Dagblaðið Vísir - DV - 24.04.1993, Blaðsíða 12

12
LAUGARDAGUR 24. APRÍL1993
Erlendbóksjá
í ríki Hitlers
Metsölubækur
Bretland, kiljur
Skáldsögur:
1. Catherlne Cookson:
The House of Women.
2. Clive Cussler:
Sahara.
3. Mary Wesley:
A Dubíous Legacy.
Force Rising.
4. Joanna Trollope:
The Rector's Wife.
5. Joanna Trollope:
The Choir.
6. Michóle Roberts:
Daughters of
the House.
7. Terry Brooks:
Elf Queen of Shannara.
8. Alexander Kent;
Beyond the Reef.
9. Olivia Goldsmith:
The First Wives' Club.
10. Stephen Fry:
The Liar.
Rit almenns eðlis:
1. Andrew Morton:
Diana: Her True Story.
2. Malcolm X & Alex Haley:
The Autobiography
of Malcolm X.
3. Bill Bryson:
The Lost Continent.
4. Peter Mayle:
A Year in Provence.
6. Peter Mayle:
Toujours Provence,
6. Bill Bryson:
Neither here nor there.
7. Rory MacLean:
Stalin's Nose.
8. C. Howarth 8t S. Lyons:
Red Dwarf
Programme Guide.
9. Cleese & Skynner:
Families & how to Survive
Them.
10. Peter Mayle:
A Year ín Provence.
(Byggt á The Sunday Tímes)
Þýskaland
Skáldsögur:
1. Gordon:
Der Schamane.
2. Heller:
Der Mann, der's wert ist.
3. Pilcher:
Die Muschelsucher.
4. Wood:
Das Paradies.
5. King;
Dotores.
6. García Mérques:
Geschichten aus der
Fremde.
(Byggt é Der Spiegel)
Fyrir nokkrum árum, á meðan
kommúnistar voru við völd austan
járntjaldsins, vakti Martin Cruz
Smith verðskuldaða athygli með
spennusögunni Gorky Park. Ástæð-
an var einkum sú að honum tókst
að semja spennandi og raimsæja
sakamálasögu um tilraunir lögreglu-
manns þar eystra til að leysa morð-
mál sem tengdist valdamiklum
mönnum í einræðisríki kommún-
ismans.
Fatherland, bráðsnjöll spennusaga
breska blaðamannsins Roberts Harr-
is, hefur oft verið borin saman við
Gorky Park enda fjaUar hún líka um
Umsjón:
Elías Snæland Jónsson
lögreglumann í einræðisríki sem
reynir að leysa pólitíska morðgátu.
Hugmynd Harris er þó enn snjaUari
og útfærslan frábær.
Hitler árið 1964
Sagan gerist árið 1964 í Evrópu sem
er afar ólík því sem hún var í reynd.
Munurinn? Jú, það voru ekki Bret-
ar, Bandaríkjamenn og Rússar sem
unnu síðari heimsstyrjöldina heldur
þýsku nasistarnir. Adolf Hitler er því
enn viö völd í Berlín og reyndar í
þann veginn að halda upp á sjötíu
og fimm ára afmæh sitt.
Harris gefur sér að Sovétríkin hafi
kiknað undan sókn nasista. Öll Aust-
ur-Evrópa er því hluti Stór-Þýska-
lands sem á að vísu enn í skæruhem-
aði á austurvígstöðvunum. Bretar
neyddust af þessum sökum til aö
semja um friö. Og nú hefur nýtt orð
hafið göngu sína í samskiptum stór-
veldanna, Þýskalands og Bandaríkj-
Robert Harris, höfundur Fatherland.
anna - sum sé „þíða“. Kennedy, for-
seti Bandaríkjanna - þaö er að segja
Jósef gamh - hyggst staöfesta þessa
breyttu stefnu með því að koma
fyrstur Bandaríkjaforseta í opinbera
heimsókn til Adolfs Hitlers.
Um þetta leyti finnast nokkrir
gamhr nasistaforingjar látnir. Slys
eða morð? Rannsóknarlögreglumaö-
urinn Xavier March er ekki í nokkr-
um vafa um þetta séu morð.
Hvar eru gyðingamir?
Háttsettir Gestapóforingjar reyna
aö hindra rannsókn málsins en
March lætur sig ekki og heldur
áfram. Hann kemst einnig í samband
við bandaríska blaðakonu sem m.a.
leitar svara við þeirri spurningu sem
lengi hefur verið ósvarað - af hveiju
finnast ekki lengur neinir gyðingar
í Þýskalandi?
