Dagblaðið Vísir - DV - 08.02.1993, Blaðsíða 14

14
MÁNUDAGUR 8. FEBRÚAR1993
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, 105 RVlK, SlMI (91)63 27 00
SlMBRÉF: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91)63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDGÖTU 25. SlMI: (96)25013. Blaðamaður: (96)26613.
SlMBRÉF: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ARVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 1200 kr.
Verð I lausasölu virka daga 115 kr. - Helgarblað 150 kr.
Ný menntastefna
Nefnd á vegum menntamálaráðherra hefur lagt fram
ítarlegar tillögur um veigamiklar breytingar í skólakerf-
inu. Það er skemmst frá því að segja að þetta eru tíma-
mótatillögur og löngu tímabærar. Fræðslukerfið hefur
lengi verið í skötulíki og nám og menntun hefur þynnst
út í meðalmennsku. Unga fólkið hefur sullast í gegnum
skylduna og framhaldsskólana án nokkurrar sjáanlegr-
ar fyrirhafnar, án takmarks eða tilgangs, annars en
þess að ná lágmarkseinkunn.
Stúdentspróf er orðið upphaf og endir allrar fræðslu,
án þess að stúdentspróf gefi stúdentunum nokkuð ann-
að en skírteini upp á vasann. Kröfumar hafa minnkað
á sama tíma og réttindin sem stúdentsprófið veitir hafa
vaxið. Það eru innantóm réttindi.
Háskólinn hefur goldið fyrir þessa útþynningu. Hvað
eftir annað hefur verið bent á að námsfólk setjist á skóla-
bekk í háskóla án þess að hafa til þess menntun, aga
eða getu. Háskólinn hefur þurft að fella fólk unnvörpum
og námsmennimir sjálfir hafa sóað tíma sínum á rangri
hillu. Það er engin tilviljun að Háskólaráð hyggst nú
beita takmörkunum um innritun. Skólinn er yfirfullur
af námsfólki sem ekkert erindi á í háskólanám.
Öll verkmenntun hefur og hðið fyrir þessa stefnu.
Ungu fólki er beint inn í framhaldsskóla sem miða alla
sína fræðslu við að bóknámið skili nemendunum í gegn-
um stúdentspróf. Raunar hefst þessi útþynning strax í
grunnskóla og hefur gefist afar, afar illa.
í tillögum nefndar menntamálaráðherra er gert ráð
fyrir samræmdum prófum í grunnskóla og þar með
veröur gerð tilraun til að sía nemendur og beina þeim
sem fyrst inn á þær námsbrautir sem henta þeim. Lág-
markseinkunnir eru settar sem skilyrði fyrir fram-
halds- og langskólanámi. í þessu sambandi og í fram-
haldi af samþykkt á hinni nýju skipan menntamála
þarf að stytta framhaldsskólanámið eða hafa það sveigj-
anlegra fýrir það námsfólk sem vill stytta sér leið.
Tillögumar gera og ráð fyrir breyttri verkaskiptingu
milli ríkis og sveitarfélaga, meiri sjálfsstjóm skólanna
sjálfra og auknum tengslum hins almenna framhalds-
skólanáms við atvinnulífið.
Allt er þetta til bóta.
Svo undarlegt sem það kann að virðast hafa tillögum-
ar mælst misjafhlega fyrir. Einkum hafa kennarasam-
tökin dregið fætuma og svo virðist sem nú eigi að nota
breytingar í fræðslukerfinu í kjarabaráttu kennara.
Ósköp em þetta nú hvimleið viðbrögð. Er aldrei hægt
að ræða faglegar hugmyndir og tillögur, nýja stefnu-
mörkun, nýja menntastefnu, nema kjaramál þurfi að
verða þar að ásteytingarsteini?
Engir ættu að vera sér betur meðvitandi um gallana
í skólakerfinu heldur en kennaramir. Það em þeir sem
em að hnoða leirinn og gegna því þýðingarmikla hlut-
verki að búa æskuna undir lífið. Kennarar hljóta að
hafa séð það margsinnis hvað námið hefur verið metn-
aðarlaust og kerfið götótt og það hlýtur að vera lýjandi
að kenna undir þeim kringumstæðum. Þess vegna eiga
kennarar að taka jákvætt og málefnalega á virðingar-
verðri tilraun til að skapa nýja menntastefnu og láta
ekki ergelsi út af eigin kjörum bitna á þessum hom-
steini mannsævinnar sem námið er.
Núverandi menntakerfi er á villigötum. Allt frá fyrsta
bekk til háskóla. Hér liggja fyrir tillögur um spor í rétta
átt. Þeim á að taka vel. Einhvers staðar verður að byrja.
Án réttrar menntunar verða engar framfarir.
Ellert B. Schram
Á ríkisráðsfundi í forsetatíð Sveins Björnssonar.
Um stjómskipunarstöðu forseta íslands:
Fordæmi fyrir yf-
irlýsingu forseta
I yfirlýsingunni frá 13. janúar sl.
greinir forseti frá áskorunum til
sín um að beita sér fyrir þjóðarat-
kvæöi og til þess að greina ríkis-
stjóm skýrt og grannt frá aðstöðu
sinni og afstöðu hafi hún boðaö til
þessa fundar. - Síðan segir:
Árið 1946, í forsetatíð Sveins
Bjömssonar, bámst forseta tilmæli
af þessu tagi, og nú eins og þá er
boðað til ríkisráðsfundar.
Villandi frásögn
Morgunblaðsins
í fyrirsögn Morgunblaðsins segir:
„Fordæmi frá 1946 fyrir yfirlýsingu
forsetans. - Sveinn Bjömsson fór
ekki að tilmælum um þjóðarat-
kvæðagreiðslu."
