Dagblaðið Vísir - DV - 29.05.1999, Blaðsíða 31

LAUGARDAGUR 29. MAI 1999
%!önd ,
DV.Oslo: _______________________
Skógurinn bak við húsið er þétt-
ur. Hann skýldi morðingjanum al-
veg upp að veröndinni bakdyra-
megin. En skógurinn er ekki
breiður, aðeins nokkur hundruð
metrar, og hinum megin við hann
stendur ónotað hús. Að því liggur
vegur. Þar lagði morðinginn bíl
sínum.
Hann kom akandi, gekk í gegn-
um skóginn, braut rúðuna í bak-
dyrahurðinni og opnaði. Á gangin-
um fyrir innan stóð María
Orderud, 84 ára gömul húsmóðir.
Hún var skotin á staðnum. Dóttir-
in Anne Orderud Paust var i heim-
sókn og kom að. Hún var 47 ára og
næsta fórnarlamb morðingjans,
sem síðan gekk inn ganginn til
hægri og inn í eitt af svefnher-
bergjunum.
Þar lá Kristian Orderud, 81 árs
gamall fyrrum bóndi, í rúmi sínu.
Hann hafði lengi átt í stríði við
Per, son sinn og arftaka á jörðinni.
Hann vildi tryggja dótturinni,
Anne, réttlátan hlut af eigninni.
Kristian var tekínn af lífi áður en
hann náði að standa upp.
Eftir þetta gekk morðinginn úr
skugga um að enginn væri á lífi í
húsinu. Hann skaut fleiri skotum í
þeim tilgangi. Svo fór hann sömu
leið og hann kom.
Hvítasunnumatur
Klukkan ellefu á hvítasunnudag
kom Hans Orderud - aldraður
bróðir bónda - snemma á ferðinni
boðinn í hvítasunnumat. Hann lét
lögregluna vita um morðin, sem í
sjálfu sér eru nógu ægileg til að
fólk setji hljótt.
En við bætist að þetta var þriðja
og síðasta tilraunin til að drepa
dótturina Anne Orderud Paust,
einkaritara norska varnarmála-
ráðherrans og nýorðna ekkju eftir
háttsettan embættismann í utan-
ríkisráðuneytinu.
Hér eru komnir allir höfuð-
þættirinir í góða glæpasögu.
Reyfarahöfundar hafa oft sett sam-
an svona atburðarás og halda til
síðustu blaðsíðu opnum möguleik-
um fyrir margar lausnir á morð-
gátunni, í þessu tilviki kemur allt
frá tilviljanakenndu ránmorði til
pólitísks samsæris til greina. Og
ekki má gleyma að íjölskylduerjur
eru algengasta orsök morða.
Ekki ránmorð
í sveitum Noregs er algengt að
stök ibúðarhús standi í skógar-
ijóðrum á bóndabæjum. Þar búa
oft eftirlaunaþegar. í Sörum-
hreppi, skammt austan Óslóar, eru
svona hús oft mörg á hverri jörð,
atvinnuglæpamönnum til stórrar
gleði.
Þrátt fyrir ítrekaðar viðvaranir
lögreglu treystir gamalt fólk oft
rúmdýnunni betur en bankanum
fyrir peningum sínum. Innbrots-
þjófar skiptast á listum með nöfn-
um fólks sem vænlegt þykir að
brjóstast inn hjá.
Nafn Orderud-hjónanna er á
einum slíkum lista, sem lögreglan
komst yfir eftir annað innbrot í
sama hreppi. Ránmorð var því
fyrsta lausnarorð lögreglunnar.
Enn einu sinni hafði verið ráðist á
gömul hjón í stöku húsi og tilvilj-
un ein réð að dóttirin, sem tvisvar
áður hafði verið reynt að drepa,
var í heimsókn.
Þessari fyrstu kenningu hefur
nú verið hafnað. Engin merki um
rán hafa fúndist í húsinu, og það
heyrir til algerra undantekninga
að innbrotsþjófar drepi. Morðing-
inn kom til að drepa, ekki til að
stela.

