Dagblaðið Vísir - DV - 02.12.1995, Síða 45

Dagblaðið Vísir - DV - 02.12.1995, Síða 45
I I I I ( ( I í É I I I I S JjV LAUGARDAGUR 2. DESEMBER 1995 erlent fréttaljós Barátta stjórnvalda í Moskvu gegn skipulögðum glæpalýð gengur illa: Rússneska mafían ræður yfir flestum fyrirtækjum landsins - varla hægt að stunda viðskipti án þess að brjóta lögin Skipulagðir glæpahópar stjórna miklum hluta efnahagslífsins í Rússlandi. Háttsettir embættismenn ríkisins starfa með glæpamönnun- um og veita þeim vernd. I ofanálag hefur rússneska maflan útsendara innan ríkislögreglunnar, frá æðstu stöðum til þeirra lægstu. Baráttan gegn skipulagðri glæpastarfsemi og illvirkjum er því ekki nándar nærri jafn árangursrík og opinberar tölur gefa til kynna. Ekki fögur lýsing en ætla má að hún eigi sér allnokkra stoð í veru- leikanum þar sem hún kemur frá lögregluforingjanum Vladimír Osín í Moskvu. Osín er menntaður lög- fræðingur og starfar við greiningar- deild rannsóknarstofnunar rúss- neska innanríkisráðuneytisins. Hann er sérfræðingur í starfsemi mafíunnar og annarra skipulagðra glæpasamtaka og ber ábyrgð á þeim málaflokki í ráðuneytinu. Mafían stjórnar verðlaginu „Á tímum kommúnismans sá rík- ið um að ákvarða verðlagningu allra hluta. Enn er engin frjáls verðmynd- un í Rússlandi. Nú eru það glæpa- mennirnir sem ákveða hvað allt kostar,“ segir Vladimír Osín. Osín og starfsbræður hans reikna með að um 65 prósent allra fyrir- tækja í Rússlandi séu undir stjórn mafíunnar. Það á við um fjörutíu þúsund einkafyrirtæki og 1.500 rík- isfyrirtæki. Mafian stjórnar miklum hluta samgöngufyrirtækja og að sögn Osíns er nánast útilokað að komast frá rússneskum flugvefli og inn til næstu borgar án þess að ein- hver hluti fargjaldsins renni í vasa mafíunnar. Yfirmenn helstu banka landsins viðurkenna að þeir greiði um það bil þrjátíu prósent tekna sinna til glæpamanna. Mafian ræður einnig að mestu yfir smáverslunum í borg- um og bæjum landsins, svo og stór- um hluta landbúnaðarframleiðsl- unnar. Þrátt fyrir öll þessi umsvif er ekki nein samræmd stjórn á starfsemi mafíunnar. Talið er að til séu fjögur Rússneskur landbúnaður er að miklu leyti undir hælnum á mafíubófum og öðrum óþjóðalýð. Símamynd Reuter þúsund skipulagðir hópar atvinnu- glæpamanna með um það bil fimm- tíu þúsund félagsmönnum. Þar við bætist að stofnuð hafa verið 150 heildarsamtök, sem samanstanda af mörgum glæpahópum. Umfang efnahagsglæpa í Rúss- landi var mönnum ljóst þegar árið 1988. Þá kom í ljós að starfsmenn í mörgum ríkisverksmiðjum unnu aukavakt án þess að það væri nokk- urs staðar skráð. Sá þáttur fram- leiðslunnar var ekki tekinn með í reikninga verksmiðjunnar, heldur hafnaði varan á markaðinum fyrir tilstilli „svarts" dreifingarkerfis sem glæpamannahópar skipulögðu. ' Það lá ljóst fyrir að starfsemi þessi gat ekki farið fram án vit- neskju einhverra hjá yfirvaldinu. Rannsókn leiddi í ljós að hæstsettu mennirnir sem báru hér ábyrgð voru aðstoðarráðherrar eða aðrir háttsettir embættismenn. Hlutverk þeirra var að tryggja að starfsemin