Dagblaðið Vísir - DV - 08.12.2001, Blaðsíða 11

LAUGARDAGUR 8. DESEMBER 2001
11
Skoðun
„Þú veist það, “ hélt kon-
an áfram, “að hann pabbi
á tól til alls. Ég held að
hann hafi keypt snjóblás-
ara um daginn. Þú œttir
að prófa hann. Þú hengir
apparatið bara á þig og
það blœs snjónum burtu.
Það er mun léttara en að
moka. “
það,“ hélt konan áfram, „að hann
pabbi á tól til alls. Ég held að
hann hafi keypt snjóblásara um
daginn. Þú ættir að prófa hann.
Þú hengir apparatið bara á þig og
það blæs snjónum burtu. Það er
mun léttara en að moka.“
„Vantar þig snjóblásarann?"
sagði tengdapabbi. Hann var i
símanum korteri síðar. Konan
hafði ekki látið sitja við orðin
tóm. „Það er ekki nema sjálf-
sagt,“ hélt tengdafaðir
minn áfram, „þetta er
galdratæki. Þú hengir
þetta á axlirnar á þér,
gengur rólega áfram og
blæst snjónum burtu.
Þetta er eins og að
drekka vatn. Þú nærð
í tækið þegar þú vilt,
það er í bílskúrnum.“
Stöng meö mótor
Það var enginn heima
hjá tengdaforeldrum
mínum þegar ég sótti
undratækið siðdegis en ég
gekk að því í skúrnum. Þar
beið það þegjandi og hljóða-
laúst, stöng með mótor,
handfangi og bandi til að
bregða yfir öxl, til þjónustu
reiðubúið.
Ég var nokkuð spenntur þegar
heim kom. Mér til undrunar kom
ég tækinu strax í gang. Það var
nokkuð hávaðasamt enda með
bensínmótor. Mér hefur alltaf
gengið brösulega með slíkan vél-
búnað. Ég var því galvaskur þeg-
ar ég lagði af stað með snjóblásar-
ann frá húsinu, fram stéttina og
yfir á bílaplanið. Nóg var af
snjónum til að blása. Liðinn var
tími snjóskóflunnar og skítt með
allar snjóbræðslur. Þetta var
karlmannleg vinna.
Grannar mínir voru að tínast
heim þegar ég hóf aðgerðir. Þeir
stöldruðu við á þurrum stéttum
sínum þegar þeir heyrðu í tæk-
inu. Allir hafa þeir lúmskt gaman
af véldrifnu dóti og vildu vita
hvað væri á seyði. Ég lét sem ég
sæi þá ekki þar sem þeir stóðu á
blankskónum og hélt áfram með
urrandi tækið. Adrenalínið ólg-
aði í blóðinu. Minn tími var kom-
inn.
Gallinn var bara sá að það
gerðist ekki neitt. Ég gekk rólega
áfram eins og tengdapabbi hafði
lagt fyrir, mótorinn gekk og tæk-
ið snerist en það blés engum snjó.
Það rótaði aðeins í efsta snjólag-
inu. Ég fór nokkra hringi, árang-
urslaust. Grannarnir biðu enn og
horfðu á mig-í forundran.
Það var þá sem konan mín kom
á bílnum, beygði svo snarlega
sem unnt var inn á stæðið hjá
okkur, greip undir handlegginn á
mér og teymdi mig inn. Tækið
var enn í gangi og grannarnir á
sama stað. „Pabbi var að hringja
í mig,“ sagði hún andstutt þegar
við komumst í skjól. „Það er ekki
von að þetta gangi hjá þér. Þú
náðir í sláttuorfið hans. Blásar-
inn bíður enn óhreyfður í skúrn-
um.“
^HMgp
Næsta skref hjá forráða-
mönnum stórmarkað-
anna verður e.t.v. að
bjóða upp á klippingu,
skóviðgerðir og úrsmíð á
milli matvörurekka.