Þar sem nasistar fóru með sigur
af hólmi í styrjöldinni miklu hefur
umheimurinn aldrei heyrt um út-
rýmingu gyðinga eða staði eins og
Auschwitch eða Treblinka. Blaða-
konan sættir sig hins vegar ekki við
hið sígilda svar þýskra ráðamanna,
sem er: gyðingarnir fóru austur.
Þegar frá líöur bendir margt til
þess að leyndardómurinn um hvarf
gyðinganna og morðin á gömlu nas-
istaforingjunum séu nátengd.
Harris er vel ritfær og snjall í lýs-
ingum sínum á þeim veruleika sem
sigur nasismans hefði skapað í Evr-
ópu. Jafnframt tekst honum vel að
búa til hörkuspennandi en um leið
sannfærandi söguþráð.
FATHERLAND:
Höfundur: Robert Harrls.
Harper Paperbacks, 1993.
Metsölukiljur
Bandaríkin
Skáldsögur:
1. John Grisham:
The Pelican Brief.
2. Michael Cricbton:
Jurassic P.uk
3. John Grisham;
The Firm.
4. John Grísham:
A Time to Kitl.
5. Dick Francís:
Comeback.
6. Belva Plain:
Treasures.
7. Michaet Crichton:
Rising Sun.
8. Eric Segal:
Acts of Faith.
9. Kathryn Harvey:
Stars.
10. Jayne Ann Krentz:
Wiidest Hearts.
11. Robert B. Parker:
Doubie Deuce,
12. Maya Angelou:
On the Pulse of
Morning.
13. Jane Smiley:
A Thousand Acres.
14. Olivia Goldsmith:
The Fírst Wives Club.
15. Barbara Ðelinsky:
More than Friends.
Rit almenns eðlis:
1. M. Scott Peck:
The Road Less
Travelled.
2. Maya Angelou:
I KnowwhytheCaged Bird
Sings.
13 R. Marcinko & J. Weisman:
Rogue Warrior.
4. Glorla Steinem:
Revojution from
within.
5. Deborah Tannen:
You just Ðon't
Understand.
6. Peter Mayle:
A Year in
Provence.
7. Al Gore:
Earth in the Balance.
8. Susan Faludi:
Blacklash.
9. Nancy Friday:
Women on Top.
10. Piers Paul Read:
Alive.
(Byggt á New York Timos Book Review)
Vísindi
Lyktin
kaupmaður
Á næstu árum munu neytendur
finna smjörþefinn af þessari upp-
finningu. Vísindamenn hafa kom-
ist að því að fólk kaupir meira ef
þaö finnur sérstaka lykt við búðar-
hiUumar og er búist við aö þessi
nýjung verði reynd í um eitt hundr-
að verslunum á Bretlandi næstu
mánuðina.
Viöeigandi lykt er sett saman í
tilraunastofum og síðan dælt yfir
fólk meðan það gerir upp hug sinn
um hvað skuli kaupa. Ferðasalar
ætla að reyna ilm af kókoshnetum
og bílasalar höfugan leðurilm. Þá
halda kaupendur aö þeir séu að
veljaséreðalvagn.
Sérstakur bókailmur hefur verið
hannaður fyrir bókabúðir og
minnir hann í aðra röndina á
gamla fombókaverslun. Á undanf-
ömum árum hefur tónlist verið
notuð í þessum tiigangi með góðum
árangri en nú ætla kaupmenn aö
þræða leiðina að buddu neytenda í
gegnum nefið.
Fax í vasa
í Bandaríkjunum er komið á mark-
að nýtt faxtæki á stærð við vepj u-
lega vasatölvu. Tækið kostar um
25.000 krónur og er því mun ódýr-
ara en hefðbundin faxtæki.
Nýja faxið er tengt við símainn-
stungur hvar sem eigandi þess
kemur og hann getur skrifað við-
eigandi skilaboð á staðnum. Það
hefur einnig nægilegt minni til að
geyma venjuleg bréf.
Gallinn er hins vegar sá að ekki
er hægt að nota pappír í tækið og
■ o . » a
1
* 't U V
m 'méi".
' ■'''V-;h:'.** .
Nýja faxið er á stærð við vasa-
tölvu.
tengja verður það við sérstakan
prentara vilji menn fá afrit af send-
ingum.
