Dagblaðið Vísir - DV - 07.11.1998, Blaðsíða 32

32 jfelgarviðtal
K ★ ÍK
'■I
LAUGARDAGUR 7. NÓVEMBER 1998 30

I næ
vinsældavindar blása. Hann hefur
haldið eigin persónu utan við og
tekið á málum sem stjórnmálum.
Vel flest sem í bókinni er hafa ekki
einu sinni nánir vinir hans vitað
sem sýnir um leið hvað við leyfð-
um okkur að ganga langt,“ segir
Dagur.
Hvað var Steingrími erfiðast að
rifja upp?
„Það var eflaust fyrra hjónaband
mitt, skilnaðurinn og allt í því
sambandi,“ segir Steingrímur.
„Það voru mjög erfið ár. Ég á þrjú
börn af fyrra hjónabandi og það er
alltaf mjög erfítt að skilja þegar
börn eru í spilinu. Ég hef verið
mjög látisamur að eftir allan hama-
ganginn hér og í Bandaríkjunum
„Mér fannst um tíma að fyrra hjónaband mitt hefði verið mikil mistök. Það olli miklum erfið-
leikum. Ég hef stundum hugsað um að ef það hjónaband hefði ekki orðið þá væru ekki til
þrjú dásamleg börn sem ég á í Bandaríkjunum og fjórir afasynir sem eru allir yndislegir."
DV-myndir Pjetur
eru tengsl
mín og bam-
anna mjög
náin og við
urðum miklir
vinir. Bömin
koma hingað
reglulega
þannig að það
rættist úr
þessu. En á
meðan þetta
stóð yfir voru
þetta lang-
samlega erfið-
ustu árin.“
„Ég held að allir sem hai
tilfinningar í sögu Steing
ákvarðanir. Hann treysti i
Fyrirgreiðslu-
pólitíkin
„Ég held aö það sé
mjög gott fyrir hvern
mann aö líta til baka,
fara yfir þaö sem hefur
gerst og gera sér grein
fyrir því hvaö heföi bet-
ur mátt fara. En meta
þá bœöi kosti og galla
þess sem hefur gerst.
Þaö er stundum mjög
erfitt þegar menn eru
mjög nálœgt atburöun-
um. Þá ríkir oft viss bit-
urleiki og menn hafa
ekki fyrirgefið.
Ýmislegt af því sem á
gekk þau ár sem voru
erfiðust átti ég framan
af erfitt meö aö fyrir-
gefa. Ég er búinn að
fyrirgefa þaö í dag. Þeg-
ar tveir deila eiga báðir
sök. Það sér maöur þó
ekki á líöandi stundu. “
Sú bók sem beðið er með
mestri eftirvæntingu fyrir
þessi jól er eflaust Ævisaga
Steingríms Hermannssonar
sem rituð er af Degi B. Egg-
ertssyni og kemur út næsta
þriðjudag. Ævisagan er fyrsta bók
Dags og mikill fengur fyrir ungan
mann að ráðast í svo stórt verk-
efni. Hvemig kom það til að lítt
reyndur penni var valinn til
starfans?
„Vorið sem ég hætti sem formað-
ur Stúdentaráðs Háskóla íslands
brokkaði ég upp í Seðlabanka, af
því að mig vantaði sumarvinnu, og
stakk upp á því við Steingrím að
við skelltum í bók,“ segir Dagur.
„Ég held að ég hafi hlegið að
honum,“ segir Steingrímur. „Af
einhverjum ástæðum hafa mjög
margir komið að máli við mig og
viljað skrifa ævisögu mína. Ég hef
alltaf neitað því og var í raun
ákveðinn í þvi að gera það ekki. Ég
lofaði honum þó að ef ég hyrfi að
því ráði að láta rita ævisögu mína
skyldi ég hafa samband við hann.
Af ýmsum ástæðum breyttist sú
ákvörðrm mín að leyfa ekki að
skrifa sögu mína. Kannski var það
af því að það vantar oft svo mikið
í sögur sem skrifaðar eru eftir að
menn eru gengnir. Æði margt hlýt-
ur að fara með manninum i gröf-
ina. Að höfðu samráði við mína
nánustu ákvað ég að slá til. Þá stóð
ég við loforðið, hringdi í Dag og
spurði hvort hann hefði enn áhuga
á þessu og hann virtist hafa það.
Það eru ýmsar ástæður fyrir því
að ég valdi Dag því vissulega höfðu
margir mjög mætir og ágætir
pennar við mig talað. Mér fannst
svolítið spennandi að leyfa ein-
hverjum óreyndum, óþekktum,
ungum sem var ekki framsóknar-
maður að skrifa ævisögu mína.
