Dagblaðið Vísir - DV - 08.12.2001, Blaðsíða 14

14
LAUGARDAGUR 8. DESEMBER 2001
Helgarblað
DV
Upplýsingalögin notuð sem „antiupplýsingalög“ að mati stjórnarandstöðu:
Ríkisendurskoðandi
mun afhjúpa leyndina
- formaður fjárlaganefndar hafnar því að stjórnsýslu sé ábótavant
Stjórnarandstæðlngar segjast aldrei
hafa orðið vitni að öðrum eins fádæm-
um og farsa og í kringum aukaíjár-
veitinguna vegna einkavæðingar rík-
iseigna. Minnihluti fjárlaganefndar
hefur ítrekað farið fram á nánari
greiningu á því hvemig þessum fjár-
munum verður varið en ráðamenn
þjóðarinnar telja rétt að leyna upplýs-
ingum. Davíð Oddsson forsætisráð-
herra segir nauðsynlegt að vernda
viðskiptahagsmuni aðila og því megi
ekki upplýsa nánar um málið á þessu
stigi. Ólafur Örn Haraldsson, formað-
ur fjárlaganefndar, segir að málið vísi
að mestu fram en ekki aftur í tímann
og því sé ekki hægt að opinbera upp-
lýsingarnar.
Upphaf deilunnar má rekja til þess
að forsætisráðuneytið taldi sér ekki
skylt að gera þingmönnum grein fyrir
málinu og vísaði til upplýsingalaga
þar sem segir að mál er kunni að
skaða viðskiptahagsmuni aðila skuli
ekki gerð opinber. Halldór Blöndal
þingforseti tók undir með að þetta
skyldi standa. Síðar dró ráðuneytið
skoðun sína til baka og í kjölfarið
voru nefndarmenn í fjárlaganefnd
upplýstir að einhverju leyti en beðnir
um trúnað. Upplýsingarnar voru hins
vegar rýrar í roði að mati minnihlut-
ans og var kallað eftir öðrum fundi. í
kjölfarið kom fram að ekki væri hægt
að veita nánari upplýsingar, m.a.
vegna 'þess að salan hefði ekki enn
farið fram og sölulaun væru hlut-
failstengd af söluvirði.
Munum djöflast í þeim
Sumir stjórnarandstöðuþingmanna
gera athugasemd við þetta vinnulag.
Össur Skarphéðinsson, formaður
Samfylkingarinnar, telur þetta óeðli-
legt. Réttara væri að semja um
ákveðna upphæð fyrir fram fremur en
að miðlarar fengju prósentu af söl-
unni.
Björn
Þorláksson .
blaðamaöui ,
Innlcnt fréttaljós
Varðandi vísanir ráðamanna í upp-
lýsingalög segir Össur umhugsunar-
efni að ráðherrar virðist misbeita lög-
unum til þess að halda vitneskju
leyndri fyrir minnihlutanum. „Við
munum djöflast í þeim til að fá upp-
lýsingar um þetta mál,“ segir Össur
fyrir hönd Samfylkingarinnar.
Deilt hefur verið um nokkur tilvik
þar sem ráðuneyti hafa synjað stjórn-
arandstæðingum um upplýsingar,
beinlínis á grundvelli upplýsingalaga.
Mál Jóhönnu Sigurðardóttur, sem
tengdist lögreglunni, er eitt þeirra,
annað mál var fyrirspurn til Guðna
Ágústssonar landbúnaðarráðherra
um sölu ríkisjarða og nú siðast er tek-
ist á um einkavæðingarmálið. „Upp-
lýsingalögunum er ljóslega misbeitt af
Mikil átök hafa orðiö milli stjórnar og stjórnarandstööu um upplýsingagjöf aö undanförnu. Þrjú mál hafa komist í
hámæli og telja stjórnarandstæöingar aö nýju upplýsingalögin séu markvisst misnotuö.
Steingrímur J.
Sigfússon.
Ólafur Örn
sagði að spurning-
in væri gildishlað-
in. Hann teldi
nauðsyn að bregð-
ast við óvæntum
fjárútlátum vegna
sölunnar og vildi
ekki viðurkenna
að eitthvað væri
athugavert við
stjórnsýsluna
heldur kæmu þarna til ófyrirséð út-
gjöld sem greiða yrði. Þessi upphæð
næði til alls ársins en ekki bara aftur
í tímann. Síðar yrði þetta skýrt í rík-
isreikningi sem færi til Ríkisendur-
skoðunar og þá yrði staðan ljós.
