Dagblaðið Vísir - DV - 04.05.2002, Blaðsíða 36

36
Helcfarblaö 33 "V LAUGARDAGUR 4. fvl/Vf 2002
Ljóðasöngur,
heimþrá og útlegð
Ranrweiq Fríða Braqadóttir söngkona oq
Gerrit Schuil píanóleikari ætla að halda
sunnudagstónleika í tónlistarhúsinu Ými ó
morqun. Þau töluðu við blaðamann DV um
Ijóðasönq, heimþrá, menningarheima, listir
oq íþróttir.
Þegar farfuglarnir á íslandi koma þá sannfærumst
viö alltaf um að vorið sé á næsta leiti. Með farfuglun-
um koma einnig útlagarnir og sumir þeirra syngja
reyndar eins og frægustu söngfuglar.
Einn þessara útlaga eða farfugla má segja að sé
Rannveig Fríða Bragadóttir söngkona sem er komin
aftur „heim“ til þess að syngja fyrir okkur og syngja
í okkur vorið.
Öfugt við Garðar Hólm, heimssöngvarann í
Brekkukotsannál Halldórs Laxness sem alltaf var á
leiðinni heim að halda tónleika, kemur Rannveig
næstum árlega og er yfirleitt mun betur tekið og fær
meiri aðsókn en Garðar Hólm sem söng að lokum fyr-
ir móður sína aldraða eina áheyrenda. En eins og
Garðar hefur Rannveig dvalist ijarri fósturjarðar
ströndum en Rannveig er búsett í Vínarborg þar sem
hún ílentist fyrir um 20 árum eftir nám í söng í þess-
ari háborg evrópskrar tónlistar og menningar.
Rannveig heldur tónleika í tónlistarhúsinu Ými við
Skógarhlíð á morgun sunnudag ásamt Gerrit Schuil
pianóleikara sem er listrænn stjómandi hússins.
Söngur, tár og takkaskór
Þegar blaðamann DV ber að garði á einni af æfmg-
um Rannveigar og Gerrits er Rannveig að syngja og
Rannveig Fríða Bragadóttir söngkona er komin „heim“ til tónleikahalds.
það er eitthvað við þessa mjúku rödd og þessa
ástríðufullu túlkun sem smýgur innfyrir rifjahylkið
og togar í mína hjartastrengi. Tónlistin hefur þetta
vald yfir manninum að hún læðir sínum grönnu
fingrum inn í sálu manns og snertir strengina. Hina
réttu strengi sem stjórna tilfinningum okkar.
Þarna rifjast upp fyrir mér tónleikar sem ég var
staddur á í Votivkirkjunni í Vínarborg í júní í fyrra.
Þar söng Rannveig Fríða. Framarlega í þessari há-
reistu mörg hundruð ára gömlu steinkirkju sat stór-
vaxinn, svipsterkur maður með mikið hvítt hár.
Hann hlýddi svo hugfanginn á söng Rannveigar aö
tárin streymdu óhindrað niður kinnar hans og hann
snökti af geðshræringu.
Yfir kaffibolla i kjallaranum verðum viö Rannveig
sammála um að það sé dýrmætur eiginleiki að geta
hrifist af fagurri list og leyst sig úr viðjum. Síðan
leiðast umræðurnar að gildi íþrótta, hvort hægt sé að
gráta yfir myndlist, sem Rannveig segir að sé hægt.
Gerrit heldur skorinorðan fyrirlestur gegn fótbolta og
efast um gildi maraþonhlaupa.
Rannveig heldur því fram að þaö sé persónubundið
hvers maður getur verið án og hún segist ekki geta
lifað án listár. Líf án listar er tómt líf.
Getur verið að það fólk sem lifir lífi án listar haldi
að fótbolti og Sopranos sé list?
„List snertir anda okkar með þeim hætti sem
íþróttir geta aldrei," segir Gerrit sem reyndar upplýs-
ir við þetta tækifæri að hann hafi keppt í listhlaupi á
skautum í æsku.
„Sá sem dáir fótbolta getur upplifað sterkar tiMnn-
ingar eins og reiði eöa gleði en það er aðallega
múgsefjun. Endorfín er líkamlegt en ekki andlegt."
Rannveig heldur því fram að listin sé það eina sem
geti miðlað til okkar hugmyndum um það sem máli
skiptir í lífinu og snert tilfinningar okkar.