Skósmiðir vinna störf sín af natni
líkt og úrsmiðir, hárgreiðslufólk og
fleiri. Við viljum leyfa þeim að lifa
áfram í eigin hreiðrum og líka
kaupmanninum á horninu sem þó
er í útrýmingarhættu. Næsta skref
hjá forráðamönnum stórmarkað-
anna verður e.t.v. að bjóða upp á
klippingu, skóviðgerðir og úrsmíði
á milli matvörurekka. Eflaust væri
indælt að eiga kost á ódýrri klipp-
ingu í miðjum klósettpappírsstafl-
anum.
Máttur gagnrýnenda
Kunningi ofanritaðs haslaði sér
völl sem höfundur fyrir skömmu og
fékk afar lofsamlegan dóm hjá
landsþekktum krítíker. Bók hans
fór að seljast og hamingjuóskirnar
streymdu að. Gallinn var hins vegar
sá að enginn óskaði honum til ham-
ingju með bókina sjálfa heldur bara
gagnrýnina.
Þessi kapítuli tengist fyrrnefnd-
um tímaskorti nútímamannsins,
þar sem máttur gagnrýnenda verð-
ur sífellt meiri. Sjónvarpsgagnrýni
er t.d. í eðli sínu yfirborðskennd og
ómarkviss vegna hins knappa forms
en margir grípa augnablikið og láta
eina konu eða karl um að hugsa fyr-
ir heila þjóð.
Krítikerar standa sig með örfáum
undantekningum með prýði en ís-
land er lítið land og getur t.d. kunn-
ingsskapur skapað óhlutlæga
stemningu. Slíkt gerist sennilega
ómeðvitað sem þó breytir ekki því
að örstutt lofgjörð getur selt þúsund
bækur en neikvæð setning slær af
möguleika höfundar á að afla for-
lagi sínu tekna. Og enginn hefur
efni á að gefa út slíkan höfund nema
einu sinni.
Kannski er rétt að láta sér ekki
nægja að staldra við yfir bókunum
sem landsmenn munu leggja sér til
sálar á jólunum. Mögulega er líka
rétt að staldra við yfir því markaðs-
landslagi sem virðist stríða gegn
frjálsri og óháðri listsköpun.
Yfir eymdardal
■ \
Það virðist lítil uppstytta í vond-
um tíðindum hjá Samfylkingunni
þessa dagana. Eflaust hefur frétt um
16% fylgi við flokkinn í nýrri
Gallupkönnun komið sem köld
vatnsgusa framan í samfylkingar-
menn um land allt - svona rétt þeg-
ar þeir héldu að þeir væru að ná
taktinum á ný. ítrekuð tíðindi af
slöku gengi í könnunum eru vissu-
lega til þess fallin að skrúfa niður
eldmóð flokksmanna sjálfra auk
þess sem kjósendur fara að trúa því
- alveg óháð því hver raunveruleik-
inn er - að þarna hljóti að vera eitt-
hvað meira en lítið að. Og málið er
óneitanlega orðið alvarlegt þegar
hugrenningatengslin eru slík að
Samfylkingin kemur upp í hugann
þegar jólasálmurinn fallegi „Sjá
himins opnast hlið“ er sunginn nú á
aðventunni. Það er svo auðvelt að
sjá fyrir sér að flokksmenn hljóti að
bíða eins og hirðingjarnir í hagan-
um eftir því að heilagt englalið
komi freslandi úr fagnaðarins sal,
með boðun blíða og blessun, sem
lýsa skal yfir þennan nöturlega
eymdardal. En hin pólitísku jól jafn-
aðarmanna láta hins vegar bíða eft-
ir sér.
Huggun harmi gegn
Það er þó ekki þar með sagt að
gangan um eymdardalinn verði eilíf
og í þvi felst vissulega huggun fyrir
Samfylkinguna að þegar fylgið sem
mældist í könnuninni er greint nið-
ur kemur í ljós að það var merkjan-
lega minna fyrir landsfundinn en
það var eftir hann og ef marka má
frétt um þetta á vefsíðu flokksins
gefur það tilefni til að ætla að flokk-
urinn sé þrátt fyrir allt eitthvað að
rétta úr kútnum. Ótrúlegt er þó að
að hin pólitísku kratajól muni koma
það snemma að þau falli saman við
jól grísku rétttrúnaðarkirkjunnar,
en það er enn langt til alþingiskosn-
inga og margt getur gerst þangað til.