fengi að fara fram óhindrað og þeir sáu einnig til þess að söluleiðir í gegnum ríkisreknar verslanir væru galopnar. Mafiuforingjarnir sáu hins vegar um daglegan rekstur her- legheitanna. Vladimír Osín ítrekar að ófull- nægjandi löggjöf sé ein af meginá- stæðunum fyrir því að efnahags- glæpir eru orðnir jafn umfangsmikl- ir í Rússlandi nú um stundir og raun ber vitni. Á valdatíma komm- únista var hreinlega bannað að auðgast á fyrirtækjarekstri. Bann þetta var afnumið eftir hrun gamla þjóðskipulagsins en enn þá eru ekki til neinar lagareglur um hvernig einkaeignarréttinum skuli framfylgt í reynd. Af þessum sökum er nánast úti- lokað að stunda viðskipti af nokkru tagi í Rússlandi án þess að brjóta lögin. Þar með verða skilin milli eðlilegrar efnahagsstarfsemi og glæpastarfsemi að engu. Stjórnend- ur alvöru fyrirtækja veigra sér við að tilkynna um glæpastarfsemi til lögreglunnar þar sem löggan er með óhreint mjöl í pokahorninu. Mafían getur því hagað sér eins og hana lystir. Úrvalssveitir löggunnar Heldur hægt gengur að breyta lög- unum til að stemma stigu við glæpa- starfseminni. Þess í stað hafa stjórn- völd komið sér upp úrvalssveit lög- regluþjóna, sem í eru 450 þúsund menn og konur, sem hefur það hlut- verk að berjast gegn mafíunni og öðrum skipulögðum glæpasamtök- um. Sérsveit þessi tilheyrir ríkislög- reglunni, sem svo aftur heyrir und- ir innanríkisráðuneyti Rússlands. Vladimír Osín telur aftur á móti að yfirvöld hafi ekki haft erindi sem erfiði í baráttunni við glæpamenn- ina, árangurinn sé ekki í samræmi við þá orku sem fer í baráttuna. Slagkraftur lögreglunnar hefur minnkað mikið þar sem margir af hæfustu mönnum hennar, hvort sem það eru venjulegir lögreglu- þjónar eða löglærðir menn, eru farnir úr þjónustu ríkisins. Svo hef- ur mafian vel uppbyggt net tengiliða innan lögreglunnar. „Ég er sannfærður um að mafían er með útsendara sína í innanríkis- ráðuneytinu frá lægstu stöðum til þeirra hæstu,“ segir Vladimír Osín. Krókur á móti bragði Og ekki skortir dæmin sem sanna tilgátu hans. Það var fyrir ekki margt löngu að rússneska ríkislög- reglan gerði húsleit á mörg hundruð stöðum og var það liður í baráttunni gegn skipulagðri glæpastarfsemi. En aðgerðirnar skiluðu lögreglunni engu, hún greip einfaldlega í tómt. Það var nefnilega búið að vara alla < hina grunuðu við og þeir því haft nægan tíma til að forða sér, segir Osín. Rússneska mafían hefur verið að færa út kvíarnar undanfarin ár og hefur m.a. stofnað vaktfyrirtæki þar sem starfsmenn eru vopnaðir. Fyrir- tæki þessi eru skráð hjá hinu opin- bera og starfsemi þeirra er fullkom- lega lögleg. Helmingur starfsmann- anna eru gamlir jálkar úr leyniþjón- ustunni KGB en fjórðungurinn var áður í lögreglunni. Mafían hefur því komið sér upp sams konar tækjum til að verja sig og rikið sjálft hefur gert. „Þetta fólk þekkir vel til vinnu- aðferða lögreglunnar og notar þær gegn lögreglunni sjálfri," segir Vlad- imír Osín, sérfræðingur um málefni rússnesku mafíunnar. NTB í

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.