Æsingur er
ekki lífs-
hættulegur
Það er ekki vont fyrir hjartað aö
öskra á starfsfélaga sína og segja
þeim að fara í rass og rófu (eins og
þeir eiga skihð). Það er heldur ekki
vont fyrir hjartað aö leggja áherslu
á orð sín með því aö skella hurðum
ogbrjóta húsmuni.
Undanfama áratugi hefur það
verið trú lækna að æsingamenn
séu í meiri hættu að fá fyrir hjartað
en aðrir. Því hefur hjartveikum
mönnum verið ráðlagt að slappa
af og róa sig niður fremur en að
ganga af göflunum við öll tækifæri.
Nú hefur sálfræðingur að nafni
Toshihiko Mamta kannað máhð
að nýju og komist að þeirri niður-
stöðu að skapofsi leiði ekki til
hjartabilunar. Hjartasjúkdómar
sækja helst á fullorðna karlmenn
Æsingur er ekki hættulegur hjart-
anu.
og þeir eru oft uppstökkir vegna
elh og gremju en það er ekki orsök
hjartaáfalla, segirMaruta.
Geimverur
eiga ekki síma
Heimsfræðingurinn Richard G.
Teske segir aö mjög ólíklegt sé að
jarðarbúar nái sambandi við geim-
vemr. Ástæðan er ekki að líf fyrir-
finnist bara á jörðinni heldur telur
Teske ólíklegt aö geimverur eigi
símaaðtalaí.
Fyrir þessu færir Teske einfóld
rök. Mjög líklegt er að líf hafi
kviknað á öðrum stjömum eins og
jöröinni en mjög ólíklegt er að þaö
hafi gerst á hnöttum þar sem líka
er að finna málma eins og á jörð-
inni og flest tæki okkar era gerð úr.
Því segir Teske ólíklegt að sam-
band komist á því tækni jarðarbúa
geti verið einstök þótt lífið sé það
ekki.
Heimsendir
Stjamfræðingar segja að sóhn sé
að springa og gleypa jörðina í sig.
Ekki er þó ástæða til að bregðast
viö þessum tíðindum alveg strax
því þessi heimsendir verður ekki
fyrr en eftir fimm milljarða ára.
Þremur milljörðum ára áður verð-
ur allt vatn gufað upp afjörðinni
og hún orðin óbyggileg.
I Japan eru neðansjávarstokkar
taldir hagkvæmari en jarðgöng.
Ódýrari en
jarðgöng
Japanskir verkfræðingar segja
að ódýrara sé að leggja vegi í neð-
ansjávarstokkum en að byggja
brýr eða grafa göng.
Kosturinn við neðansjávarstokka
er aö hægt er að framleiða þá í ein-
ingum í verksmiðjum og koma
þeim svo fyrir í sjónum.
í Japan hugsa menn sér að láta
neðansjávarstokka hvfia á súium
því þá þurfi ekki aö hafa áhyggjur
af misfellum á hafsbotninum.
Snerpa
Snarpasta hreyfmg sem mælst
hefur hjá manni er 288 kílómetrar
á klukkustund. Þetta er ósjálfrátt
viðbragð enda em venjulegar
handahreyfingar nokkru hægari.
Hreyfmgar gamals fólks em að
jafnaði 15% hægari en þeirra ungu.
Heimiliskettir eru álíka heimskir
og þeir lita úr fyrir að vera.
Heimiliskettir
eru heimskir
Heimiliskettir líta oft ótrúlega
heimskulega út þar sem þeir hggja
á stofugólfi og stara tómum augum
út í loftið. Og í þessu efni villa þeir
ekki á sér heimildir; heimiliskettir
em heimskir ef hugarstarfsemi
þeirra er borin saman við raun-
verulegavilliketti.
Mannskepnan tók að hæna að sér
ketti fyrir 15 til 20 þúsund árum.
Þá urðu spökustu kettimir fyrir
vahnu sem heimiiisdýr og í áranna
rás hafa menn fremur kosið ljúfa
ketti og rólega en grimma.
Þetta hefur leitt til þess að tamdir
kettir em nú með 30% minni heila
en forfeður þeirra. Enn era til á
Spáni sannir villikettir og þeir slá
jafnvel þeim feðgum Högna og
Pápa hrekkvísa við í andlegu at-
gervi.
Umsjón
Gísli Kristjánsson