Verri samningsstaða
Þessi eymdardalsganga Samfylk-
ingarinnar ætti hins vegar að hafa
nokkur áhrif inn í borgarstjórnar-
málin og samstarfið um Reykjavík-
urlistann. Þar hafa einhverjir sam-
fylkingarmenn verið uppi með efa-
semdir um að þeirra hlutur sé nægj-
anlega veglegur miðað við hlut sam-
starfsflokkanna, Framsóknarflokks
og Vinstri grænna. Samkvæmt þvi
samkomulagi sem liggur fyrir og er
búið að liggja fyrir nokkuð lengi er
skiptingin sú að Samfylkingin fær
þrjá af 7 fulltrúum sem til skiptanna
eru milli flokkanna þriggja, en hin-
ir flokkarnir fá tvo. Ingibjörg Sól-
rún Gísladóttir er í þessum samn-
ingum í áttunda sæti sem stórlax
utan kvóta. Til að vega upp mis-
ræmið í fulltrúafjölda fengu fram-
sóknarmenn fyrsta val í nefndir, en
Vinstri grænir verða með forseta
borgarstjórnar. Ljóst er að Samfylk-
ingin - eða öllu heldur þeir einstak-
lingar sem eru óánægðir með þenn-
an samning - eiga mun erfiðara
með að gera kröfur um enn aukinn
hlut á meðan ekki blæs byrlegar en
þetta I könnunum.
Jól hjá Vg
Þess utan hlýtur það að vera
áhyggjuefni fyrir samstarfsflokka
Samfylkingarinnar í Reykjavíkur-
listanum - sérstaklega þó náttúrlega
Vinstri græna sem öfugt við Kastró,
sem frestaði jólunum, eru löngu
byrjaðir á sínu pólitíska jólahaldi -
ef vörumerki Samfylkingarinnar fer
að verða á einhvern hátt yfirgnæf-
andi í R-lista-samstarfinu. Því hlýt-
ur þessi niðurstaða hjá Gallup að
flýta fyrir því að Reykjavíkurlistinn
loki þessum samstarfssamningamál-
um og fólk snúi bökum saman, sem
er auðvitað fyrir löngu orðið tíma-
bært hjá því.
Á sama tíma og Reykja-
víkurlistinn er að draga
að sér athygli fyrir að
ganga ekki frá samstarfs-
málum sínum virðist að-
alkeppinauturinn um
borgina, Sjálfstœðisflokk-
urinn, á góðri leið með að
finna leiðina út úr þeim
táradal sem hann hefur
ráfað um síðustu tvö
kjörtímabil. Leiðtoga-
prófkjör, þar sem leið-
togamál flokksins eru út-
kljáð með afgerandi
hœtti í eitt skipti fyrir
öll, er komið á dagskrá.
Út úr táradalnum?
Á sama tíma og Reykjavikurlist-
inn er að draga að sér athygli fyrir
að ganga ekki frá samstarfsmálum
sínum virðist aðalkeppinauturinn
um borgina, Sjálfstæðisflokkurinn,
á góðri leið með að finna leiðina út
úr þeim táradal sem hann hefur ráf-
að um síðustu tvö kjörtímabil. Leið-
togaprófkjör, þar sem leiðtogamál
flokksins eru útkljáð með afgerandi
hætti í eitt skipti fyrir öll, er komið
á dagskrá og mun eiga talsverðan
hljómgrunn hjá stjórn fulltrúaráðs
flokksins í Reykjavík. Samkvæmt
þessari aðferð verður aðeins próf-
kjör um efsta sætið, en sigurvegar-
inn mun hins vegar raða á listann
ásamt kjörnefnd. Þessi aðferð hefur
þann kost að höggva beint að rótum
vanda flokksins í borginni - þ.e. að
það kemur fram leiðtogi með skýrt
umboð og lista sem er í vissum
skilningi skjólstæðingar þessa for-
ingja. Búast má við mun hreinni
línum með þessari aðferð, en ef við-
haft væri almennt prófkjör þar sem
margir eru um hituna og kannski
ekki áberandi munur milli manna.