í framhaldi af þessu var vísað til
stjómarráðssögu Agnars Kl. Jóns-
sonar og tekin upp frásögn hans
þar sem sagt er frá deilum um
Keflavíkursamninginn 1946. Sam-
kvæmt því sem segir í ritinu komst
Sveinn Bjömsson að þeirri niður-
stöðu eftir rækilega íhugun að
sljómarskráin gerði ekki ráð fyrir
slíkum afskiptum forseta af málum
sem Alþingi íjallaöi um og tiltók
fleiri röksemdir sem ekki er nauð-
synlegt að rekja hér.
í Reykjavíkurbréfi Morgunblaðs-
ins 17. janúar sl. er svofelld útlegg-
ing á framangreindri afstöðu Sveins
Bjömssonar: „Þetta var afstaða
Sveins Bjömssonar fyrsta forseta
lýðveldisins sem komst að þeirri
niöurstööu að „stjómarskráin gerði
ekki ráö fyrir slíkum afskiptum for-
seta af málum“, en að þessari efnis-
legu niðurstöðu komst Sveinn
Bjömsson þrátt fyrir ákvæði 26. gr.
sýómarskrárinnar[...].“
Nú mætti skilja framangreinda
útleggingu Morgunblaðsins þannig
Kjallarizm
Sigurður Líndal
prófessor
að yfirlýsing Sveins Bjömssonar
frá 1946 væri efnislegt fordæmi fyr-
ir yfirlýsingu Vigdísar Finnboga-
dóttur um að staðfesta samninginn
um Evrópska efnahagssvæðið
þrátt fyrir ákvæði 26. gr.
Fordæmið er samkvæmt framan-
sögöu eimmgis að boða til sérstaks
ríkisráðsfundar að gefnu tilefni -
ekkert annað.
Ósambærileg mál
Málin em auk þess ósambærileg.
Árið 1946 lá fyrir að staðfesta milii-
ríkjasamning þar sem Bandaríkja-
mönnum var fengin tiltekin aö-
staða á Keflavíkurflugvelli. í 21. gr.
stjómarskrárinnar segir að forseti
gerir samninga við önnur ríki en
ef þeim fylgir afsal eða kvaðir á
landi og landhelgi er samþykki Al-
þingis áskilið.
í október 1946 var forseti ekki að
staðfesta lagafrumvarp, þannig aö
26. gr. stjómarskrárinnar um synj-
un á staöfestingu og þjóðaratkvæöi
kemrn- því máli ekkert við. Hann
er sem æðsti handhafi fram-
kvæmdavalds að heimila gerð
milliríkj asamnings sem ekki var
verið að lögfesta. í árslok 1946 vom
tiltekin ákvæði samningsins lög-
fest en þá var synjunin ekki á dag-
skrá af augljósum ástæðum.
Þá segir Morgunblaðið aö Ásgeir
Ásgeirsson hafi 1966 staðið and-
spænis sömu spumingu og Sveinn
Bjömsson 1946. Þetta er ekki rétt.
Árið 1966 lá fyrir að lögfesta ál-
samninginn svokallaðan við Swiss
Aluminium. Ásgeir Ásgeirsson sá
ekki ástæðu til að verða við áskor-
unum um synjun staðfestingar
þess lagafmmvarps.
Sigurður Líndal
„í október 1946 var forseti ekki aö stað-
festa lagafrumvarp, þannig að 26. gr.
stjómarskrárinnar um synjun á stað-
festingu og þjóðaratkvæði kemur þvi
máli ekkert við.“
Skoðanir annarra
Það má aldrei verða!
„Útgerðarfélag Akureyringa íhugar nú að kaupa
meirihluta í næststærsta fyrirtæki í sjávarútvegi í
Þýskalandi. Hið þýska fyrirtæki ræður yfir átta stór-
um frystitogurum, sem fullvinna aflann um
borð... Aö óreyndu hefðu menn því ætlað, að sljóm-
völd tækju framtaki Akureyringanna fagnandi. Nú
berast hins vegar þau válegu tíðindi, að sjávarútvegs-
ráðuneytið hyggist túlka lög um landanir erlendra
skipa svo þröngt, að ÚA sjái sér ekki fært að ráðast
í kaupin.“ Úr forystugrein Alþbl. 5. febr.
Nýting í heilbrigðiskerf ínu
„Það hefur kostað mikla fjármuni að reka heii-
brigðiskerfið í landinu. Það er fullkomnlega eðlilegt
að hugað sé að spamaði og sem bestri nýtingu fjár-
muna í þessu kerfi... Það má ekki villa mönnum sýn
í þessu efni, að hækkun þjónustu sem fullvinnandi
fólki með sæmilegar tekjur finnst léttvæg, getur ver-
ið þungbær fyrir mann sem er tekjulaus og þarf ef
til vill að draga fram lífið á atvinnuleysisbótum. Það
er auðvitað lykillinn að því að ná einhverri sátt í
þjóðfélaginu að varlega sé gengið fram í því að velta
kostnaði yfir á notendur heilbrigðiskerfisins með
alls konar gjaldskrárhækkunum."
Úr forystugrein Tímans 5. febr.
Pólltísk verkföll?
„Menn verða aö ræðast við öðmvísi en með köp-
uryröum og ríkisstjómin verður að hafa frumkvæði
um það. Ella getur komið til pólitískra verkfalla, sem
fáir utan harðasta kjama sljómarandstöðunnar vilja
- og engum vitibomum manni hefði komið til hugar
að væri mögulegt fyrir eins og hálfu ári.“
össur Skarphéðinsson í Pressunni 4. febr.