr sem yfir okkur hefur gengið og raunar á einsk-
is manns færi að töfra fram lausnir eða lykla sem opn-
að geta gættina til bata og batnandi árferðis.
En það kemur ár eftir þetta ár og 1992 hverfur von-
andi ekki alveg í aldanna skaut án eftirsjár og góðra
minninga. Kannske að ársins verði minnst fyrir það að
á þessu herrans ári runnu af okkur timburmenn eftir
samfellt fylhrí í útgjöldum og fyrirhyggjuleysi liðinna
ára. íslendingar em nefnilega að komast niður á jörðina
og átta sig á að það era takmörk fyrir eyðslu og það era
takmörk fyrir atvinnu og atvinnutækifærum. Það er
ekkert sjálfgefið að fiskurinn veiðist óþrjótandi í hafinu
og það er ekki sjálfgefið að þjóðartekjumar hrökkvi
fyrir öllum okkar þörfum og kröfum.
í Austur-Evrópu fögnuðu menn frelsinu og héldu að
frelsinu fylgdu sjálfkrafa þau gæði og gómsæti sem era
til sýnis í búðargluggunum. En gæðin fást ekki ókeypis
og frelsið þarf að nýta til sköpunar og starfa, til arðs
og ágóða, til árangurs og eríiðis, svo gæðin komi að
gagni. Það sama þurfum við íslendingar að læra. Ekk-
ert fæst af engu og vinnan er afl þeirra hluta sem skapa
verðmæti. Það kennir reynslan okkur, sú reynsla sem
herðir okkur og stælir þegar á móti blæs.
Látum árið, sem senn er að líða, okkur að kenningu
verða. Látum verkin tala. Hættum að líta til stjórnvalda
í von um betri tíð. Látum sjálf hendur standa fram úr
ermum. Ef sverð þitt er stutt, þá gakk einu skrefi fram-
ar. Ef lífskjörin skerðast, þá það. Við lifum það af. Við
eigum ennþá nóg að bíta og brenna og landið er stórt
og gjöfult og koma tímar, koma ráð.
í þessum anda, anda baráttu og endurreisnar, kveðj-
um við árið 1992 og bjóðum nýtt ár, nýjar vonir og ný
verkefni velkomin. Ellert B. Schram
MIÐVIKUDAGUR 30. DESEMBER 1992.
Ytzhak Rabin, forsætisráðherra ísraels, heilsar James Jonah, fulltrúa Sameinuðu þjóðanna. - „Það vill gleym-
ast að Rabin er fyrrum hershöfðingi," segir Gunnar m.a. i grein sinni. Símamynd Reuter
Kaldrifjuð pólitík
ísraelsmenn komast orðið upp
með .hvað sem er, jafnvel það að
vísa úr landi í trássi við öll alþjóða-
lög 415 Palestínumönnum. Þeirri
ákvörðun verður ekki breytt og
ekki er til sá mannlegur máttur
sem getur þvingað ísraelsmenn til
að hvika frá stefnu sinni.
Þegar Rabin myndaði stjóm eftir
að Shamir og Likudbandalagið féll
í kosningunum í sumar fögnuðu
menn víða um heim og bjuggust
við meiri sanngimi af honum en
Shamir sem verið haföi ósveigjan-
legur með öllu. En það vill gleym-
ast að Rabin er fyrrum hershöfö-
ingi.
Hann var æðsti maður ísraelska
hersins árið 1967 og stríðshetja þá
og það var einmitt Rabin sem var
vamarmálaráðherra í stjórn
Shamirs þegar intifada Palestínu-
manna á hemumdu svæðunum
hófst haustið 1987.
Hamas
Nú er það Hamas sem er aðaló-
vinurinn og þeir 415 sem vísað var
út í einskis manns land á mörkum
ísraels og Líbanons era taldir leiö-
togar Hamas. Hamas er samtök
shíamúshma og tahn höh undir
íran og með sambönd við Hisboha-
hreyfinguna í Líbanon. Þessi hreyf-
ing er nú að taka við af PLO meðal
hinna róttækustu á hernumdu
svæðunum og Hamas vill enga
samninga. - Flestir hinna 415, sem
nú hafast við á köldum klaka, era
menntamenn.
Það er í samræmi við stefnu ísra-
els í mörg ár að einangra mennta-
fólk frá almenningi og halda
menntun sem mest niðri á
hernámssvæðum sínum. Þessir 415
eru valdir af handahófi og átyhan
er árás á ísraelskan herbíl, þar sem
fimm hermenn létu hfið, enda þótt
enginn þeirra sé beint viðriðinn th-
ræðið.