Eitt af vandamálum Ingu Jónu
Þórðardóttur er að hún hefur ekki
haft afgerandi umboð frá flokknum
sem leiðtogi og í siðasta prófkjöri
var hún með innan við 20% í fyrsta
sæti.
Leiðtogaprófkjör
í frétt í DV í vikunni kom líka
fram að bæði Inga Jóna og Júlíus
Vífill Ingvarsson eru hlynnt próf-
kjörsleiðinni - hvort heldur sem
væri almennu prókjöri eða leiðtoga-
prófkjöri - og Júlíus beinlínis tók
fram að uppstilling á lista í stöð-
unni í dag væri óraunhæf. Önnur
hugsanleg foringjaefni munu vera
svipaðrar skoðunar, nema náttúr-
lega Björn Bjarnason sem enn hefur
ekkert geflð upp um fyrirætlanir
sinar. Það verður hins vegar að telj-
ast frekar ólíklegt að Björn Bjarna-
son fari að slást við Ingu Jónu, Júl-
íus Vífll og Eyþór Arnalds og hugs-
anlega einhverja fleiri í leiðtoga-
prófkjöri. Sú ákvörðun ein og sér að
gamalreyndur og farsæll ráðherra
væri hugsanlega tilbúinn til að
snúa við blaðinu og flytja sig yfir í
sveitarstjórnarmál þykir róttæk og
gengur því aðeins upp að eining
væri um að kalla hann til aðstoðar.
Að hann færi að slást við núverandi
borgarfullrúa um leiðtogasætið í
blóðugu prófkjöri er mjög ósenni-
legt. Þetta hljóta auðvitað bæði Inga
Jóna og Júlíus Vífill að sjá í hendi
sér, og andstaða þeirra við uppstill-
ingu fær þannig nýja vídd - að
vinna í leiðinni gegn því að Björn
verði kallaður til.
Úthverfaframboð
En það eru fleiri hliðar á þessum
framboðsmálum og ein þeirra bank-
aði upp á í fjölmiðlum í vikunni.
Sérstakt úthverfaframboð, að undir-
lagi íbúasamtaka Grafarvogs, er í
undirbúningi þótt það sé e.t.v. ekki
langt komið. Framboðið er sagt
beinast gegn „101-stefnu“ borgaryf-
irvalda og hvort sem slík óánægja á
rétt á sér eða ekki þá verður ekki
framhjá því horft að hún er fyrir
hendi. Það út af fyrir sig er alvar-
legt mál fyrir Reykajvíkurlistann,
sem væntanlega þarf að bregðast
við þessu með einhverjum hætti. En
þó að þetta sé vont mál fyrir borgar-
stjórnarmeirihlutann og ákveðinn
áfellisdómur yfir stjórn hans, þá er
þetta í raun jafnvel enn meiri áfell-
isdómur yfir Sjálfstæðisflokknum.
Stjómarandstaða sem hvorki virð-
ist skynja óánægju með störf stjórn-
armeirihlutans, né ná að virkja
hana inn í sinn flokk er satt að segja
ekki trúverðug. Það er ekki eins og
þau mál sem talsmenn úthverfa-
framboðs eru að bera fram geti ekki
fallið að grundvallarsjónarmiðum
sjálfstæðismanna, þvert á móti eru
þetta mál sem báðar fylkingar ættu
að geta beitt sér fyrir. Sjálfstæðis-
menn hafa því, ekki síður en Reyka-
jvíkurlistinn, verk að vinna á þess-
um vígstöðvum.
Tvísýnt
Ýmislegt bendir því til þess nú
þegar að kosningabaráttan i Reykja-
vík muni reynast tvísýnni nú en
síðast, og var hún þó tvísýn þá!
Reykjavíkurlistinn þarf að standa af
sér gagnrýni úthverfanna um leið
og hann tekst á við Sjálfstæðisflokk
sem hugsanlega verður kominn út
úr táradal forustumálanna. Borgar-
stjórinn og hans fólk þarf því að
halda vel á spilunum ef það ætlar
ekki að lenda inni í eymdardal
stjórnarandstöðu Reykjavíkurborg-
ar.