m
y H&J ,

Lögreglan rannsakar verksummerki á staðnum þar sem fyrrum ritari norska landvarnaráðherrans og foreldrar hennar voru myrt um síðustu helgi.
Einkaritari varnarmála-
ráðherra
Var þetta þá pólitískt morð?
Einkaritari varnarmálaráðherra
veit mjög mikið. Glöggur einkarit-
ari veit oft meira en ráðherrann.
Einkaritari sem hefur verið hjá
mörgum ráðherrum veit ótrúlega
mikið. Og einkaritari sem á hátt-
settan embættismann í utanríkis-
ráðuneytinu fyrir maka veit
kannski allt of mikið. Var Anne
Orderud Paust flækt i einhver stór-
mál, og þau svo alvarleg að það
þyrfti að ryðja henni úr vegi?
Þegar Anne kom út af skrifstofu
sinni í Ósló dag nokkum í apríl á
Erlent
fréttaljós
Gísli Kristjánsson
—
síðasta ári sá hún torkennilegan
hlut undir bil sínum. Hún bað lög-
regluna að skoða pakkann. Þetta
var sprengja, gerð úr hálfu öðru
kílói af dínamíti. Það var meira en
nóg til að losa sig við bæði Anne
Orderud Paust og litla Golfmn
hennar.
Nokkrum dögum síðar var stæk
bensinlykt í stigagangi blokkarinn-
ar þar sem Anne og Per Paust, mað-
ur hennar, bjuggu í vesturhluta
Óslóar. Bensínlækur lá niður stig-
ann en efst, við upptök lækjarins,
stóð própangaskútur.
Grænn bensínbrúsi
Lögreglan rannsakaði málin ítar-
lega. Paust-hjónin fóru úr landi og
bjuggu í Bandaríkjunum það sem
eftir var árs. Propangasið hafði ver-
ið keypt á bensínstöö i heimahreppi
Anne, en bensínið sett á grænan
brúsa á bensínstöð í Ósló. Allir sem
keypt hafa svoleiðis brúsa hafa gef-
ið sig fram. Allir aðrir en einhverj-
ir ellefu menn. Einn þeirra er morð-
inginn.
Að öðru leyti leiddi rannsóknin
ekkert í ljós. Bensínbrúninn var
eina spor lögreglunnar. Paust-hjón-
in komu aftur heim um áramótin.
Per Paust veiktist skyndilega af
krabbameini og dó nú í byrjun maí.
Um páskana var ákveðið að draga
úr lögregluverndinni um Anne
Orderud Paust og hún tilkynnti
komu sína til vinnu á ný.
Lögregluverndinni var hætt í lok
apríl og málinu var lokiö. Fáum vik-
um síðar var Anne myrt ásamt for-
eldrum sínum.
Staðkunnugur
Hvað vissi morðinginn um fórn-
arlömb sín og aðstæður á morðstað?
Hann vissi að húsið þar sem hann
lagði bíl sínum stóð autt. Það hafði
bara staðið autt í tvær vikur. Hann
þekkti gönguslóðann í gegnum
skóginn bak við hús Orderud-hjón-
anna. Og ef markmiðið var það eitt
að drepa Anne þá vissi morðinginn
líka að hún var hjá foreldrum sín-
um um hvítasunnuna.
Hver vissi allt þetta? Jú, bróðir-
inn Per Orderud, bóndi á bænum.
Og hann gat hagnast á morðunum. í
nær tíu ár hafði hann átt í illdeilum
við fóður sinn vegna yfirtöku á jörð-
inni. í þessari deilu hafa annars
vegar staðið bóndinn Per og tengda-
faðir hans, Sverre Kirkemo. Hins
vegar stóðu svo þijú hin myrtu,
Anne, Maria og Kristian.
Illvíg fjölskyldudeila
Árið 1995 náðust sættir. Kristian
gamli hélt að hann væri dauðvona og
lét son sinn hafa jörðina gegn 15 millj-
óna isl. kr. greiðslu. Hann skrifaði
undir samning þessa efnis, og dóttirin
Anne átti að fá peningana. Ári síðar
vildi hann ekki lengur kannast við
samninginnn enda hafði þá stórfyrir-
tækið Kværner byrjað að leita eftir
landi í hreppnum. Jarðaverð snar-
hækkaði og Kristian taldi 15 milljónir
allt of lítið.
Málið fór fyrir dóm og dómur féll
árið 1997. Kristian varð að standa við
gerðan samning; sonurinn fékk jörð-
ina og Anne bara 15 milljónir. Kristi-
an áfrýjaði en dómur í því máli fellur
aldrei. Áfrýjendunum hefur verið út-
rýmt og Per Orderud er eini erfingi
jarðarinnar.
Hundasýning
Nú, auðvitað! Ilann er morðing-
inn. Hann drap foreldra sina og
systur. En Per og tengdafaðirinn
hafa báöir fjarvistarsönnum. Þeir
voru á hundasýningu í Nesbyen alla
hvítasunnuhelgina. Og af hverju að
drepa fólkið? Engar líkur voru á að
þeir tengdafeðgar hefðu tapað dóms-
málinu um jörðina. Það vissi sonur-
inn, sem sjálfur er lögfræðingur.
Fjarvistarsönnun þeirra tengda-
feðga er gild. Þeir fóru aldrei af
hundasýningunni. En þeir gátu hafa
ráðið leigumorðingja. Ef til vill réðu
þeir ekki við að borga 15 milljónim-
ar sem Anne átti að fá og urðu að
leysa málið með öðrum hætti. Og
hver tekur arf eftir Anne? Hún átti
þrjá stjúpsyni en ekki böm sjálf.
Njósnamál
Og hvað um að aðrir hafi ráðið
leigumorðingja? Rússar kannski? I
hittiðfyrra lentu Rússar í mjög neyð-
arlegu njósnamáli í Noregi eftir að
sendiráðsmenn höfðu keypt mikið af
marklausum pappírum af Sveini
nokkrum Lamark, undirtyllu i ráðu-
neyti sveitarstjórnarmála. Var Anne
Orderud Paust flækt í slíkt mál og
þurftu Rússar að losa sig við hana?
Nú eða var hún flækt í einhver
enn allt önnur mál? Þau Paust-hjón-
in höfðu sem diplómatar búið í út-
löndum. Voru þau flækt í eiturlyfja-
smygl? Lögreglan segist hafa fundið
vísbendingar sem benda til tengsla
við undirheimalif Óslóar. Hvaða
spor það eru fæst ekki uppgefið.
Það eina sem lögreglan þykist viss
um er að þegar reynt er að drepa
sömu manneskjuna þrisvar þá er
samhengi þar á milli. Allt annað í
þessu máli er best til þess fallið að
æfa litlu gráu sellurnar á.
Gísli Kristjánsson
Allt í sólpaliinn
og garðinn
'-'i:
Stanislas Bohic
garðhönnuður
veitir góð ráð í verslun
Skútuvogi, laugardaginn
29. maí frá kl. 11-15.
HÚSASMIÐJAN
Súni 525 3000