Kiallajiim
Gunnar Eyþórsson
fréttamaður
Ætla mætti að þetta stefndi öllum
friðarsamningum við Palestínu-
menn í tvísýnu. Hanan Ashrawi,
formælandi sendinefndar PLO á
friöarfundunum, hefur sagt að þær
séu dauðadæmdar úr þessu.
Viðurkenning á PLO
En svo þarf samt alls ekki að
vera. Rabin er klókur og hrottvís-
unin hefur styrkt svo stöðu hans
heima fyrir að nú er talað um það
í fullri alvöra að næsta skref verði
að ísraelsmenn viðurkenni form-
lega í fyrsta sinn PLO samtökin og
taki upp beinar viðræður, án ahra
látaláta. Með því myndu þeir enn
frekar einangra Hamas, því að
enda þótt Hamas njóti stuðnings
hinna róttækustu er það PLO sem
enn talar fyrir Palestínumenn og
meirihluti Palestínumanna vhl
frið.
Þetta hafa Sýrlendingar sýnt í
verki með því að segjast munu
halda áfram friðarsamningum
enda hafa ísraelsmenn undir för-
ystu Rabins falhst á að skila Golan-
hæðunum þótt það sé enn ekki
opinbert. Hamas og mennirnir 415
eiga engan stuðning vísan frá Sýr-
landi, sem ræður Iibanon, því að
öfgafullir shítar eru engir vinir
Assads forseta. - Þessir 415 eiga því
enga vini nema þá Hisbohahreyf-
inguna og það eru Sýrlendingar
sem hafa síðasta orðið um hvað
Hisbolla gerir.
Brottvísunin var gerð af innan-
ríkisástæðum í ísrael. Rabin hefur
sameinað hægri öflin og veikt
vinstri vænginn og í leiðinni fengið
meira athafnafrelsi th sjálfstæðra
ákvarðana, jafnvel þeirrar róttæku
ákvörðunar að viðurkenna PLO.
En á meðan hírast þessir 415 ein-
angraðir á einskis manns landi og
ósennilegt annað en að á endanum
verði Líbanon að taka við þeim.
Gunnar Eyþórsson
„Rabin er klókur og brottvísunin hefur
styrkt svo stöðu hans heima fyrir að
nú er talað um það í fullri alvöru að
næsta skref verði að ísraelsmenn við-
urkenni formlega 1 fyrsta sinn PLO-
samtökin og taki upp beinar viðræður
án allra látaláta.“
Skoðanir annarra
Boðskapur fjárlaganna
„Það er tvennt sem einkennir fjárlögin fyrir 1993,
annars vegar aðgerðir til að stöðva vöxt útgjalda og
sníða þau að efnahagssamdrættinum og hins vegar
tilfærsla á skattbyrði af atvinnufyrirtækjunum yfir
á einstakhngana.... Fjárlögin fyrir 1993 og þær efna-
hagsaðgerðir sem í þeim felast munu rýra kjör alls
almennings og metur fjármálaráðuneytið kjararým-
unina um 3,5%. ASÍ telur hins vegar að hun verði
tvöfalt meiri, eða 7,5%. Boðskapur fjárlaganna er
þess vegna ekkert gleðiefni, en hann endurspeglar
erfiða stöðu efnahags- og atvinnulífs. Höfuðatriði er
að sigminn yfir verðbólgunni haldi og að stöðugleiki
ríki áfram. Það er eina raunhæfa leiðin til að skapa
ný sóknarfæri í atvinnulífinu og vinna bug á at-
vinnuleysinu."
Úr forystugrein Mbl. 29. des.
Miðstýrt
landbúnaðarapparat
„Nú hafa útflutningsbætur ríkisins verið aflagðar
en þá bregðast samtök bænda við offramleiðslu með
því að greiða sjálf fyrir útflutning á kjöti. Það mun
leiða til verri kjara bænda en ella auk þess sem það
mun koma beint og óbeint niður á neytendum hér
innanlands. Þannig verða það ekki íslendingar sem
njóta góðs af 5% verðfelhngu á nautakjötinu, heldur
fer hún til útlendinga. Þrátt fyrir viðleitni th að koma
í veg fyrir offramleiðslu á landbúnaðarafurðum virð-
ist sem hið miðstýrða hálfopinbera landbúnaðarapp-
arat geti engan veginn uppfyht þær kröfur sem
markaöurinn gerir th slíkrar framleiðslu."
Úr forystugrein Alþbl. 29. des.