I miðri rökfærslu fyrir því að hlaupaþjálfun og sú
ögun sem í henni felst geti þjálfað andann man ég allt
i einu að við erum hérna til að tala um tónlist og vil
fá að vita hvernig tónleikar þetta verða á morgun en
þetta verða einu tónleikar Rannveigar á íslandi að
þessu sinni og síðan er hún flogin aftur.
Sungið til gleðinnar
„Við byrjum á því að flytja lag sem Wolfgang Ama-
deus Mozart samdi þegar hann var ellefu ára. Það
heitir An die Freude eða Óður til gleðinnar. Þar er
skáldið unga að fjalla um gleðina af listinni og gleð-
ina í lífinu og við gætum öll lært af hans fallega og
innihaldsríka texta sem fjallar um hinn innri fjársjóð
sem er svo eftirsótt aö hafa,“ segir Rannveig en tvö
önnur lög eftir Mozart eru á efnisskránni.
„Síðan eru þrjú lög eftir Schubert, mjög falleg og
Rannveig og Gerrit Schuil píanóleikari. Þau eru bæði
nokkurs konar útlagar. Hann hcfur verið 10 ár á ís-
landi, hún 20 ár í Austurríki.
DV-myndir E.Ól.
síðan þrjú lög eftir Gustav Mahler við texta úr safni
af þjóðkvæðum.
Síðan eftir hlé byrjum við á því að frumflytja lög
sem Páll Pampichler Pálsson samdi sérstaklega fyrir
okkur við texta eftir Wilhelm Busch sem er sennilega
frægastur fyrir að semja sögumar um Max og Moritz
sem eru af mörgum taldar fyrstu teiknimyndasögur
heimsins," segir Rannveig og hún og Gerrit komast
að þeirri niðurstöðu að sennilega hafi Max og Moritz
verið Beavis and Butthead síns tíma.
„Tónskáldið kallar þessi þrjú lög Erótíska söngva
og tileinkaði þau mér,“ segir Rannveig og mér sýnist
hún roðna örlítið.
Svo lýkur tónleikunum á spænskum lögum sem
þau eru sammála um að einkennist af spænskum
blóðhita og fíngerðum elegans.
Rannveig segir að fyrir sig persónulega sé ljóöa-
söngur það form tónlistarflutnings sem henni finnst
mest krefjandi og áhugaverðast og hún segist helst
vilja koma heim til íslands árlega og vinna eina tón-
leika með Gerrit Schuil.
„Mér finnst hvert lag vera lítill heimur út af fyrir
sig. Það er alltaf gaman að fara inn í þessa heima.
Raddlega er það mjög krefjandi að syngja ljóð og þau
gera kröfur til listamannsins um flutning. Ég man
þegar ég var að æfa fyrir fyrstu Schubert-tónleikana
mina og sat heima og grét því mér fannst ég vera eins
og fíll í postulínsbúð."
Hvað er heimþrá?
Svo förum við að tala um heimþrá. Rannveig ts-
lendingur hefur verið 20 ár í Austurríki en Gerrit
Hollendingur hefur brátt verið 10 ár á íslandi. Þau
eru því bæði útlagar í ákveðnum skilningi þess orðs.
Rannveig talar um náttúruna ótömdu og hreinleik-
ann og vatnið sem eru hluti af menningararfi sem
fylgir henni alltaf. Hún talar um fjölskylduna og
tengslin og kosti og galla þess að sitja á tveimur stól-
um í senn.
Gerrit talar um að ganga um dimma skóga með 500
ára gömlum trjám, feta í fótspor Beethovens og finna
lyktina af skógarbotninum í desember. Hann segir frá
því þegar hann fékk slæmt heimþrárkast á amerísk-
um flugvelli við það eitt að sjá flugvél frá KLM.
Rannveig segist oft fá heimþrá. Gerrit segir i fyrstu
að hann sé heimsborgari sem eigi hvergi heima nema
þar sem flygillinn hans stendur hverju sinni. Svo við-
urkennir hann að hann sé afsprengi evrópskrar
menningar og hann verði að fara á vit hennar með
reglulegu millibili, fara að uppsprettunni en hann
segist aldrei ætla að búa í stórborg framar.
Svo er margt skrafað um ólíka menningarheima og
gerð enn ein tilraun til þess að skilgreina íslenskan
veruleika og þar koma við sögu hlutir eins og stjórn-
leysi, óreiða, frelsi og fákeppni. Þetta er of löng saga
til að rekja hér og ég yfirgef Ými og um leið og söng-
ur Rannveigar hljóðnar - að baki mér tekur lóan við.
-PÁÁ