Á formanni fjárlaganefndar mátti
skilja að þótt upphæðin sem hugsuð
var sem kostnaður við söluna hefði
farið úr 13 milljónum króna í 313
milljónir yrði að bregðast við því og
fóma þannig minni hagsmunum fyrir
meiri. Hann sagði jafnframt að alls-
endis ótímabært væri að slá af sölu
Landssímans á þessu ári.
latréð
Sígraent eðaltré f haesta gaeðaflokki fré
skétunum prýðir nú þúsundir íslenskra helmila.
f*-10 ára ábyrgö
12 stæröir, 90 - 500 cm
» Stálfótur fylgir
t*. Ekkert barr að ryksuga
s* Truflar ekki stofublómin
ía Eldtraust
» Þarf ekki að vökva
» íslenskar leiðbeinlngar
í* Traustur söluaðili
Skynsamleg flárfesting
Arðicarh@kk@ 2
SmérslM, 1. hmS vðS
Bondalog islenfkro skóto
Geir Haarde.
framkvæmdavaldinu. Slag í slag er
upplýsingum haldið leyndum fyrir
þingmönnum og í raun er komið í veg
fyrir eðlilega aðhaldsskyldu. Illu
heilli snúa ráðherramir stundum
upplýsingalögunum upp í ranghverfu
sína. í stað þess að auðvelda mönnum
aðgang að upplýsingum þá stöðva þeir
upplýsingaflæðið til þingsins. Þetta
em fyrst og fremst ágallar ráðherr-
anna fremur en laganna. Það er at-
hyglisvert aö öll þessi mál sem upp
hafa komið snerta á einhvern hátt
meðferð fjármuna ráðherranna, t.d.
jarðamálið og þetta,“ segir Össur.
Andhverfa
upplýsingalaganna
Steingrímur J. Sigfússon, formaður
Vinstri grænna, kallar málið farsa.
„Svona fyrirkomulag hlýtur að enda í
vitleysu. Alþingi má ekki láta fara
þannig með sig að nefndin ákveði
hvenær það megi fá upplýsingar og þá
e.t.v. aðeins í trúnaði," segir Stein-
grímur. Hann segir tvennt sérstakt
umhugsunarefni: annars vegar ger-
ræöi framkvæmdavaldsins gagnvart
Alþingi og hins vegar að nýju upplýs-
ingalögin hafi i raun og veru verið
notuð sem „anti-upplýsingalög“.
„Sumir hafa horft á þau sem leið til að
koma í veg fyrir upplýsingar," segir
Steingrímur.
Óumdeilt er að upplýsingalögin
taka ekki til þingmanna. Réttur þings-
ins byggist m.a. á þingsköpum i
stjórnarskrá og er skilyrt í lögum að
Alþingi sé fjárveitingarvaldiö þótt
stjórnarandstaðan sjái lítil merki þess
að undanfornu. Þess vegna eru þing-
menn stjórnarandstöðu ósáttir við að
fá sömu meðferð og almenningur.
Varðandi 300 milljónirnar frægu
segir Steingrímur: „Ég verð að segja
alveg eins og er að ég hefði ekki trúað
því að ég ætti eftir að upplifa svona
hroka frá forsætisráðuneytinu gagn-
vart Alþingi. Menn höfðu 13 milljónir
í þetta stúss samkvæmt fjárlögum en
koma svo undir árslok og biðja um
litlar 300 milljónir í aukafjárveitingu.
Þegar fjárlaganefnd spyr út í þetta er
nefndinni sagt að henni komi það
ekki við. Einhver strákur í forsætis-
ráðuneytinu sendir tölvupóst þar sem
segir að engar upplýsingar sé hægt að
veita,“ segir Steingrímur J. Sigfússon.
Gildishlaðin spurning
DV spurði Ólaf öm Haraldsson,
formann fjárlaganefndar, hvort hann
teldi það góða stjórnsýslu að gera ráð
fyrir 13 miUjóna króna kostnaði við
sölu ríkiseigna en biðja síðan á síð-
ustu stundu um 300 miUjónir auka-
lega á fjáraukalögum. Á sama tíma
væru vísbendingar um að andvirði
Landssímans yrði minna en áætlað
væri í upphafi.
Ný aöferðafræði
„Forsætisráðuneytið er greinilega
búið að skuldbinda ríkið án þess að
hafa til þess fjárheimildir," segir
Steingrímur J. Sigfússon. „Söluaðilum
hefur verið lofað riflegri söluþóknun
ef þeim tækist að koma símanum tU
útlanda. Það er alveg svakalegt ef ein-
hverjir miðlarar eiga að fá háar pró-
sentuþóknanir fyrir að selja þessi rík-
isfyrirtæki okkar. Sú aðferðafræði hef-
ur aldrei verið rædd hér á Alþingi,"
segir Steingrímur sem telur að al-
menningur muni hafna frekari einka-
væðingaráformum i ljósi þessa máls.
