Dagblaðið Vísir - DV - 04.05.2002, Blaðsíða 24

2 -4
He Iga rb ictcð DV LAUGARDAGUR 4. MAÍ 2002
Fegurstu
byggingar borgarinnar
Huerjum þykir sirw fuql fagur seqir qamalt
máltæki oq er áreiðanleqa rétt. Flestir eru
sennileqa nokkuð ánæqðir með sitt eiqið
hús en svo eru önnur hús sem við eiqum öll
saman oq höfum mismunandi skoðanir á
fequrð þeirra. DV qerði skoðanakönnun á
þvíhver væri feqursta bqqqinq íReqkjavík.
DV HEFUR KANNAÐ ÁLIT FÓLKS á því hver sé
fegursta bygging Reykjavíkur. I skoðanakönnun var
fólk spurt eftirfarandi spurningar: Hver finnst þér
vera fallegasta bygging Reykjavíkur? Góð svörun var
í könnuninni því flestir virðast hafa á þessu ein-
hverja skoðun.
Könnunin leiðir í ljós að Hallgrímskirkja þykir
mönnum og konum vera fallegasta bygging Reykja-
víkur. Þetta var skoðun rúmlega 21 prósents þeirra
sem spurðir voru. Þetta hefði einhvern tímann þótt
saga til næsta bæjar því kirkjan var um miðja síðustu
öld frekar umdeilt framtak og sýndist sitt hverjum
um fegurð hennar og tíguleik. Andúð sumra náði
slíku flugi að eitt af stóru skáldunum í bænum,
Steinn Steinarr, orti heilt kvæði sérstaklega um þessa
hálfköruðu byggingu og þar er að fmna þessar frægu
hendingar.
Ef turninn er lóöréttur
hallast kórinn til hœgri.
Mín hugmynd er sú að ein trappa
sé annarri lœgri.
Húsameistari ríkisins
ekki meir ekki meir.
Hallgrímskirkja er fallegasta bygging Reykjavíkur
að mati íbúanna.
Ráðhúsið er fjórða fegursta bygging borgarinnar. Af
þessu má ráða að bvggingar sein eru umdeildar í
fyrstu verða síðan íbúunum hjartfólgnar.
Safnahúsið við Hverfisgötu eða Þjóðmenningarhús komst í þriðja sæti sem verður að teljast góður árangur.
Húsameistarinn sem Steinn ávarpar i kvæði sínu er
Guðjón Samúelsson sem var jafnframt fyrsti húsameist-
ari þessarar fátæku þjóðar sem fram á tuttugustu öld
lét sér nægja moldarkofa og stöku bárujárnshús án
leiðsagnar arkitekta eða húsameistara.
Á listanum yflr fjórtán failegustu byggingar borgar-
innar eru fjögur hús sem eru höfundarverk Guðjóns.
Auk Haligrímskirkju eru það Landspítalinn við Hring-
braut, Þjóðleikhúsið og Háskóli íslands. Þetta er arf-
leifð sveitadrengs frá Hunkubökkum á Síöu sem tókst
að nýta form íslenskrar náttúru úr æsku sinni og gera
aö byggingarlist heiflar þjóðar.
Eins og sumar af helstu kirkjum heimsins var Hall-
grímskirkja lengi í byggingu þótt byggingartíminn sé
ekki mældur í öldum heldur áratugum. Skömmu áður
en kirkjan var fullbúin lét af störfum smiður nokkur
sem varð frægur stutta stund vegna þess að hann hafði
alla sína starfsævi unnið við byggingu kirkjunnar.
Nokkrar stærstu dómkirkjur Evrópu eins og Kölnar-
dómkirkja, Sacre-Coeur og Notre-Dame í París og fleiri
voru fast að 300 ár í byggingu.
Húsið sem kemst næst Hallgrímskirkju var líka um-
deilt þegar það var í byggingu en hefur greinilega náðst
sátt um það í þjóðarsálinni því það kemur fast á hæla
kirkjunni í skoðanakönnuninni. Þetta er Perlan sem
reist var ofan á hitaveitutönkunum í Öskjuhlíð í upp-
hafl tíunda áratugarins.
