Dagblaðið Vísir - DV - 13.01.2001, Qupperneq 43

51
LAUGARDAGUR 13. JANUAR 2001
DV
Helgarblað
Blautlegar
þjoðsögur
einn í hár, annar í skinn, þriðji, fjórði og fimmti
inn, það á að fara í dráttinn
Þjóösögur skiptasí í marga
ólíka flokka, sumar fjalla um
drauga aörar um huldufólk,
álfa eöa tröll. Þaö eru líka til
sögur um útilegumenn, skrímsli
eöa helga menn. í Þjóðsögum
Jóns Árnasonar og safni Sigfús-
ar Sigfússonar er aö finna sér-
stakan flokk sem nefnist kímni-
sögur og undir þann flokk falla
ýmis skemmtilegheit eins og sög-
ur af hrakfallabálkum, fólsku,
einfeldni og ýmsu dónalegu.
íslendingar eru yfírleitt feimnir
að tala um kynlíf þrátt fyrir að flest-
ir stundi það reglulega eða að
minnsta kosti annað slagið og verði
að einbeita sér við verkið.
í þjóðsagnasöfnum er að finna
nokkrar sögur sem snúast um kyn-
líf, flestar eru sögumar í góðlátleg-
um tón og saklausar á okkar tíma
mælikvarða. Dóna- eða klámsögum-
ar þykja eflaust frekar bragödaufar
en enginn vafi leikur á að sögurnar
hafa verið mun grófari þegar þær
gengu manna á milli og þeim verið
ritstýrt áður en þær fóm á prent.
Huldumanna genisis
í Þjóðsögum Jóns Árnasonar er
sagt frá því að einu sinni hafi Adam
viljað hafa hjúskaparfar við hana
Evu sína. Eva var eitthvað úrill og
vildi ekki sinnast honum og sneri
við honum baki. Adam líkaði þetta
illa og fór á afvikinn stað og gerði
holu í jörðina. Lagðist hann síðan
niður og lét þar koma sæði sitt. Að
því loknu fyllti hann holuna með
jarðvegi og mælti svo um að þeir
menn sem „mynduðust skyldu eng-
um sýnilegir nema þeim er meira
líktust sér en kerlingu sinni og eng-
ir sínir niðjar skyldu góö not hafa af
þeim.“ Samkvæmt þjóðtrúnni er
þetta uppruni huldufólksins.
Nauðgunin
í safni Sigfúsar Sigfússonar er
stutt saga sem er eitthvað á þessa
leið. Stóreignarbóndi var með
vinnumann sem þótti galgopi og
kvennamaður. Einu sinni voru þeir
við vinnu á engjum. Hinum megin
við á sem rann eftir dalnum var ná-
granni þeirra við heyskap ásamt
konu sinni og dóttur. Stórbóndinn
fer að gantast við vinnumanninn og
spyr hvort hann langi ekki í stúlk-
una. Vinnumaðurinn svarar því ját-
andi en það sé hægara sagt en gert.
Bóndinn skorar því á hann að vaða
ána og hafa mök við stúlkuna og
fyrir það skuli hann gefa honun
eina af jörðum sínum. Vinnumaður-
inn fær vitni að sam-
komulaginu, tekur
bandspotta og
veður yfir
ána. Þegar
yfir er kom-
ið segir
hann fólk-
inu að
bóndi hafi
veðjað við sig
jörö að band-
spottinn nái ekki
utan um þau öll.
Vinnumaðurinn biður þau því næst
að leggjast á jöröina og leyfa sér að
binda þau saman. Þegar fólkið hafði
lagst niður batt vinnumaðurinn það
og dótturina líka. Síðan þvingaði
hann stúlkuna til samræðis við sig,
leysti fólkið og fór aftur yfir ána.
Sagan segir að maðurinn hafi gifst
stúlkunni og þau hafi búið rausnar-
búi á jörðinni sem þau fengu frá
stórbóndanum.
Maðurinn er að gera mér
gott
í Þjóðsögum Jóns Árnasonar seg-
ir frá konu sem fór um borð í kaup-
skip með barnungri dóttur sinni.
Konan fann skipstjórann einslega
og gerði við hann kaup. Barninu
stóð ekki á sama um viðskipti
þeirra og fór að æpa og öskra.
Heyrðu þá þeir sem fyrir utan voru
konuna kalla til barnsins og reyna
að þagga niður í því með þessum
orðum: „Þegið þú,
stelpa, maöurinn er
að gera mér gott.“
Fyrir hitt okkar
Einu sinni var
kaupamaður á
sveitabæ yfir slátt-
inn. Um haustið ætl-
ar bóndinn að greiða honum vegna
sumarvinnunnar með því að láta
hann fá kind. Ekki var fleira fólk á
bænum en kona bóndans og dóttir
og voru þær í réttinni þegar launin
voru gerð upp. Konan tók þá eina
kind og gaf kaupamanninum með
þessum orðum: „Þú hefir það fyrir
hitt okkar, kaupi minn.“ Tók þá
dóttirinn aðra kind og afhenti
honum með sömu orðum.
Bóndanum fannst þetta of
mikið af því góða en tók sjálf-
ur kind og færði honum með
sömu orðum. Þá varð dóttir
bóndans hissa og kallaði upp
yfir sig. „Nú, fór hann á föður
minn líka?“ Bóndinn varð mjög
ánægður þegar hann heyrði þetta
því nú uröu þau öll að meðganga og
kaupamaðurinn að greiða talsvert í
bætur svo bóndinn færi ekki með
málið til yfirvalda.
