Dagur - 22.12.1969, Blaðsíða 20

20
JÓLABLAÐ DAGS
bræður tveir, skipsfélagar mínir að
sunnan, komnir í slag við Norðmenn.
Norðmennirnir voru yfir 20 og ætluðu
alveg iað drepa þá, strákana, þótt þeir
væru mjög hraustir og harðfengir og
vanir slagsmálum. Að síðustu lögðu ís-
lendingarnir á flótta og mátti ekki'
seinna vera. Ekki var ég viðstaddur
þegar þetta skeði.
Þú hefur ekki drukkið frá þér vitið?
Ég hef alltaf verið bindindismaður og
naumast lyft glasi um ævina. Ég er
gamall ungmennafélagi og tók bindind-
ið alvarlega. Ég hef aldrei predikað
bindindi, enda enginn mælskumaður.
En ýmsir sem það gerðu, fóllu síðar
fyrir freistingunni og hefur mér jafnan
fal'lið það illa, Tóbak hef ég ekki notað.
Oft hef ég orðið vitni að því um ævina,
hve grátt vínið leikur beztu menn. Það
var mikið drukkið á Akureyri um alda-
mótin. Einu sinni um það leyti kom ég
inn á gamla Hótel Akureyri í Fjorunni
og rakst þá á lækni og prest í áfogum.
Fleiri svokallaðir heldri menn voru þar
viðstaddir og lögðu misjafnt til málsa og
virtust ailir nokkuð við skál. Ekki lang-
aði mig til að blanda mér í þennan hóp
og dokaði lítið við. Það sá ég þó, hvar
læknir tók prest kverkataki og ætlaði
að kyrkja hann í greip sinni og var
hann farinn að blána áður en aðrir
skárust í lei'kinn. Á Siglufirði varð ég
vitni að þeirri sorglegu staðreynd, að
prestur lagði mjög ilag sitt við ágætan
bindindismann, og hafði ávallt með sér
vín. Þar var einnig læknir tíður gestur.
Sú breyting varð á bindindismannin-
um, að hann varð nánast drykkju-
sjúklingur og er mér það mál nokkuð
skylt. Við höfum misst mangan mann-
inn vegna drykkjuskapar.
Og varst mikil skytta?
Ég fór dálítið með byssu. Fyrst átti
ég framhlaðning, strákurinn, og skaut
seli úr landi. Síðar gekk ég til rjúpna.
Og svo fór ég með byssuna á sjóinn,
eins og gengur og fékk stundum eitt-
hvað. Ég eignaðist snemma sæmilega
byssu, sem ég keypti hjá Norðmanni,
en Norðmenn voru þá margir á Litla-
Árskógssandi á surnrin, stunduðu bæði
síldveiðar og síldarsöltun. Byssan var
númer 16 og eftir það gekk mér vel við
svartfuglinn. Síðar eignaðist ég svo
selabyssu. Ekki hef ég haldið því saman
hvað ég hef skotið marga seli og hnísur.
Selirnir eru kannski svona hundnað,
kannski dálítið fleiri, ég veit það ekki,
en hnísumar miklu fleiri. Maður fékk
oft 4—7 seli á ári. Stundum var farið í
röglulega selaróðra og þá var maður
Stundum heppinn, eins og gengur og
stundum fékkst ekkert. Blöðruselirnir
gengu þá að landinu og hér inn í fjörð
mánuð af sumri. Þeir eru fallegar
skepnur og ^umir mjög stórir, 4—500
pund kannski og svo einstaka miklu
stærri. Ég sá einu sinni blöðrusel út í
Flatey. Hann var orðinn 'ljós á belginn,
feikna stór skepna. Það er langstærsti
selur, sem ég hef séð.
Þú misstir tvo fingur vinstri handar?
O-já, við vorum einu sinni bræður að
aka skarni í kartöflugarð, sem var í
Fagurhólnum, nyrzt á Helluhöfða. Sá-
um við þá nökkrar rjúpur og vaknaði
strax veiðilöngunin. Of langt fannst
mér að fara heim í Hámundarstaði tíl
að sækja byssuna og fór ég því í Hellu-
gerði, sem var skemmra frá. Þar bjó
þá Þorsteinn og Anna og hjá þeim Jó-
hann bróðir Onnu og átti byssu. Hana
fékk ég ánaða og nokkur skot. En byss-
an klikkaði hvað eftir annað og kom óg
ekki úr henni nema tveim skotum og
fékk fimm rjúpur. Enn reyndi ég og
skotið gekk okki úr. Tók ég þá patron-
una úr og sá að perlan var llaus. Þrýsti
ég á hana við byssuskeftið og hljóp þá
skotið úr og tók af mér litlafingurinn.