í ljós kemur að Perlan fær aðeins þremur atkvæðum
minna er Haflgrímskirkja og hlýtur þaö aö tákna að um
þetta hús ríki orðið nokkur sátt. Það var Ingimundur
Sveinsson sem teiknaði þetta sérstæða hús sem var
töluvert umdeflt á sínum tíma en reyndar voru mótbár-
ur manna gegn umræddri byggingu fremur af pólitísk-
um toga en fagurfræðilegum. Hugmyndin um hús ofan
á hitaveitutönkunum mun vera talsvert gömul og upp-
haflega ættuð frá Jóhannesi Kjarval listmálara og ein-
um ástsælasta listamanni þjóðarinnar.
Svörin eru aðgreind eftir kyni og það kemur í ljós að
skoðanir karla og kvenna á Hallgrímskirkju eru í
miklu jafnvægi en talsvert fleiri karlar en konur
nefndu Perluna og er ekki gott að átta sig á því hvað
veldur þeim mun. Sumir hafa haft á orði að form
Perlunnar minni á fagurskapað konubrjóst og ef til vill
er skýringin fólgin í því að karlar hrífist meira af
henni en konur.
Þaö var síðan Safnahúsið viö Hverfisgötu eða Þjóð-
menningarhús sem lenti í þriðja sæti. Þetta er merki-
legt hús og fagurt sem var tekið í notkun á þriðja ára-
tug aldarinnar og er teiknað af dönskum arkitekt. Það
er greinilegt að Reykvíkingar hafa ekki látið nýleg
hneykslismál tengd umræddu Þjóðmenningarhúsi
breyta neitt áliti sínu á þessu fagra húsi en endurbæt-
ur sem gerðar voru af mikilli vandvirkni fyrir opnun
hússins árið 2000 þóttu takast sérlega vel. Það voru 12,1
% aðspurðra sem nefndu Þjóðmenningarhúsið og þessi
þrjú hús sem skipuðu þrjú efstu sætin á fegurðarlista
húsa í Reykjavík skáru sig nokkuð úr hvað fjölda at-
kvæða varðar.
í fjórða sæti með 6,2% atkvæða lenti síðan hús sem
var afskaplega umdeflt á sínum tíma líkt og önnur sem
hér hafa verið nefnd. Þetta er Ráðhús Reykjavíkur sem
stendur við eða i Tjörninni. Þetta hús varð tilefni harð-
vítugra deilna meðan það var í byggingu. Það var reist
undir dyggri forystu meirihluta sjálfstæðismanna í
borginni og þótti sjálfgeflð að andstæðingar flokksins
væru andstæðingar hússins. Allhörð andstaöa innan
Sjálfstæðisflokksins vakti hins vegar meiri athygli og
er fullyrt að einhverjir gamalgrónir íhaldsmenn hafi
átt afar erfiða daga um þessar mundir. En allt er þetta
gleymt og þótt mönnum sýnist ef til vill sitt hverjum
um staðsetningu hússins þá er greinilegt að mörgum
finnst húsið sjálft fallegt.
í fimmta sæti er síðan Alþingishúsið við Austurvöll
sem fær þá aöeins stuðning 5,3% aðspurðra. Þetta
gamla og fallega steinhús sem danskir steinsmiðir
reistu hér á seinni hluta nítjándu aldar hefur kannski
frekar pólitíska merkingu í hugum fólks en fagurfræði-
lega.
Landspítalinn við Hringbraut er síðan í sjötta
sæti en þetta mikla hús Guðjóns Samúelsson-
ar er bæði fallegt og stendur vel þótt það sé
í þann veginn að hverfa bak viö trjágróður
og fjölskrúðugar viðbyggingar.
Hið fræga glæsihús Höfði við Borgartún kemst í sjö-
unda sæti en það eru ekki mörg atkvæði þar að baki. í
kjölfar leiðtogafundar Reagans og Gorbatsjovs 1985
héldu margir að Höfði yrði eitt af frægustu húsum
heimsins. Ef svo væri hefðu sennilega fleiri nefnt það.
Neðar á listanum er að finna ýmsar merkar bygg-
ingar í Reykjavík eins og Dómkirkjuna, Háskólann,
Þjóðleikhúsið, Borgarbókasafnið gamla við Þingholts-
stræti og Norræna húsið. Það vekur athygli í þessu
sambandi að undarlega mikill munur sést stundum á
afstöðu karla og kvenna. Þannig nefndu 10 konur Há-
teigskirkju sem fegursta hús bæjarins en aðeins tveir
karlar voru á sömu skoðun. Hvað liggur að baki þess-
ari skiptingu en sennilega engin leið að vita. -PÁÁ
Perlan var uindeild þegar hún var byggð en nú telja
menn hana næstfegurstu byggingu borgarinnar.