Talsmenn Frjálslynda flokksins
hafa tekið undir þessar gagnrýnis-
raddir þannig að stjómarandstaðan er
á einu máli um að framgangur máls-
ins sé vítaverður.
Sigurður Þórðarson ríkisendur-
skoðandi segir um þessar 300 milljón-
ir að þær hljóti að enda á hans borði.
Fjárhæðin verði endurskoðuð eins og
önnur útgjöld ríkissjóðs og ef Ríkis-
endurskoðun hyggist gera einhverjar
athugasemdir við málið sé einfalt að
kalla eftir nánari upplýsingum. „Við
fáum þau gögn sem við þurfum. Ef ein-
hverjar athugasemdir verða gerðar af
okkar hálfu verða þær opinberar,"
segir Sigurður og bendir á að embætti
hans sé ekki bundið af upplýsingalög-
um.
Ekki náðist í fjármálaráðherra
vegna málsins þrátt fyrir ítrekuð
skilaboð.
Davíö Oddsson.
Olafur Orn Har-
aldsson.
Ossur Skarphéö-
insson.
Einn fórst
Manns er saknað eftir að togskip-
ið Ófeigur VE-325 fórst út af
Kötlutanga, um 40 mílur austur af
Eyjum, aðfaranótt miðvikudags.
Mjög vont veður var á þessum slóð-
um þegar skipið fórst, en það var að
toga þegar það lenti í festu. Sjór
komst í skipið aftanvert og skipti
engum togum að það sökk á
skammri stundu. Níu manns voru
um borð og tókst átta þeirra að
komast um borð í björgunarbát.
Talsvert af braki hefur fundist, en
sjópróf hafa verið i Vestmannaeyj-
um síðustu daga.
Niöurskuröur og álögur
Tekist var á um fjárlagafrum-
varpið í vikunni og þann viðbótar-
niðurskurö sem stjómvöld töldu að
þyrfti að koma til vegna minnkandi
tekna ríkissjóðs. Niðurstaðan varð
sú að ýmsar tekjur voru auknar,
einkum í bandormsfrumvarpinu,
þannig að í heildina náðist að bæta
afkomu ríkissjóðs um einn milljarð
kr. Þessu til viöbótar komu fram
niðurskurðartillögur upp á 2,1 millj-
arð kr., þannig að í vikulok leit út
fyrir að fjárlögunum yrði lokað með
um 3ja milljarða kr. tekjuafgangi.
Vinnustofa brann
Vinnustofa fatlaðra við Waldorf-
skóla í Lækjarbotnum ofan viö
Reykjavík, Ásgarður, eyðilagðist i
eldi aðfaranótt föstudags. Tókst að
verja aðalbyggingu skólans enda
þótt aðstæður til slökkvistarfs væru
einkar erfiðar. Um fimmtán þroska-
heftir einstaklingar unnu í Ásgarði
við leikfangasmíði.
Gengi og verðbólga
Kaupmáttur verður ekki varinn
með hækkun launa, heldur verða
menn að koma sér saman um að-
gerðir sem hafa þau áhrif á þróun
efnahagsmála að gengi styrkist og
verðbólga dregst saman. Þetta segir
Ari Edwald, framkvæmdastjóri
Samtaka atvinnulífsins. Aðilar
vinnumarkaðarins hafa fundað síð-
ustu daga um stöðu mála en ljóst er
að verðlagsforsendur kjarasamn-
inga eru brostnar.
Varaforseti ASl segir ljóst að
menn séu tilbúnir að leggja talsvert
á sig til að koma böndum á þróun í
verðlags- og vaxtamálum.
Fyrsta bók fær verðlaun
Þórunn Stefáns-
dóttir rithöfundur,
sem fyrir þessi jól
sendir frá sér bók-
ina Konan í köílótta
stólnum, var i gær
tilnefnd til íslensku
bókmenntaverð-
launanna. Þetta er fyrsta bók Þór-
unnar og fjallar um reynslu hennar
af þunglyndi og leiöina til bjartara
lífs. Fjórar aðrar bækur voru til-
nefndar til verðlaunanna í flokki
fræðirita og bóka almenns efnis -
sem og fimm í flokki fagurbók-
mennta. Skáldsagan Höll minning-
anna eftir Ólaf Jóhann Ólafsson er
efst á metsölulista DV.
Kaupa innanlandsdeild
íslenskar ævintýraferðir hafa
keypt innanlandsdeild þrotabús
Samvinnuferða-Landsýnar. 1 kaup-
unum felst aðgangur að gögnum
deildarinnar og skrifstofubúnaður
hennar. íslenskar ævintýraferðir
hafa ráðiö nokkra af fyrrverandi
starfsmönnum deildarinnar í sína
þjónustu.