Lögreður
Einu sinni kom kerling nokkur
til sýslumanns og bað um skilnað
við manninn sinn. Þegar sýslumað-
urinn spyr hana um skýringu á
uppátækinu fer hún aö útlista fyrir
honum að það sé mesta ómynd á lim
eiginmannsins...það er sú mesta
bölvuð ómynd sem ég hef séð,“
sagði kerling. Sýslumaðurinn spyr
ef verkfæriö sé það náttúrufyrir-
bæri að það sé ónothæft. „Og minn-
izt þér ekki á hann,“ sagði kerling,
„því þetta óhræsi er ekki nema þrír
þumlungar." Sýslumaðurinn spyr
hvort það sé ekki í lagi að notast við
svo lítið. „Hvað er að heyra til
yðar,“ sagði kerling, „þetta er ekki
nema einn í hári, annar í skinn og
þriðji inn, og hvað verður þá fyrir
Fjörutíu ára hefð og mikið fjör á þrettándakvöldi í Ólafsvík:
Púkar sníkja sér í gogginn
PV, ÓLAFSVlK:
Það var sannkallað fjör hjá bæði
ungum og öldnum i Ólafsvík þegar
jólin voru kvödd á þrettándanum
enda viðraði vel. Lionsklúbbamir í
bænum efndu til sinnar árlegu blys-
farar og brennu en hún var inn við
Klif. Það var margt um manninn á
brennunni og glæsileg fiugeldasýn-
ing var á eftir við mikinn fögnuð
viðstaddra. Við brennuna sáust
bæði álfakóngur og drottning á ferð.
Með þeim voru hinir ýmsu árar í
litskrúðugum og skrautlegum bún-
ingum.
Eftir brennuna hófst hinn árlegi
„sníkjuleiðangur" púkanna um bæ-
inn. Þá banka þeir upp á hvers
manns dyr og sníkja í gogginn. Ef-
laust fer um suma þegar opnað er
því að fyrir utan standa púkar af
öllum stærðum og opna poka sína
og óska eftir einhverju góðgæti í
hann. Það stendur ekki á því að fá
sungið lag fyrir húsráðendur ef ósk-
að er eftir því.
Nóg var að gera hjá Ólsurum að
fara til dyra og einn viðmælandi DV
sagði að örugglega hefðu hundrað
krakkar komið til sin þetta kvöld.
íbúar Ólafsvíkur höfðu hins vegar
DVWND PÉTUR S. JÓHANNSSON
Þrír púkar
Fréttamaður hitti þessa þrjé föngulegu púka á tröppum eins hússins í Ólafs-
vík. Þeir eru annars, fré vinstri, Guðrún Kolbrún Jóhannesdóttir, Sigurbjörg Jó-
hannesdóttir og Ólöf Kristjánsdóttir, glaðar á svip enda nýbúnar að fá í gogg-
inn. Ekki er annað aö sjá en að bláa og rauöa hárið fari þeim vel.
Vornótt við Skagafjörö
Skagfirsk vornótt virðist mér, vel upp brandinn herða,
megininntak myndar er, merin aftanveröa.
drættinum, herra minn? Kerlingin
sagðist ekki láta sér minna duga en
lögreður. Sýslumaðurinn sagðist
því miður ekki kunna nein lög um
reðurlengd og því vera ráðþrota og
hún verði að láta sér þrjá þumlunga
duga. „Nei,“ sagði kerling, „nei,
einn í hár, annar í skinn, þriðji,
fjórði og fimmti inn, það á að fara í
dráttinn, og þetta kalla ég lögreður,
kallinn minn!“
-Kip
1111
1945-1955 eða eldra
Vegna töku á kvikmynd þá leitum við eftir hjálp þinni.
Við leitum að eldhúsinnréttingu frá þessu tímabili eða eldri ásamt
eldhúsáhöldum og öllum húsbúnaði.
Einnig bílum, bílhræjum, vögnum, kerrum, leikföngum, skóm og
öllum fatnaði, sem og fylgihlutum.
Skólatöskur barna og yfirleitt allt frá þessu tímabili er vel þegið.
Vinsamlegast hringið í 881-5418 og 554-7690.
......................................
SJÁLFSVÖRN
jöoí) Jöirstu)
Betrurwrhdsið hefur kermslu r Jiu Jitsu !
Sjálfsvörn fyrir allo
Nentar flka konum
Eykur sjálfstroust,
Sjálfsvörn sem vlrkar.
s. 565-3393 á 363-23DF ke/i/mri.
búið sig vel undir þetta kvöld og allir
fengu krakkarnir eitthvað gott í gogg-
inn. Ekki er þessi siður víðar á land-
inu eftir þvi sem næst verður komist.
Um 40 ár eru síðan hann var tekinn
upp í Ólafsvík og ekki eru allir á einu
máli hvernig hann komst á en hann
er mjög skemmtilegur. -PSJ.
INNANHÚSS-
ARKITEKTÚR
721
i frítíma yðarmeð bréfaskriftum
Engrar sérstakrar undirbúningsmenntunar er krafist til
þátttöku. Spennandi atvinna eða aðeins til eigin nota.
Námskeiðið er m.a. um húsgögn og húsgagnaröðun, liti,
lýsingu, list. Þar tilheyrir listiðnaður, gamall og nýr stíll,
blóm, skipulagning, nýtísku eldhús, gólflagnir,
veggklæðningar, vefnaðarvara. Þar tilheyrir gólfteppi,
húsgagnaefni og gluggatjöld ásamt hagsýni o.fl.
Ég óska, án skuldbindingar, að fá sendan bækling yðar
um INNANHÚSS-ARKITEKT-NÁMSKEIÐ
Nafn............................................
Heimilisfang....................................
Akademisk Brevskole A/S
Jyllandsvej 15 • Postboks 234
2000 Frederiksberg • Kobenhavn • Danmark