Það voru framsóknarmenn sem ég
met mikils sem vildu skrifa en ég
ákvað að það yrði of litað af
flokkspólitík. Mér fannst að ungur
maður sem hefði horft á ævi mína
í fjarlægð liti hana ferskum augum
og væri gagnrýninn á það sem
hann sæi.“
Ástir, sársauki
og missir
„Ég hef frá upphafi litið svo á að
það væri mitt hlutverk að koma í
veg fyrir að þetta yrði hefðbundin
hetjusaga og reynt að draga fram
þær hliðar á Steingrími Her-
mannssyni sem fólk hefur ekki átt-
að sig á en hafa átt gífurlegan þátt
í að móta hann sem einstakling og
þar með sem stjórnmálamann.
Þess vegna fannst mér verkefnið
spennandi," segir Dagur. „Ég leit á
það sem mitt hlutverk að halda
þeim atriðum á lofti sem gagn-
rýnendur Steingríms myndu vilja
sjá i bókinni sem nauðsynlegan
hluta af hans ferli og ævisögu.
Ég var mjög ánægður með hvað
Steingrímur sýndi mikinn kjark.
Hann leyfir birtingu á ýmsu sem
margir teldu gagnrýnivert á hans
ferli og þar sem hann stöðu sinnar
vegna og athafna i íslensku þjóðlífi
getur verið lykilvitni um pólitíska
fyrirgreiðslu eða annað slikt. Ég
dáðist þó enn meira að því hvað
hann sýndi mikinn kjark og gaf af
sjálfum sér tilfinningalega. Það er
miklu erfiðara en að viðurkenna
mistök í pólitík sem er auðvitað
mannlegt og allir gera þótt sumir
viðurkenni það ekki.
Það er vægast sagt óvenjulegt að
þjóðþekktir menn reyni ekki að
halda ákveðinni fjarlægð og upp-
hafningu sem verður óneitanlega í
nútímasamfélagi þar sem fólk
kynnist þessum einstaklingum í
„Þegar ég var í
stjórnmálum hringdi
ég oft í bankastjóra
og baö þá aö skoöa
einstök mál en haföi
þaö alltaf fyrir reglu
aö gera þeim Ijóst aö
ákvöróunin vœri
þeirra og þeir bœru
ábyrgö á henni. “
gegnum fjölmiðla. Ég held að allir
sem hafa elskað og misst, ég tala
nú ekki um þá sem hafa átt í for-
ræðisdeilum, geti fundið sig og sín-
ar sárustu tilfinningar í sögu
Steingríms. í þeim hluta fannst
mér hann mestur kjarkmaður en
ekki þegar hann var að taka erfið-
ar pólitískar ákvarðanir. Hann
treysti sér til þess að segja þessa
sögu án þess að draga neitt undan.
Þó að við höfum rætt hvað ætti að
fara inn í bókina þá man ég ekki
eftir neinu dæmi um það að hann
hafi hlíft sér, það var miklu frekar
að hann hafi tekið tillit til annarra.
Saga hans um hjónabandið, ástir,
sársauka og missi er þama öll og
hans hugarlíf í tengslum við það.
Það hefur verið mikil lifsreynsla
fyrir mig að ganga í gegnum ævi
annars manns. Það er ekki bara að
ég hafi lýsingu á erfiðleikum og
átökum heldur lika aðgang að
manninum til að spyrja hann
hvemig honum hafi liðið á þessum
erfiðu tímum. Það að svo langt
hafði liðið frá því hann rifjaði það
upp gaf færi á að nota tilfinning-
amar sem vöknuðu hjá honum.
Það var auðvitað erfitt fyrir hann.“
Þekkir Dagur þá Steingrím
manna best eftir þessi skrif?
„Ég veit ekki hvað skal segja um
það. Kannski kemst ég nærri því,“
segir Dagur og Steingrímur bætir
brosandi við: „Hann verður stór-
hættulegur. Maður verður að
halda honum góðum.“
„Það sem mér fannst mjög
ánægjulegt var að margt í bókinni
kom nánustu fjölskyldu Stein-
gríms mjög á óvart og var algjör-
lega nýtt fyrir þeim. Það lýsir per-
sónu Steingríms vel. Hann lifir í
nútímanum og er ekki einn af
þeim stjómmálamönnum sem er
alltaf að rifja upp eigin sögu og
endurskrifa hana eftir því hvemig
Að sumu leyti er Steingrímur
lykilvitni um íslenskt samfélag
stóran hluta þessarar aldar. Mun
Ævisaga Steingríms Hermanns-
sonar róta upp í kerfinu á sama
hátt og gerðist þegar Sverrir Her-
mannsson gekk út úr Landsbank-
anum?
„Sverrir Hermannsson veit það
betur en ég hvort einhverjir hafi
haft áhrif á hann,“ segir Stein-
grímur.
„Þegar ég var í stjórnmálum
Erfið ár