Það var svo mörgum árum seinna, að
ég var á sjó og hafði selabyssuna með
mér að venju. Við lögðum línu og 'lág-
um .svo yfir. Veður var gott og við fór-
um upp undir Kjálkanesið og tókum
lífinu með ró. Kom þá hnísa að bátnum
og var góða stund nálægt okkur. Tók
ég loks byssuna úr skeiðunum og setti
í hana skot, en hnísan hvarf. Ég lagði
þá vopnið frá mér, en bjóst við að hnís-
an léti sjá sig aftur og ætlaði ég þá að
hafa byssuna tilbúna. Fórum við nú að
draga 'línuna og var sæmilegur fiskur.
Vildi þá svo til, að ég þurfti að færa
byssuna til í bátnum og greip til hennar
með vinstri hendi, en ég er örvhentur.
Hljóp skotið þá úr henni, því bógurinn
hafði slegizt eitthvað við. Skotið var
öflugt og byssan sló og marði og braut
baugfingur vinstri handar við þóftuna.
Það var ekki um annað að geira en taka
hann af. Nokkur selahögl fóru í stýris-
húsið og var mildi að meira slys hlauzt
ekki af.
Ýmislegt skeði hér á meðan Norð-
menn voru hér á Litla-Árskógssandi?
Jú, eins og gengur og var margt talað
um það. Hér breyttist margt við dvöl
Norðmannanna á þeim árum og ýmis-
legt gátum við af þeim lært. Svo var
þetta nú eitthvað fyrir kvenfólkið, eftir
því sem sagt var! En það kann nú að
vera orðum aukið. Einu sinni strúku
tveir menn af útlendu skipi. Þeirra var
leitað og fundust þeir hér upp við fjall,
sofandi, í svonefndu Hrauni. Þeir voru
teknir og fluttir um borð, nauðugir. f
annað sinn rak við Flatasker lík af
ungur, norskum sjómanni. Nokkrum
dögum áður var danseikur haldinn á
einhverjum bænum og voru þá nokkr-
ar mannaferðir. Heyrt hef ég, að þessi
Norðmaður hafi farið frá Hellu það
•kvöld og að með honum gengi á leið
Sigurður frá Brattavöllum, en þeir voru
góðir kunningjar. En síðan vissi eriginn
fyrir víst hvað gerðist, þangað til líkið
rak. Miklar yfirheyrslur fóru fram, en
ekkert sannaðist þá um atburðinn. En
það vissu menn, að þessi ungi maður
átti sér mikinn óvildaimann á skipinu
og taldi hann, að sá maður sæti um líf
sitt og væri glæpamaður. Síðar vildi
það til í Noregi, að þessi sami maður
var ákærður fyrir morð þar og viður-
kenndi hann þá einnig að hafa myrt
landa sinn við ísland. En það var á orði'
haft á Árskógsströnd, að í fylgd Sig-
urðar fró Brattavöllum hefði enginn
þorað að skei'a hár á höfði hins unga
Norðmanns og menn óskuðu, að þeir
hefðu átt lengri samleið.
Varstu ekki efnaður?
Maður skyldi nú ætla það og víst
hafði ég oft góðar tekjur, eftir því sem
þá gerðist um sjómenn. En ég var víst
aldrei mikill fjármálamaður. Stundum
átti ég h'luta í bátum, græddi eitthvað
stundum og tapaði stundum. Sumir
héldu víst að ég væri vel efnum búinn.
Mig ‘langaði til þess, fremur en hitt, að
verða mönnum að Iiði með því að lána,
en tapaði stundum á því. Mér voru
peningair aldrei neitt verulega 'kærir og
var lélegur innheimtumaður.
Svo ég víki að óskyldu efni: Var ekki
stundum draugagangur?
Ekki hef ég nú barist við drauga og
lítið hef ég orðið þbirra var, en um þá
var rætt, ekki vantaði það. Kannski hef
ég einu sinni séð svip um dagana og það
getur naumast minna verið. Við vorum
tveir á leið miMi Hámundarstaðabæj-
anna að kvöldi til og ég var á heimleið.
Þegar við gengum niður túnið á Stóru-
Hámundarstöðum sáum við kvenmann
stutt á undan okkur og var svo sem
ekkert athugavert við það. Héldum við
áfram eins og leið Iiggúi’ að læknum